Jack Bergman, docent bij de opleiding Integrale Veiligheidskunde in Den Bosch, verbleef vier maanden in Erbil, Noord-Irak als Public Affairs Officer bij het Nederlandse leger.
Wat doen de Nederlandse militairen in Erbil?
“We trainen de Peshmerga, de Koerdische strijders die sinds 2014 tegen ISIS vechten. Toen ISIS steeds meer terrein veroverde, deed de Iraakse regering een beroep op het Westen. Onder leiding van Amerika greep het Westen in om de opmars van ISIS te stoppen.
Nu het grondgebied weer is heroverd op ISIS, zijn de inspanningen gericht op stabilisering van de regio. ISIS is nog op verschillende plaatsen actief en zowel de Iraakse als de Koerdische strijdkrachten zijn dagelijks bezig om ISIS-cellen te bestrijden. Wij helpen de Peshmerga zodat ze hun trainingen weer zelf kunnen verzorgen.”
Wat doe jij daar als Public Affairs Officer?
“Ik ben verantwoordelijk voor de contacten met de (voornamelijk) Nederlandse pers. Daarnaast fotografeer ik trainingsactiviteiten en officiële bijeenkomsten zoals certificaatuitreikingen op de trainingslocaties en onze activiteiten op Camp Stephan. Verder informeer ik de brigades in Nederland over ‘hun’ personeel en maak ik iedere vier weken een nieuwsblad voor het thuisfront.
Voor mijn werk bij Avans is het ook een bijzondere ervaring. Crisis- en risicocommunicatie maken deel uit van het curriculum van de opleiding Integrale Veiligheidskunde en als je daar een tijdlang in de praktijk verantwoordelijk voor bent, is dat een mooie ervaring waar ik in de klas iets aan heb.”
Waarom heb je voor een missie in Irak gekozen?
“Tijdens mijn lessen aan deeltijdstudenten, waarbij vaak militairen in de klas zitten, hoorde ik verhalen over ‘op uitzending gaan’. Dat wilde ik zelf ook meemaken, het leek me leuk om die ervaring op te doen. Mijn eerste uitzending was in 2013 naar Kunduz in Afghanistan. Defensie stuurt nog steeds regelmatig vacatures rond, ook voor uitzendgebieden. Toen vorig jaar deze advertentie langskwam dacht ik: ach, waarom niet?”
Hoe is het om onderdeel te zijn van zo’n missie?
“Heel leuk, ik begeef me echt in een andere wereld. Die van militaire veiligheid en leven op een kamp, wetende dat je vier maanden op elkaar aangewezen bent. Iedere dag zijn er voldoende zaken om af te werken en ik ga bijna iedere dag sporten. ‘Goed voor de kast’, zoals we hier zeggen.”
Hoe gaat het er op zo’n basis aan toe?
“We zitten hier samen met Duitsers (die het kamp beheren), Engelsen en Zweden. Zij maken ook deel uit van de trainingsorganisatie. Ons kamp ligt binnen een veel groter kamp waardoor we voldoende bewegingsvrijheid hebben, bijvoorbeeld om te gaan hardlopen. We eten hier in de Amerikaanse Dining Facility. Amerikaans eten, redelijk vet dus. Het goed is dat ik rijst en kip lekker vind, want dat staat heel vaak op het menu.
Eigenlijk is de basis een grote kantooromgeving waar je ook eet en slaapt. Wat het bijzonder maakt, is dat je er niet zomaar af mag. Dat gaat altijd gepland, met een reden en met beveiliging.”
En als je dan buiten de poorten gaat?
“Als we de poort uitgaan, is er altijd medische hulp binnen handbereik. We hebben een diplomatiek paspoort waardoor we diplomatiek onschendbaar zijn. We maken ritten naar de trainingslocaties in het noorden en zuiden van Koerdistan. Die voeren ons door onherbergzaam gebied. Het landschap is prachtig met karakteristieke rotsformaties. Verder zien we heel veel schaapskuddes in het landschap en naast de weg.
Erbil is een wereldstad met een heel oude citadel. Daar is het leven redelijk westers met de ‘bekende’ oosterse invloeden. Op het platteland lijkt het armoe troef te zijn. Veel stalletjes langs de weg maar geen klanten. De werkloosheid is hoog. Maar we hebben nauwelijks contact met de lokale bevolking, ons leven speelt zich vooral af op het kamp in Erbil of een van de trainingskampen waar we lesgeven.”
Irak wordt veelal gezien als een gedoemde staat met veel bomaanslagen. Voel jij je weleens onveilig?
“Nee, Koerdistan is veilig voor de militairen van de coalitie. De Koerden waarderen ons werk en weten heel goed hoe ze ISIS buiten de deur moeten houden. Bovendien is Koerdistan anders dan het Arabische gedeelte van Irak. Hier zijn de mensen wat vrijer en verdraagzamer dan in Irak zelf, zowel ten aanzien van religie als van vrouwen.
Het aantal bomaanslagen in Koerdistan valt mee. ISIS is niet erg actief meer in deze regio. Dat betekent overigens wel checkpoints rond de steden en op lange stukken weg. Op veel plekken zijn scherpe veiligheidsmaatregelen en bewapende bewakers. Het lijkt meer een way of life te zijn, een onontkoombaar fenomeen in een door oorlog geteisterd land.”
Punt. Of had jij nog wat?