Jessy van Helden, student Social Work in Den Bosch, loopt stage in de Rwandese hoofdstad Kigali. Daar begeleidt hij jongeren die een koksopleiding volgen. “Ik vergelijk mezelf weleens met een studentendecaan, maar dan in een andere wereld.”
Hoe ben je in Rwanda terechtgekomen?
“In het najaar van 2020 had ik een stage in Oceanië gevonden, maar in april 2022 werd duidelijk dat Nieuw-Zeeland geen nieuwe studentenvisa zou uitgeven tot oktober: te laat voor mij. In totale onrust ben ik gaan zoeken naar een nieuwe stageplek. Mijn docent kende de oprichter van de Rwandese organisatie CC JOBS, dus contact leggen met hem was erg makkelijk. Van het een kwam het ander, en nu zit ik hier.”
Wat doe je daar precies?
“Ik werk als stagiair in de wijk Gitega in Kigali, Rwanda, voor de organisatie CC-JOBS, een internationale ngo die jongeren in een sponsorship program zet. De focus ligt op culinary arts, een koksopleiding dus. In vier maanden tijd leren de studenten de brede basis van het werk van een chef. Daarnaast krijgen ze theoretische lessen Engels, communicatie skills, entrepeneurship en career guidance. Dat laatste is waar ik mij mee bezig houd. Met mijn Rwandese collega zorg ik voor het welzijn van de studenten. Als ze naar school gaan en later nog drie maanden als ze in een hotel stage gaan lopen. We gaan op stagebezoek, familiebezoek, en hebben een-op-eengesprekken met de jongeren. Ik vergelijk mezelf weleens met een studentendecaan, maar dan in een andere wereld.”
Waarom wilde je graag stage lopen in het buitenland?
“De wereld is te groot om in het kleine Nederland te blijven. Toen ik een opleiding ging kiezen, had ik het criterium ‘er moeten mogelijkheden in het buitenland liggen’ al scherp voor ogen. Zo kwam ik op het Hervenplein in Den Bosch uit. Een kleine school, met grote mogelijkheden. Rwanda was niet mijn eerste keuze, maar het contact verliep heel vloeiend en het verhaal van de oprichter van CC-JOBS, Marijn van Rossum, beviel mij heel erg. Ik zit hier wel op mijn plek.”
Hoe zien je dagen eruit?
“Het is een cliché, maar élke dag is anders. Ik begin en eindig nooit op hetzelfde tijdstip. Sommige dagen ben ik alleen op kantoor, sommige dagen ben ik constant bij de families, op school waar de studenten les krijgen of in de hotels. Zo nu en dan gaan we op pad om voor ons nieuwste project, Community Development Program, met andere communities te werken. Na vijf maanden CC-JOBS ken ik elke straat van de stad en elke uithoek van het land. Rwanda is niet zo groot.”
In welk opzicht sluit je stage aan bij je opleiding?
“Aan de ene kant ben ik heel erg een-op-een met studenten bezig. Gedragsproblemen, verzuim en onontdekte aandoeningen komen links en rechts op mijn pad. Aan de andere kan draagt alles wat ik doe bij aan de community van Gitega. Ik help studenten om de beste versie van zichzelf te zijn, terwijl ik de groei van de gemeenschap in het vizier houdt. Een perfecte combinatie, en een geweldige taak voor een sociaal werker.”
Wat is het belangrijkste dat je tot nu toe geleerd hebt tijdens je stage?
“Geduld! De Afrikaanse mindset werkt niet met klokken. In Nederland zijn we extreem precies als het op tijden aankomt. Als wij om vijf uur afspreken, zijn we er allemaal om vijf uur. In Rwanda zijn ze om vijf uur nog thuis, moeten ze nog douchen, eten, wassen en hun bed opmaken (bij wijze van spreken). Een van mijn favoriete gezegdes in het Kinyarwanda is ‘Buhoro buhoro’ (‘Rustig rustig’). In de afgelopen vijf maanden ben ik vaak ergens precies op tijd en daarom veel te vroeg aangekomen. En maar wachten en wachten. Je leert het zo wel.”
Wat wil je nog bereiken?
“De mogelijkheden zijn eindeloos. Er is niet één ding dat ik nog wil bereiken. Ik ben niet hierheen gevlogen om de held uit te hangen. Ik kijk wel waar mijn stage me brengt, zolang ik hem maar met plezier (en een voldoende) afsluit.”
Tips van Jessy voor studenten die ook naar het buitenland willen voor studie of stage:
– Luister niet naar anderen. Als jij naar het buitenland wilt gaan, dan ga je. Vanuit Europa kun je overal komen, daar heb je niemands hulp of advies voor nodig. Laat je nergens in- of uitpraten. Je komt vanzelf weer terug naar Nederland, maar je bent dan wel een ervaring rijker.
– Wees bescheiden. Je bent niet de held. Je komt niemand redden. Jij moet ook leren. Vooral in niet-westerse werelden kun jij soms nog wel meer van anderen leren dan anderen van jou. Sta daarvoor open, en blijf nieuwsgierig. “Be interested, not interesting”
– Hoe vol je koffer ook is, zorg dat er genoeg ruimte is voor een hoop enthousiasme. Doe het omdat je het wilt, omdat je er zin in hebt, omdat een bepaald land jouw droom is.
– Denk niet te klein. ‘If you can dream it, you can do it’. Er is meer mogelijk dan je denkt, dus probeer het gewoon!
Punt. Of had jij nog wat?