De Kwestie: Hoe groot zijn de gevolgen van een Brexit eigenlijk?

Herstel van de soevereiniteit, het controleren van immigratiestromen en het sluiten van eigen handelsakkoorden. Hoe groot zijn de gevolgen van een Brexit eigenlijk? In De Kwestie geven drie deskundigen van Avans hun mening over een actueel onderwerp.

‘Eindelijk verlost van die dwarsliggende eilandbewoners’

Peter Pennartz, docent Internationale Economie bij de Avans School of International Studies:
“Een harde Brexit is een knockdown voor de Nederlandse economie en die van de EU? Laten we het eens omdraaien. De Quote van juni vorig jaar liet al zien dat Engeland uit de EU het leven voor ons veel leuker maakt. Eindelijk verlost van die dwarsliggende eilandbewoners bij Europese besluitvorming. Engeland wordt een weeskind en kan zich aansluiten bij de club van andere weeskinderen zoals IJsland, Noorwegen en Zwitserland. Die mogen ook niet meepraten als het EU handelsblok iets besluit.

En wat een opluchting voor asielzoekers in Noord-Frankrijk: kunnen ze eindelijk opgelucht doorreizen als de Franse douaniers de hekken openschuiven. Of komt er een deal waarbij het Verenigd Koninkrijk miljarden ponden moet overmaken opdat de EU de vluchtelingen weer terugneemt? Ik zou de uitbetaling doen in euro’s, want die Britse pond is inmiddels in een glijvlucht geraakt. Goed voor de immer klagende Amsterdamse grachtengordel die verlost is van Britten voor wie de EU te duur is geworden, zegt diezelfde Quote.

Volgens het CBS is Engeland de derde handelspartner van Nederland en is de Britse vraag naar onze producten iets meer dan 3 procent van ons BBP. En goed voor 300.000 banen zegt ING. Handelsregels gaan verschillen tussen Engeland en de EU. Maar wie heeft daar de meeste last van? Engeland, want die moeten nu in hun eentje onderhandelen. ING zegt dat het onder meer de Nederlandse vleesexport naar de Engelsen raakt.

Maar wat willen de Britten dan? Vlees uit Ethiopië of uit Argentinië? Of toch maar Britse veeboeren neerzetten op de Falklands? Ga maar onderhandelen Puntland of produceer zelf weer Brits vlees. En dan duikt meteen het risico van de mad cow disease weer op en zijn we – via een onnavolgbaar bruggetje – beland bij Margaret Thatcher.

Want het probleem van het Verenigd Koninkrijk is dat die net krappe meerderheid voor de Brexit te danken is aan Britten die door het Thatcherisme aan het eind van de vorige eeuw hun baan zijn kwijtgeraakt, waarbij niets geïnvesteerd is in de opleiding van de kinderen en kleinkinderen van de werkloos gemaakte arbeiders uit de scheepswerven en mijnwerkers en het scheppen van banen voor deze nieuwe post-arbeidersgeneratie. En dat wordt voor de Britten nog veel erger als May de harde exit wil, zelfs zonder handelsovereenkomst. Dan gaan de importtarieven in van de Wereldhandelsorganisatie. Zeker dreigt dan dat Nederlandse export naar Engeland duurder wordt.”

Maar zolang de Engelsen het niet zelf allemaal gaan maken, is dat nog slechter nieuws voor de Britse consument. En mocht de EU nog boetes opleggen aan banken in het Verenigd Koninkrijk wegels financiële schandalen of anti-kartelzaken, leg ze dan op in euro’s. En niet in Britse ponden.

Als Trump en May samen doorgaan op deze free market, anti-climate route, dan zal als gevolg van climate change the UK gradually disappear in the ocean…

‘Only time will tell what the repercussions are’

Alexandra King, docent Engels bij de Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie:
“Considering the many fruitful trade associations between the United Kingdom and the Netherlands, there can be little doubt that the impending British exit will indeed have major consequences for both countries, and the rest of the European Union.

The morning after the unexpected result in June 2016, the most googled question was apparently, “What is the EU?” This may be apocryphal, but highlights concerns that the British population were not wholly aware of what they were voting for. So it makes sense for any other country considering an exit to ensure that all citizens of voting age are well-enough informed about this extremely complex subject.

According to calculations by the Dutch independent research institute, the CPB, the British withdrawal could cost the Netherlands €10 billion by 2030, and additionally the drop in trade with Britain would result in a drop of 1.2% of the GDP in the next fifteen years.

Dutch foreign minister Bert Koenders tweeted that the Netherlands still wants to retain a constructive relationship with the UK. He added that the other 27 countries of the EU would be ready to enter into negotiations, once Teresa May has clarified the notification, which should be ready at the end of March. This might well coincide with the Dutch general election, with Geert Wilders and his Freedom party riding high in the polls.

The whole feeling remains unstable, and only time will tell what the repercussions are.”

‘Patriottisme en nationalisme zijn leuk bij het schaatsen en voetballen’

Joost Frencken, docent Economie bij de Academie voor Veiligheid en Bestuur:
“Het is de politieke schade van de Brexit die mij zorgen baart, niet zozeer de economische. Voor Nederland is Groot-Brittannië qua toegevoegde waarde de 2e exportpartner. 3,7 procent van ons bruto binnenlands product, goed voor 300.000 banen hangt samen met onze export naar Groot-Brittannië, aldus een onderzoek van de ING. Ons belang aan het in stand houden hiervan is (dus) groot, en daarmee is het sluiten van een goede deal met GB van groot belang.

De onderhandelingen over de Brexit zullen gevoerd worden op het niveau van de EU en dat kán fout lopen, maar ik verwacht dat het gezonde verstand zal zegevieren. Beide partijen hebben baat bij fatsoenlijke relaties. Mocht dit inderdaad zo zijn (maar gezond verstand is helaas niet meer vanzelfsprekend) dan zullen de directe economische gevolgen meevallen.

Veel groter kan echter de politieke, en als gevolg daarvan, de indirecte economische schade zijn. Als Groot-Brittannië de eerste domino is die valt, als de Brexit voer geeft aan nationalistische (patriottistische) sentimenten elders in de EU en als dus meer landen zich gaan afkeren van de EU, dan zijn de rapen gaar. Er zal onherroepelijk sprake zijn van grote economische schade. Deze economische schade zou overigens nog wel eens het kleinste probleem kunnen zijn.

Patriottisme en nationalisme zijn leuk bij het schaatsen en voetballen. Ze zijn levensgevaarlijk in de internationale politiek. De voordelen van het EU project zijn altijd als vanzelfsprekend beschouwd, terwijl de nadelen ervan breed werden uitgemeten en voor eigen politiek gewin werden misbruikt. Moge wie dan ook verhoeden dat deze vanzelfsprekende voordelen zich gaan ontwikkelen in de richting van de botte nadelen van desintegratie.”