Onbeperkt beperkt: studeren bij Avans met een fysieke functiebeperking

Met een gebarentolk naar college, op krukken door het gebouw of snel vermoeid zijn omdat je ogen ongewild veel bewegen. Dat klinkt lastig, maar denk niet dat studenten met een fysieke functiebeperking zielig zijn. “Veel mensen hebben niet in de gaten wat ik allemaal wél kan.”

Avans telt bijna dertigduizend studenten. 15,3 procent daarvan heeft een functiebeperking, uiteenlopend van dyslexie tot een fysieke beperking. 267 studenten hebben een lichamelijke handicap. Zoals Cathy Geurts, tweedejaars Sociaal Pedagogisch Hulpverlening in Den Bosch. Cathy is doof en neemt een gebarentolk mee naar haar colleges. Net als Flavia Walther, eerstejaars HBO-Rechten in Den Bosch. “Een student grapte dat de klas naast rechten ook een opleiding gebarentaal krijgt.”

Overwegend positief
Avans wordt redelijk goed beoordeeld door studenten met een functiebeperking. Drie jaar lang was Avans de koploper in het tevredenheidsonderzoek van Nationale Studenten Enquête (NSE) onder studenten met een beperking. In het onderzoek wordt gekeken naar de begeleiding van de studenten, de kennis en het begrip onder docenten en beschikbare hulpmiddelen.

De hogeschool werd dit jaar beoordeeld met een 6,5 en zakte daarmee naar de tweede plek. Studentendecanen kunnen er de vinger niet opleggen waarom Avans gezakt is op de lijst. Een 6,5 klinkt matig, toch zijn de studenten overwegend positief over Avans.

Bewegende ogen
“Over het algemeen ondervind ik tijdens het studeren geen hinder van mijn beperking. Natuurlijk ben je ook zelf verantwoordelijk voor sommige dingen”, vertelt Roy Spee, derdejaars Bouwkunde in Den Bosch. Roy heeft oculair albinisme, een oogafwijking die ontstaat door te weinig pigment in het oog. En dat gecombineerd met dyslexie en nystagmus, een aandoening waardoor zijn ogen bewegen. “Daardoor ben ik gevoelig voor fel licht en zie ik niet scherp.” Secuur tekenen is lastig voor hem. Tijdens tentamens maakt hij gebruik van vergrotingssoftware op een laptop en een beeldloep. “Ik vertel aan het begin van elke periode aan alle docenten wie ik ben en wat mijn beperking is.”

Een 6,5 klinkt matig, toch zijn de studenten overwegend positief over Avans

Vast in het trappenhuis
“Als ik begeleiding nodig heb, weet ik waar ik die kan aanvragen, via de studentendecaan”, vertelt Iris Bender, vierdejaars Communication & Multimedia Design in Den Bosch. De student loopt met een kruk na botkanker in haar rechterknie. Daardoor zijn haar bovenbeenspieren aangetast en tweederde van die spieren zijn verwijderd tijdens een operatie.

Over de toegankelijkheid van het gebouw is ze niet te spreken. “Ik vind dat de locatie aan de Onderwijsboulevard in Den Bosch niet goed is afgestemd op mensen met een lichamelijke beperking. Er zijn maar drie invalidenparkeerplaatsen en die zijn vaak al vol als ik bijvoorbeeld om 11 uur les heb. Als ik met een kop koffie loop, heb ik allebei mijn handen vol en heb ik veel moeite met het openen van zo’n tussendeur zonder koffie over mezelf heen te gooien.”

‘Bij de brandoefening konden de bedrijfshulpverleners de evacuatiestoel niet vinden en moest ik in het trappenhuis blijven staan’

Kevin de Vries, vierdejaars Bedrijfseconomie in Breda, is gebonden aan een rolstoel door cerebrale parese, ook wel spasticiteit waarbij sprake is van een ontwikkelingsstoornis. “Het is verbazingwekkend, bij de brandoefening konden de bedrijfshulpverleners de evacuatiestoel niet vinden en moest ik in het trappenhuis blijven staan.”

In 2010 ontvingen de gebouwen aan de Hogeschoollaan en de Onderwijsboulevard een Integrale Toegankelijkheidsstandaard (ITS) certificering. Daarbij wordt gekeken naar onder andere drempels, liften en deuren. Dit jaar wordt er opnieuw kritisch gekeken of de Avansgebouwen voor studenten zoals Iris en Kevin voldoen aan de criteria.

Onwetendheid
Als de studenten ergens tegenaan lopen, is dat vaak de onwetendheid van anderen. Zo vertelt Flavia: “Gebarentaal is de moedertaal van doven, Nederlands de tweede. Omdat de meeste doven vanaf de geboorte niks horen, pikken wij veel begrippen niet op en hebben we een taalachterstand.”

Cathy: “Tijdens de introductieweek vorig jaar vroeg een jongen aan mij of ik ook braille kon. Mijn tolk stond daar ook van: ‘huh?’ Als je doof bent, kun je gewoon zien en dus ook lezen.” Deze studenten worden vaak onderschat, ondervindt Roy: “Stel je gaat solliciteren voor een stage of baan, dan zijn er bedrijven die bij voorbaat al een negatief beeld van je hebben. Veel mensen hebben niet in de gaten wat ik allemaal kan, daardoor word je hard aan de kant gezet. Ze komen er alleen achter als ik het kan laten zien.”

Gewone studenten
Gedragen medestudenten zich anders? “Soms bieden ze hulp aan, maar verder gelukkig niet!”, vertelt Iris. Cathy: “In het begin weten medestudenten niet goed hoe ze met mij moeten communiceren maar zodra ze merken dat het wel gewoon kan, al is het soms met horten en stoten, gaat het prima. Ze accepteren mij en zien me als een gewone student.”

‘Ik ben van mening dat je moet denken in oplossingen en niet in beperkingen’

Eén ding valt bij de studenten met een beperking vooral op: ze zijn absoluut niet zielig en willen dat ook niet zijn. “Ik ben van mening dat je moet denken in oplossingen en niet in beperkingen”, zegt Kevin. Daar sluit Flavia zich bij aan: “Ik heb een beperking, maar ik laat me daardoor niet beperken om te doen wat ik graag wil. Ik ben meer dan alleen doof, ik ben
Flavia.”

Een fysieke functiebeperking, en dan?
De rechten van studenten met een beperking zijn geregeld in de Wet Gelijke Behandeling. Daarnaast heeft Avans het protocol Studeren met een functiebeperking. Daarin is bijvoorbeeld geregeld wat voor extra hulp studenten met een beperking kunnen krijgen bij examinering en tentamens. Extra tijd bijvoorbeeld.

Tijdens de intake krijgen studenten de vraag of zij een functiebeperking hebben en of daar melding van gemaakt mag worden bij de studentendecaan. In dat geval kan er met de studentendecaan worden gekeken naar maatwerk en voorzieningen, afhankelijk van de complexiteit van de functiebeperking. Studenten kunnen bijvoorbeeld putten uit het Profileringsfonds, een financieel potje van de hogeschool. Daarnaast zijn de academies zelf verantwoordelijk voor spec
iale wensen van studenten, afhankelijk van de studie en wat ze daarvoor nodig hebben. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een speciale computer.