Doede Okkema, docent Technische Bedrijfskunde in Den Bosch, maakt kans op een internationale cartoonprijs. Hij is genomineerd voor de 62e editie van De Gouden Hoed, een prijs die hij in 2020 al eens won. “De wereld is stukje leuker als iets visueel aantrekkelijk is.”
“Een grote eer, het voelt heel maf en nog steeds onwerkelijk. Het is een mooie bevestiging van iets waarvan ik dacht dat ik het puur voor mezelf deed toen ik er als middelbare scholier mee begon, achterin de klas”, antwoordt Doede Okkema op de vraag hoe het voelt om genomineerd te zijn voor de cartoonprijs. “Ik had nooit gedacht dat zoiets haalbaar was.”
Maffe invalshoeken
De Gouden Hoed is de oudste cartoonwedstrijd die er is. Iedere cartoonist is vrij om elk jaar werk in te sturen, dat wordt beoordeeld door een jury. Dit jaar stuurden 471 cartoonisten uit meer dan 62 landen in totaal 1884 inzendingen in. Samen met nog negen andere werd die van Okkema over draaierige ‘spelers’ uit het tafelvoetbalspel geselecteerd. “Ik heb een lijst in mijn telefoon waar ik grappige gedachtes in zet. Dat zijn gedachtes die me gedurende de dag te binnen schieten of opvallen. Daar gooi ik dan maffe invalshoeken tegenaan, om het in het extreme te trekken. Eens per week ga ik zitten om iets uit die lijst uit te tekenen”, aldus Hoekema, die het idee voor de tafelvoetbalcartoon al twee jaar in zijn lijst had staan. “De juiste vorm om de grap over te brengen had ik nog niet en nu viel alles plots samen.”
Buitenwereld
Het tekenen van cartoons begon voor de Avansdocent al op jonge leeftijd, toen hij op de middelbare school zat. Hij las veel strips als Dirkjan, die hij dan natekende. Of hij bedacht zelf alledaagse situaties, die hij tekende met een komische noot. “Waar iedereen na een tijdje stopte met tekenen, ging ik door”, aldus Okkema. In eerste instantie hield hij zijn cartoons voor zichzelf. Ze delen met de buitenwereld, dat deed hij liever niet. Tot een jaar of vijftien geleden, toen hij toch benieuwd raakte naar de reacties van anderen. “Ik deelde ze in een personeelsblad en kreeg daar veel positieve reacties op. Dat was een punt waarop ik dacht: mensen waarderen het. Toen ontdekte ik dat er wedstrijden waren waaraan je kon meedoen.”
Vormen
De cartoonprijs waarvoor hij nu genomineerd is, is volgens hem een goede manier om zichzelf uit te dagen beter te worden in het maken van gevatte tekeningen. Het is namelijk niet toegestaan om tekst te gebruiken. “Dat is super lastig, want dan moet het plaatje voor zichzelf spreken. Mensen moeten meteen zien wat het betekent. Met tekst kun je nog de vorm en situatie uitleggen. Dat kan nu niet.”
Cartoonist zijn en nadenken over het inzetten van beeld, helpt de tekenaar ook in zijn lessen op Avans. Zo is hij altijd bezig met hoe je onderwerpen visueel kunt overbrengen op studenten, die volgens hem “gebombardeerd worden” met Powerpoints. “De wereld is een stukje leuker als het visueel aantrekkelijk is. Woorden kun je gebruiken om dingen te verhullen en sommige woorden kun je op meerdere manieren opvatten. Daardoor blijft het soms vaag”, vertelt Okkema. “In een plaatje moet je nadenken over de boodschap die je wil vertellen. Het is een vorm van dingen begrijpen en uitleggen.”
Meer werk zien van Okkema? Op zijn Instagramaccount deelt hij zijn cartoons.
Nu hij genomineerd is, wil Okkema winnen ook. Het zou voor hem de tweede keer de bekroning zijn op zijn werk. Als hij daarin slaagt, wint hij vijfduizend euro. Zijn ultieme doel is echter om een groter platform te hebben waar hij zijn cartoons op kan delen. Nu is hij vier dagen werkzaam op Avans en één dag als cartoonist voor de interne communicatie van bedrijven. “Maar het is een doel om meer in magazines, nieuwsbladen en kranten te publiceren”, droomt hij hardop.
Of Okkema de cartoonwedstrijd wint, hoort hij op 8 juli tijdens de opening van het Cartoonfestival 2023 in het Belgische Knokke-Heist.
Punt. Of had jij nog wat?