Steeds vaker bereiken complottheorieën de Tweede Kamer en social media. Partijen als Forum voor Democratie noemen The World Economic Forum, Build Back Better, The Great reset en de daarbijbehorende SDG’s een manier van ‘een regiem om de wereld in de toekomst van bovenaf te besturen’. Ook Avans werkt met de duuzaamheidsdoelen, maar ontving nog geen klachten van studenten of medewerkers. Kees van Kaam, oud-projectleider van de duurzaamheidsprojecten binnen Avans, doet de theorieën af als onzin.
‘’Laat ik beginnen met te zeggen dat het goed is dat The World Economic Forum en de daaraan gelijnde SDG’s kritisch worden gevolgd. Dat is prima en noodzakelijk’’, vertelt Kees van Kaam. Hij werkte ruim negen jaar bij Avans als docent, onderzoeker en is man achter de duurzaamheidsdoelen. ‘’Maar het is een illusie om te denken dat er een groep mensen is die controle over de bevolking wil, waardoor er ongelijkheid ontstaat. Dat is erg vergezocht. Het lukt wereldwijd al niet om afspraken te maken over het klimaatvraagstuk. Laat staan dat er complotten zijn.’’
The World Economic Forum is een non-profitorganisatie bestaande uit wetenschappers, politici, journalisten en zakenlui over de hele wereld die regelmatig samenkomt om te vergaderen over sociale en economische problemen op aarde. De SDG’s van de Verenigde Naties worden op hun site genoemd. De oprichter, Klaus Schwab, bracht in 2020 het boek Covid-19: The Great Reset uit. Daarin doet hij een voorstel de wereldeconomie na de pandemie opnieuw op te bouwen.
Ondermijning democratie
De oud-Avansmedewerker is op de hoogte van de complottheorieën die worden verspreid. Hij snapt waar ze vandaan komen. ‘’In tijden van crisis en een laag vertrouwen in de politiek onder de bevolking, zoals nu, ontstaan die nou eenmaal. Dan worden mensen achterdochtig. Dat is zorgwekkend. De retoriek die je nu bij bepaalde politici in Nederland ziet, is dezelfde als die je al jaren in de Verenigde Staten ziet’’, vertelt Van Kaam, doelend op Donald Trump als oud-president van de VS en zijn ‘fake news’-theorieën. ‘’Dat heb je hier nu ook. En dat gaat te ver: dat is ondermijning van de democratie.’’
Toeslagenaffaire
‘’Aan de andere kant moeten overheidsinstellingen wel transparant zijn over wat ze doen. Als dat niet gebeurt ontstaat er achterdocht. En er gaat ook genoeg fout, zoals recent nog bij de Belastingdienst met de toeslagenaffaire. Daar moet je kritisch naar kijken.’’
Klimaatdrammer
Avans werkt al enige jaren met de 17 duurzaamheidsdoelen. In zijn tijd bij Avans merkte Van Kaam dat de doelen soms tot kritiek leidde. Soms werden de doelen door studenten én medewerkers geïnterpreteerd als ‘links’ en ‘groen’. Dan voerde hij gesprekken met studenten, die hem soms een klimaatdrammer noemde. Ten onrechte, betoogt hij. ‘’De duurzaamheidsdoelen zelf zijn niet politiek. De manier waarop je ze uitvoert zijn wél politiek. De aanpak van armoedebestrijding of klimaatonderwerpen, wat SDG’s zijn, kun je op verschillende manieren aanpakken. Hoe dat gebeurt, zijn politieke keuzes. Maar de doelen zelf zijn dat niet.’’
‘Geen SDG-school’
Volgens Van Kaam, tegenwoordig werkzaam als adviseur innovatie en duurzame ontwikkeling, is het belangrijk voor studenten om te realiseren dat Avans geen ‘SDG-school’ is. Daarmee bedoelt hij dat Avans veel meer is dan alleen de duurzaamheidsdoelen. En ook dat als je niets hebt met de gedachte achter de duurzaamheidsdoelen, om welke reden dan ook, dat niet erg is. ‘’We bieden het alleen aan, studenten mogen er zélf hun mening over vormen. Als een student niet zoveel met het klimaat of met duurzaamheid heeft, is dat prima. Maar vorm er dan wel een gefundeerde mening over.’’
De SDG’s zijn volgens Van Kaam geen complot voor meer controle, maar juist een manier om met een nieuwe blik naar de toekomst te kijken. ‘’Als het lukt om alle doelen en targets te realiseren, heb je een betere wereld. Voor iedereen.’’
De oud-Avansmedewerker geeft aan dat mensen vooral niet moeten vergeten waar de SDG’s uit voortkomen en wat er al mee bereikt is. Hij doelt daarmee op de Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger uit 1948. ‘’Dat is een voorloper van de Millenium Goals uit 2000 en de duurzaamheidsdoelen waarmee we tegenwoordig werken. Dat is niet niks.’’
Punt. Of had jij nog wat?