Anderhalvemeteren, niesschaamte en voetgroet

Aerosolinfectie, afstandsschaamte of coronageneratie; je hoeft maar een Avansgebouw binnen te lopen of de coronawoorden vliegen je om de oren. En dat is niet gek want er zijn de afgelopen maanden veel nieuwe woorden ontstaan. 

Om te beginnen het woord corona zelf. Het Latijnse woord betekent een krans van licht rond de zon die we kunnen zien tijdens een volledige zonsverduistering. Het is een term die astronomen gebruiken. Het Covid-19-virus lijkt erg op zo’n krans.

En dan de woorden die we zelf veel tegenkomen. Op deze website staat een heus coronawoordenboek waarin alle woorden zijn opgenomen die coronagerelateerd zijn.

Hierbij een opsomming van opvallende, bijzondere en soms grappige woorden:

aanhoesten hoes­ten in de rich­ting van iemand, met name als ma­nier waar­op vi­rus­sen wor­den over­ge­dra­gen, synoniem aankuchen

afhaalfile (de) file voor een drive-thrurestaurant

anderhalvemeteren leven, werken en recreëren terwijl je je houdt aan de anderhalvemeterregel

anticoronafeest (het) lockdownparty in tijden van corona

balconversatie ook wel balkonversatie (de) gesprek (met buren of passanten) dat je voert vanaf je balkon, m.n. ter voorkoming van coronabesmetting; porte-manteauwoord van balkon en conversatie

boodschappenstudent (de) student die als vrijwilliger boodschappen doet voor mensen die tijdens een (virus)epidemie tot de kwetsbare groepen behoren en/of die zin zelfisolatie zijn gegaan

cloudclubbing (het) virtueel nachtclubbezoek, waarbij je inlogt op een videoplatform waarop een dj muziek livestreamt, zodat wie in thuisquarantaine zit toch kan dansen en feesten; ontleend aan Engels cloud clubbing, letterlijk: een nachtclub in de cloud bezoeken

cockdown (de) toestand waarin een man als gevolg van een lockdown een laag libido heeft, d.w.z. minder zin heeft in seks; Engels, porte-manteauwoord van cock (mannelijk lid) en lockdown

coronabaan (de) baan, betrekking die is ontstaan door de coronacrisis, bv. pakjesbezorger

coronalama (de) coronaspuger

coronaracer (de) automobilist die tijdens een corona-epidemie een als gevolg van een lockdown vrijwel verlaten snelweg illegaal gebruikt om hard te rijden

coronials (de) generatie van personen die rond of in de nasleep van de coronacrisis (2020) geboren zijn; Engels, gevormd naar analogie van millennial

corvideo (de) video die geschikt is om tijdens coronaquarantaine te bekijken

deurgesprek (het) gesprek waarbij een bezoeker buiten voor de deur blijft staan, bijvoorbeeld ter voorkoming van een coronabesmetting

ellebooggroet (de) groet waarbij je elkaar met de el­le­bo­gen aanraakt, als alternatief voor han­den schud­den of kus­sen, m.n. om be­smet­ting te voor­ko­men

FaceTimediner (het) gelegenheid waarbij mensen samen aan het facetimen zijn terwijl ze thuis of althans op een andere plaats dan de anderen aan het eten zijn, m.n. in tijden van (zelf)isolatie en quarantaine

haarakiri (de) het moedwillig verpesten van je kapsel door het zelf of door je partner te laten knippen en/of verven

hamsterschaamte (de) het gevoel dat iemand die in een crisissituatie relatief veel boodschappen doet zich daarvoor schaamt omdat hij denkt dat anderen vermoeden dat hij hamstert

iPad-zuster (de) verpleeghulp of -kundige die in verzorgingshuizen die geen bezoekers meer toelaten, faciliteert dat bewoners via FaceTime en/of Skype contact kunnen houden met hun kinderen en kleinkinderen

janusstoel (de) middelste van drie vliegtuigstoelen, die 180 graden gekeerd staat ten opzichte van de andere twee stoelen waarvan hij tevens afgeschot is met een plexiglas wand, ter voorkoming van mogelijke virusinfecties tijdens een (corona)pandemie; 

langligger (de) patiënt die lang in het ziekenhuis, m.n. lang op de intensive care ligt of heeft gelegen

lichaamscondoom (het) (schertsend) isolatiepak

lockdowncafé (het) virtueel café, d.w.z. een videodienst waar je met anderen kunt chatten terwijl je thuis achter je computer zit en een drankje nuttigt

maskerdiscipline (de) discipline ten aanzien van het dragen van mond- of gezichtsmaskers ter voorkoming van virusverspreiding tijdens een (corona-)epidemie, synoniem draagdiscipline

niesschaamte (de) het gevoel dat iemand die niest zich schaamt voor zijn aanwezigheid in het gezelschap van anderen, die weleens zouden kunnen denken dat hij een ziekte heeft waardoor hij anderen zou kunnen besmetten

onthamsteren (onovergankelijk werkwoord; onthamsterde, h. onthamsterd) houdbare levensmiddelen die je al heel lang in huis hebt in een maaltijd verwerken

paniekwinkelen (werkwoord, alleen onbepaalde wijs) winkelen waarbij je blindelings producten koopt omdat je denkt dat ze binnenkort uitverkocht zullen zijn of dat de winkel gesloten zal worden

precoronatijdperk (het) precoronium

quarantainer (de) omgebouwde container die dient als mobiele ontmoetingsplek waar je – beschermd tegen mogelijke infecties – veilig iemand kan ontmoeten die in quarantaine zit

raamknuffelen (werkwoord, alleen onbepaalde wijs) tijdens een raamvisite doen alsof je elkaar omarmt of knuffelt met glas ertussen

rockdown (de) livestream van een (oude) uitvoering van een rocknummer via een videoplatform of een sociaal medium om hiernaar te kijken en te luisteren met anderen die in (zelf)isolatie zitten of op grond van een lockdown hun huis niet mogen verlaten;

seksbuddy (het) iemand met wie een single in de anderhalvemetersamenleving op min of meer regelmatige basis seks kan hebben; 

snotterschaamte (de) het gevoel dat iemand met een loop- of snotneus zich schaamt voor zijn aanwezigheid in het gezelschap van anderen, die weleens zouden kunnen denken dat hij een ziekte heeft waardoor hij anderen zou kunnen besmetten

thuizenaar (de) iemand die alleen thuis zit;

twitterviroloog (de) leek die op Twitter kritisch schrijft over de maatregelen die echte virologen hebben geadviseerd ter bestrijding van een infectieziekte zoals COVID-19

virorunner (de) student die als vrijwilliger in een academisch ziekenhuis, m.n. het Erasmus Medisch Centrum (EMC), swabs (met een wattenstaafje in de neus en keel afgenomen (corona)tests, in een buisje), van de verschillende afdelingen naar het lab brengt, ter ontlasting van het zorgpersoneel

voetgroet (de) begroeting waarbij men elkaar met de voeten aanraakt, ter voorkoming van huid-huidcontact, m.n. om verspreiding van een virus te voorkomen

wc-papierschaamte (de) 1 schaamte die een campingtoerist ervaart als hij of zij met een rol toiletpapier naar het sanitair gaat 2 schaamte die een supermarktbezoeker ervaart als hij wc-papier hamstert

zorgapplaus (het) applaus van veel mensen op allerlei plaatsen voor alle mensen die werken in de zorg, m.n. als uiting van waardering voor al het werk dat mensen verrichten die  in de zorg werkzaam zijn