Heeft de coronacrisis impact op het werk, de identiteit en de professionaliteit van een sociaal werker? Dat was onderwerp van debat tussen drie Avanslectoren. ‘Corona duwt onze maatschappij in een bepaalde richting, zowel positief als negatief, en zal mee de identiteit bepalen van de sociaal werker.’
Het is woensdagmiddag 3 juni en lectoren Bart Claes, Janine Jansen en Louis Neven gaan het debat met elkaar aan. Bij het voorstellen vertellen de lectoren al wat over de impact van de coronacrisis op sociaal werk binnen hun eigen expertisegebied.
‘Ik maak mij zorgen om de mensen die we nu niet in beeld hebben en die achterblijven omdat ze niet om kunnen gaan met deze digitale wereld’
Problemen door corona
Lector Veiligheid en Afhankelijkheidsrelaties Janine Jansen geeft aan dat de innovaties uit coronatijd aanvullend zijn, maar nooit de traditionele middelen kunnen vervangen. “Videobellen is fijn als je iemand al kent, maar het is veel moeilijker om te bepalen hoe iemand is als je ze nog niet ontmoet hebt.” Louis Neven, lector Active Ageing, houdt zich vooral bezig met de combinatie ouderen en zorgtechniek. “Ik maak mij zorgen om de mensen die we nu niet in beeld hebben en die achterblijven omdat ze niet om kunnen gaan met deze digitale wereld.”
Misschien kwam het interessantste punt wel van lector Transmuraal Herstelgericht Werken Bart Claes die de verschillen geeft tussen Nederland en België als het gaat over de omgang met gedetineerden in coronatijd. “Nederland heeft gekozen om de stekker te trekken uit vrijheid tot penitentiair verlof voor alle gedetineerden waardoor iedereen in zijn inrichting blijft. In België gebeurt het omgekeerde en is iedereen die gedetineerde is geweest en in de afgelopen twee jaar een positief penitentiair verlof heeft gehad vrijgelaten.”
Volgens Bart zitten aan beide kanten voor- en nadelen. Hij benadrukt wel de verdubbeling van huishoudelijk geweld in coronatijd, waarbij een link te zien is met mensen die plots weer in een thuissituatie komen en niet begeleid worden door een sociaal werker. Toch is volgens hem in detentie blijven ook niet de oplossing.
Vragen van studenten
Na een relatief tam debat waarin lectoren Janine en Bart het met elkaar eens waren dat de professionelere wereld van de sociaal werker zéker geraakt wordt door de coronacrisis, komt de interessantste discussie op gang wanneer studenten vragen gaan stellen.
‘Veel sociale werkers kunnen nu al niet op anderhalve meter werken dus dat zal in de toekomst ook niet zo zijn’
Student Kinan vraagt zich af of mensen helpen op anderhalve meter de nieuwe realiteit is. Bart denkt dat niet. “Veel sociale werkers kunnen nu al niet op anderhalve meter werken dus dat zal in de toekomst ook niet zo zijn.” Janine is het met hem eens en vult aan dat we wel in de toekomst vaker dit soort pandemieën kunnen verwachten. “We moeten veel gebruik maken van preventie, maar andere halve meter gaat echt niet altijd lukken.” Louis is het er niet helemaal mee eens omdat hij zeker in de ouderenzorg effecten verwacht van de anderhalve meter samenleving.
Warme zorg
Ook de vraag van student Emy zorgt voor een interessant gesprek. Zij vraagt zich af hoe sociaal werkers met anderhalve meter warme zorg kunnen leveren. Na een discussie over wat warme zorg precies inhoudt, zijn de lectoren het met elkaar eens dat warme zorg niet per se een arm om iemand heen hoeft te zijn. “Warme zorg kan ook iets heel psychologisch zijn”, volgens Louis. “Oog hebben voor dingen als zingeving, depressie en de psychologische lasten van thuiszitten in isolatie”, voegt hij toe.
Impact op de identiteit
Als afronding van het debat vraagt debatleider Youssef aan de lectoren of de identiteit van de sociaal werker gaat veranderen door het coronatijdperk. Louis reageert kort maar krachtig: “Wat we doen verandert niet. Hoe we het doen verandert door technische middelen.” Janine is het met hem eens en geeft aan dat identiteit altijd in beweging is. “Je moet niet in paniek raken dat het iets heel anders wordt; identiteit is dynamisch.”
Bart is het er toch niet helemaal mee eens. “De identiteit van de sociaal werker was twintig jaar geleden heel anders dan nu. Over twintig jaar is het weer heel anders puur omdat mensen en cultuur in beweging zijn. Corona duwt onze maatschappij in een bepaalde richting, zowel positief als negatief, en zal mee de identiteit bepalen van de sociaal werker”, besluit hij.
Punt. Of had jij nog wat?