Jongeren die moeten vluchten uit hun thuisland: ze zijn alleen, kennen de weg niet én spreken niet of nauwelijks Nederlands. Wat doe je als je een brief van de gemeente krijgt die je niet kunt lezen? Hoe ontmoet je nieuwe mensen als je niemand kunt verstaan? Social Workstudent Denise Marcelissen richtte Welkom in Den Bosch op en ontwikkelde samen met jonge nieuwkomers een integratieprogramma.
In de klas van de entreeopleiding van het Koning Willem I College schuiven twaalf nieuwkomers hun stoelen in een kring. Denise geeft vanmiddag een workshop empowerment, samen met collega Roel Smits en stagiaire Nienke Adriaans die ook Social Work studeert. Dat doen ze iedere week. Vandaag staat de les in het teken van complimenten en feedback.
De leerlingen staan een voor een in de kring en geven elkaar om beurten een compliment. De complimentenregen komt wat aarzelend op gang, maar dan krijgen ze er lol in. “Een bro, als in: een broer”, zegt een van de nieuwkomers als een jongen met kort donker haar naar het midden van de kring stapt. Zijn vriend wordt er een beetje verlegen van en kijkt naar zijn schoenen. “Sociaal”, “aardig”, de leerlingen hebben de smaak te pakken. Hoewel ze de Nederlandse taal nog maar net machtig zijn, gaat de oefening hartstikke goed.
Welkom in Den Bosch
Een jaar geleden startte Denise met Welkom in Den Bosch. Met haar organisatie wil ze een community creëren voor jonge nieuwkomers, waar ze anderen leren kennen, taalmeters maken en een plek hebben om samen te komen. De organisatie richt zich op drie pijlers: het bijbrengen van ICT-vaardigheden, het leren van de taal en het versterken van empowerment (bijvoorbeeld het vergroten van zelfvertrouwen en zelfbewustzijn). Dat doen Denise en haar collega’s door les te geven op scholen, maar er zijn ook inloopavonden en op vrijdag organiseren ze een taalcafé. Stagiaires van de opleiding Social Work van Avans helpen hieraan mee en er is ook een leergemeenschap van de opleiding actief.
Vluchten om je geloof
Samia Khudaida (20) is een van de nieuwkomers die net een complimentendouche heeft ontvangen. Ze vluchtte bijna vier jaar geleden weg uit Irak. Hoe is het voor haar om in Nederland te zijn en de lessen te volgen? Samia: “Ik leer er veel van. Computervaardigheden bijvoorbeeld, maar het is ook leuk om meer te weten te komen over mijn klasgenoten. Zo hebben we laatst een presentatie gegeven over ons geloof. Ik vind het mooi dat mensen in mijn klas verschillende geloven hebben, maar toch met elkaar omgaan.”
Ze legt uit dat ze Jezidi is, een religieuze en etnische minderheid in Irak. Toen IS het land binnenviel en de oorlog uitbrak, ontvluchtten veel van hen het land. Samia en haar gezin ook. “Ze dwongen ons om moslim te worden, maar dat wilden we niet, daarom zijn we naar Nederland gekomen”, vertelt ze. “Hier is het gelukkig veilig. Ik vind het mooi dat mannen en vrouwen gelijk zijn. Ze zorgen samen voor het huishouden en werken allebei.”
Die verschillen tussen culturen is wat Social Workstudent Nienke zo interessant vindt aan haar stage bij Welkom in Den Bosch. “Ik was altijd al geïnteresseerd in andere landen en nieuwe talen en wilde graag een stage lopen met vluchtelingen.” Dat ze jongeren als Samia een warm welkom geeft in haar stad, geeft haar veel energie: “Mensen komen naar Nederland en worden gezien als ‘de vluchteling’. Ik wil dat ze opgenomen worden in de maatschappij.”
Taal als barrière
De Bossche student ziet dat taal een barrière is voor de jongeren. “Als je geen Nederlands spreekt, is het moeilijk om contact te maken met anderen.” Welkom in Den Bosch biedt dat contact waardoor nieuwkomers de taal kunnen oefenen en Nienke hoort positieve geluiden van de jongeren die ze begeleidt. Zo geven ze aan op het werk makkelijker mee te praten met collega’s en gesprekken beter te kunnen volgen. “Eerst voelde ik me machteloos, omdat ik deze groep niet kon helpen. Nu ik echt iets doe en zie dat jongeren groeien, geeft dat een heel fijn gevoel!”
Lessen empowerment
Als iedereen in de kring heeft gestaan en tevreden met de complimenten weer op een stoel zit, start het tweede gedeelte van de les: feedback geven. De thema’s die in de wekelijkse lessen aan bod komen, heeft oprichter Denise zorgvuldig uitgezocht in samenspraak met de nieuwkomers. Denise: “Wat ik in de praktijk veel zie, is dat er wordt gedacht ‘ik weet wat goed voor jou is’, als het gaat om integratielessen voor nieuwkomers. Mijn visie is juist dat ze heel goed zelf weten wat ze nodig hebben.”
De opdracht voor de leerlingen is om een product zo goed mogelijk te verkopen. Klasgenoten geven feedback op de verkooptechnieken. Samia pakt een waterfles, iemand prijst een wandelschoen aan en weer een ander probeert een grote basketbal te verkopen.
Toekomst
De klas lijkt hecht en de leerlingen hebben lol met elkaar, maar naar Nederland komen en opnieuw beginnen in dit vreemde land is voor hen beslist niet makkelijk. Samia: “Mijn opa en oma moest ik achterlaten in Irak. Dat is moeilijk. Ik mis mijn familie heel erg. Dat gemis voel ik het meest wanneer ik alleen thuis ben. Als ik hier ben, heb ik dat niet, omdat ik met mijn vrienden ben.”
Voor de toekomst heeft ze haar pad al uitgestippeld: “De opleiding tot verzorgende lijkt me wel wat. En dan kan ik stagelopen met ouderen of in de kinderopvang. Uiteindelijk wil ik graag verpleegkundige worden!”
Taalvrienden gezocht
Welkom in Den Bosch is op zoek naar taalvrienden. Heb je nog een uurtje over en vind je het leuk om een keer per week af te spreken met een nieuwkomer, een rondje te wandelen en in het Nederlands te kletsen? Dan ben je van harte welkom om je aan te melden bij info@welkomindenbosch.org.
Punt. Of had jij nog wat?