CMD’er vraagt met afstudeerproject aandacht voor digitale toegankelijkheid

Hoe staat het met de toegankelijkheid van websites en apps in Nederland? Niet zo goed, als je het aan vierdejaarsstudent Communication & Multimedia Design (CMD) Carolina van Setten vraagt. Samen met mensen met een visuele beperking deed ze onderzoek naar sites zoals die van Hema en Domino’s. Haar resultaten konden geïnteresseerden woensdag en vandaag zelf ervaren. ”Ontoegankelijk, echt Hema.”

In de kantine van Avans aan de Onderwijsboulevard in Den Bosch staan op woensdagmiddag de gebruikelijke tafels en stoelen voor studenten en medewerkers die wat willen eten, maar ook een groot bureau waar een stoel bij staat en een koptelefoon bij ligt. Erboven hangt een prikbord met A4’tjes. Te zien zijn screenshots van de website van Hema, met een aantal rode kruizen erop geplakt. Het is de afstudeerproductie van Carolina van Setten, laatstejaarsstudent CMD in Den Bosch. De installatie is bedoeld om aandacht te vragen voor digitale toegankelijkheid van sites in Nederland. Want, veel sites -zoals die van Hema – zijn volgens haar op dit moment helemaal niet toegankelijk voor mensen met een visuele beperking.

“Elk rood kruis staat namelijk voor een element van de site dat volgens mensen met een visuele of motorische beperking niet toegankelijk voor ze is. Dat begint al bij het betreden van de site, wanneer je cookies moet accepteren. Speciale software leest voor wat er staat, maar het duurt lang voordat het belangrijkste aan bod komt. En bij de laatste fase, het opgeven van het bezorgadres, werkt de software helemaal niet”, zegt Carolina, die wijst naar de vele rode kruizen. “Voor mensen met een visuele beperking is het eigenlijk niet mogelijk om bijvoorbeeld een rode handdoek te bestellen.”

European Accessibility Act
Via haar stageplek, bureau Cardan Technobility, kwam Carolina in aanraking met het onderwerp. Een actueel onderwerp, want vanaf 2025 is het voor websites en apps verplicht digitaal toegankelijk te zijn. Dan gaat de wet European Accessibility Act formeel in. Voor overheidsinstellingen geldt die verplichting al langer. “Ik wilde kijken hoe het bij populaire sites in Nederland geregeld was, zoals die van Hema”, vertelt de Avansstudent, die tot haar stage nog nooit stil had gestaan bij het onderwerp.

Bezwaard
Haar onderzoek deed Carolina niet alleen. Ze benaderde stichting Tilburgs Overleg Gehandicaptenorganisaties (TOG) en keek samen met een aantal daarbij aangesloten personen met een visuele beperking naar verschillende websites. Hun sitebezoek legde ze vast op camera, waarna ze de installatie maakte. Daardoor kunnen mensen zonder beperking nu zien én horen waar zij tegenaan lopen. “Hun verhalen waren heftig om te horen”, vertelt de laatstejaarsstudent. “De site is op veel plekken niet toegankelijk. Wij staan daar helemaal niet bij stil als we een site bezoeken. Ik voelde me zelfs bezwaard toen ik aan een man met een visuele beperking vroeg of hij voor de video een rode handdoek wilde bestellen. Dat lukte helemaal niet.”

Informeren
Het uitvoeren van het onderzoek, het langsgaan bij mensen met een beperking en het maken van de installatie duurde in totaal zo’n dertien werken. Met het afstudeerproject wil Carolina mensen bewustmaken van een situatie die voor veel mensen in Nederland tot de dagelijkse realiteit behoort. “Meer niet. Ik wil mensen niet op de vingers tikken en dat Hema nu als voorbeeld wordt genomen is toeval en zeker geen haat naar het bedrijf. Ik wil vooral informeren”, vertelt de student, die Hema wel benaderde met het verzoek om over hun site in gesprek te gaan. “Maar daar heb ik nog niets van gehoord.”

Volgens Carolina is het voor bedrijven een kleine moeite goed na te denken over de toegankelijkheid van hun sites. Sterker nog, ze zegt dat het meer werk is om achteraf een nieuwe code toe te voegen dan het bij het bouwen in een keer goed te doen. “Dat bespaart de makers tijd en voegt ook nog eens een hele hoop toe voor mensen met een visuele beperking die de site willen gebruiken.”