Om succesvol te kunnen studeren in het hoger onderwijs hebben studenten met een niet-westerse migratieachtergrond een betrokken familie, een band met docenten en medestudenten en een gevoel van veiligheid nodig. Dat is een van de uitkomsten van het onderzoek van Avansdocent Youssef Azghari naar studentsucces.
Uit eerdere onderzoeken is bekend dat studenten met een niet-westerse migratieachtergrond vaker switchen of vroegtijdig stoppen met hun studie. Ook hebben ze na het behalen van een diploma meer moeite met het vinden van een baan. Azghari, die naast docent onderzoeker is bij de lectoraten Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties en Jeugd, Gezin en Samenleving van Avans, onderzocht wat zij nodig hebben om succesvol te studeren.
Azghari gebruikt de term studentsucces. Dat is niet alleen het halen van goede cijfers, maar ook hoe studenten zich persoonlijk en op professioneel gebied ontwikkelen. Uit interviews die de onderzoeker hield met studenten van mbo en hbo kwamen drie cruciale factoren naar voren die daarbij een rol spelen: familie, alliantie en sociale veiligheid.
“Bij studenten met een niet-westerse migratieachtergrond heeft hun familie veel invloed”, zegt Azghari. “Op hun studiekeuze bijvoorbeeld, want het wordt belangrijk gevonden dat ze een goede baan krijgen. Dat is vaak cultureel bepaald. Studenten kunnen zich daar moeilijk aan onttrekken.”
Sociale veiligheid
Ook sociale veiligheid speelt een grote rol bij succesvol studeren. “Vertrouwen studenten hun docenten? Durven ze een onderwerp te bespreken?” Azghari geeft een voorbeeld dat hij tijdens zijn onderzoek van een student hoorde. “Tijdens het kennismakingsgesprek met haar studiebegeleider kreeg ze tijdens het gesprek over haar recente bruiloft de vraag of het een ‘vrijwillige keuze’ was om te trouwen. Ze vond dat een bevooroordeelde vraag. Studenten vinden het vaak lastig om met zulke vragen om te gaan.”
Azghari krijgt zelf ook nog weleens zulke vragen. “Laatst nog toen ik een lokaal binnen kwam waar ik les moest geven. Een collega-docent vroeg voor welke les ik kwam. Ik had boos kunnen reageren omdat ze me niet als docent maar als student zag. Maar ik besloot haar te bedanken voor het compliment, ook al werk ik hier al eenentwintig jaar.”
Vergroten
De docent-onderzoeker meent dat Avans verschillende dingen kan doen om het studentsucces van studenten met een niet-westerse migratieachtergrond te vergroten. “Bij de introductie kunnen opleidingen al rekening houden met verschillende culturele achtergronden. Dat kun je centraal regelen. Nu staat een groot deel in het teken van alcohol drinken, tijdens kroegentochten bijvoorbeeld.” Studenten die niet drinken vallen daardoor buiten de boot.
Ook kan de hogeschool zorgen voor een diverser personeelsbestand en voor deskundigheidsbevordering van de huidige medewerkers. En Avans zou meer moeten uitdragen dat er geen ruimte is voor discriminatie en uitsluiting, maar wel staat voor gelijke ontplooiingskansen voor iedereen. “Bijvoorbeeld door niet meer samen te werken met bedrijven die geen stageplek willen bieden aan studenten met een niet-westerse migratieachtergrond”, zegt Azghari.
Betrokkenheid
Omdat familie een grote rol speelt, zou Avans ook ouders kunnen uitnodigen op de hogeschool. “Vaak zijn zij lager opgeleid en hun kinderen eerste generatie studenten. Zij krijgen studeren niet van huis uit mee. Avans moet daar oog voor hebben. Door ouders uit te nodigen informeer je ze niet alleen over de opleiding, je vergroot de betrokkenheid.”
Studenten met een niet-westerse migratieachtergrond ervaren het als positief als ze interactie hebben met docenten, wanneer zij tijd nemen voor vragen van studenten. Ook hebben ze baat bij gemotiveerde klasgenoten en een goede band met hen. Daar heeft de hogeschool geen invloed op. “Maar wel op de sfeer bijvoorbeeld. En op de manier waarop lessen worden gegeven, fysiek in plaats van online. Ook kunnen ze het netwerk van studenten vergroten door bijvoorbeeld contact met professionals uit de praktijk of oud-studenten.”
Veerkracht
Studenten kunnen zelf ook iets doen om hun succes te vergroten. “Zich verdiepen in de opleiding die ze willen kiezen”, zegt Azghari. “Dat zou op de vooropleiding, het mbo bijvoorbeeld, gestimuleerd moeten worden.” Studenten met een niet-westerse migratieachtergrond weten dat ze vaak twee keer zo hard moeten werken. Daarvoor is veerkracht nodig. “Om succesvol te zijn hoeft er maar één iemand te zijn die in ze gelooft. Dat kan een docent zijn, maar ook een sportleraar of iemand anders uit hun omgeving.”
Meer lezen over het onderzoek kan hier.
Diversiteitsdag
Op dinsdag 4 oktober viert Avans in Tilburg Diversiteitsdag. In een kleinschalige omgeving is het voor iedereen mogelijk om elkaar te zien, herkennen en erkennen. In een open gesprek wordt ingegaan op de vragen wie of wat bijdraagt aan studentsucces en hoe de obstakels, zoals studiestress en discriminatie, overwonnen kunnen worden. Tot slot worden eigen oplossingen gedeeld om bij te dragen aan meer diversiteit en inclusie binnen het hoger onderwijs.
De sessie wordt geleid door Youssef Azghari (docentonderzoeker Academie voor Welzijn Educatie en Gezondheid, verbonden aan de lectoraten Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties en Jeugd, Gezin en Samenleving) en Jara van Veldhoven (docent Civiele Techniek, coördinator van Roze Helpdesk Tilburg).
De sessie start om 16.00 uur in CB001. Aanmelden kan via: https://forms.office.com/r/v2TCzrw33a.
Stuur voor meer info via Teams een berichtje aan Youssef Azghari of Jara van Veldhoven.
Punt. Of had jij nog wat?