Sinds de invoering van de bed-bad-broodregeling voor uitgeprocedeerde asielzoekers mag de gemeente Den Bosch geen uitgeprocedeerden meer opvangen. Donné de Ruijter, vierdejaarsstudent Bestuurskunde, deed onderzoek naar alternatieve opvangmogelijkheden.
‘Mijn primaire aanbeveling is kort gezegd: besteed de opvang uit aan maatschappelijke organisaties. Of zet eventueel een nieuwe stichting op die je als gemeente subsidieert.’ Volgens de student Bestuurskunde zijn kerken nu vaak de grootste actoren in het bieden van begeleiding en ondersteuning aan vreemdelingen, zoals de Pauluskerk in Rotterdam.
Bed-bad-broodregeling
De opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers is een taak van de Rijksoverheid. ‘Maar het Rijk heeft hier heel lang niets aan gedaan, met als gevolg dat gemeenten zelf de opvang regelden’, zegt Donné.
Als de de bed-bad-broodregeling in zijn huidige vorm wordt doorgezet, mogen nog maar zes gemeenten uitgeprocedeerden opvangen. Donné: ‘Mét als controversiële eis dat je vrijwillig meewerkt aan je eigen vertrek. Kun of wil je dit niet, dan sta je op straat. Ook geldt de opvang voor maximaal twaalf weken. Dit om te voorkomen dat Nederland een aanzuigende werking heeft op asielzoekers.’
Tegenstrijdig beleid
De student Bestuurskunde spreekt van een tegenstrijdig beleid. ‘Omdat de gemeente Den Bosch geen uitgeprocedeerden meer mag opvangen, komen deze mensen op straat te staan en neemt de illegaliteit toe. Dit leidt tot schrijnende situaties.’
‘De problemen die hierdoor ontstaan, kan de gemeente niet oplossen want dan worden ze gestraft. De subsidie die ze krijgen voor de integratie van statushouders wordt dan namelijk gekort. Gek dat de overheid zo hamert op decentralisatie en de participatiesamenleving maar in dit geval gemeenten geen ruimte biedt.’
‘Blauwdruk bestaat niet’
Een blauwdruk voor een oplossing bestaat er volgens de afstudeerder niet. Maar wat voor hem wel duidelijk is, is dat deze mensen rust en enige vorm van stabiliteit nodig hebben. ‘Als zij elke dag moeten strijden om in hun basisbehoeftes te voorzien, kunnen zij hun situatie niet overzien. Dan is er geen ruimte om te werken aan een toekomstperspectief. En juist het creëren hiervan biedt veel resultaat.’
‘Ook hun dossiers op casusniveau bekijken, helpt. Dat wordt bijvoorbeeld in Utrecht gedaan. Hier blijken vaak fouten in te staan. Door persoonlijke en juridische begeleiding te bieden, blijken sommige uitgeproceerden wél recht te hebben op een verblijfsvergunning. Aan de andere kant leidt maatwerk ook tot een toename in het aantal dat meewerkt aan een vrijwillige terugkeer.’
Afstuderen
Donné koos voor dit afstudeeronderzoek nadat hij een minor European Studies volgde aan de universiteit van Twente. Daar deed hij onderzoek naar de culturele botsingen tussen Europeanen en moslimimmigranten als gevolg van de huidige vluchtelingenstroom.
‘Dit onderzoek sloot hier mooi op aan. Het heeft mijn kijk op dit onderwerp veranderd. Niet ideologisch, maar wel wat betreft de complexiteit.’ Na zijn afstuderen gaat Donné nog een master doen. ‘Daarna zie ik een baan bij een adviesbureau of in het onderwijs wel zitten.’
Punt. Of had jij nog wat?