Zorgopleidingen beginnen alsnog aan een omstreden experiment met flexibel onderwijs en vouchers voor deeltijdstudenten. De plannen liep vorig jaar vertraging op.
Het is gewoon onwil, suggereerde de VVD destijds in de Tweede Kamer, maar minister Bussemaker van Onderwijs bezwoer dat het niet zo was: de zorgopleidingen hadden hun best gedaan om het experiment met flexibel onderwijs te starten, maar het karwei bleek lastiger dan gedacht.
In de ict en techniek ging het sneller. Die opleidingen dienden vorig jaar hun plannen in voor het experiment waarin deeltijdstudenten hun eigen opleiding kunnen samenstellen: sommige vakken volgen ze misschien bij de ene hogeschool, andere vakken bij een andere. Voor dit onderwijs krijgen ze een soort tegoedbonnen: vouchers.
Nieuw leven
Zorgopleidingen zouden later aanhaken en die tijd is nu gekomen. Ze moeten voor 1 februari aan het ministerie van Onderwijs laten weten of ze meedoen. Vier hogescholen (de Christelijke Hogeschool Ede, NHL Hogeschool, Hogeschool Zeeland en de particuliere NCOI) hebben hun samenwerking alvast aangekondigd, maar ook andere hogescholen zullen een aanvraag indienen.
Met deze experimenten wil het kabinet de deeltijdopleidingen nieuw leven inblazen. Steeds minder mensen volgen een opleiding naast hun werk, misschien omdat ze er te weinig controle over hebben. In het experiment kunnen ze – tot op zekere hoogte – zelf bepalen hoe ze hun opleiding vormgeven.
Het experiment ‘vraagfinanciering’, zoals het officieel heet, biedt studenten de mogelijkheid om op maat te leren: ze krijgen vrijstellingen voor wat ze al kunnen, zodat ze sneller klaar zijn, en mogen aangeven wat ze voor hun werk nodig hebben. De hogeschool krijgt de kans om niet alleen les te geven in de eigen vestigingsplaats (zoals Leeuwarden of Middelburg), maar ook op andere locaties in het land. De hogescholen mogen ook afstandsonderwijs aanbieden.
De werkgever betaalt een deel van de voucher en krijgt in ruil daarvoor ook meer inbreng in het curriculum en de uitvoering van het onderwijs. De student betaalt nog altijd collegegeld, maar niet zoveel als voor onbekostigd onderwijs.
Gevoelig
In de politiek en het hoger onderwijs liggen de vouchers gevoelig omdat ze de deur zouden openzetten voor marktwerking. Er brak ruzie uit in de adviescommissie die de weg moest plaveien voor dit experiment. De vertegenwoordiger van de FNV stapte op. Een slecht idee, zei ook hbo-voorman Thom de Graaf aanvankelijk over de plannen, maar zijn vereniging van hogescholen werkt er wel aan mee.
Formeel zijn er twee experimenten: één gaat over de opbouw van het programma in modules (een soort onderwijsblokken die de student zelf kan stapelen) en één gaat over de financiering met vouchers.
Die vouchers zouden ervoor zorgen dat onderwijsinstellingen er alles aan moeten doen om studenten tevreden te houden. Anders gaan ze misschien weg en lopen de onderwijsinstellingen geld mis. Dat particuliere aanbieders ook meedoen, is precies om die reden. Laat onderwijsinstellingen zich maar bewijzen, is de gedachte. De student mag het oordeel vellen.
Ruzie
Tegenstanders zien de bui al hangen en vrezen dat dit systeem in het hele hoger onderwijs wordt ingevoerd. In 2007 was het overigens al bijna zo ver. De huidige premier Mark Rutte wilde in zijn tijd als staatssecretaris van Hoger Onderwijs een systeem van ‘leerrechten’ invoeren, oftewel vouchers. Dat ging niet door toen er een nieuw kabinet aantrad.
Punt. Of had jij nog wat?