Opgroeien op het platteland is voor velen een aangenaam bestaan. Maar wat nou als de agrarische cultuur niet aansluit bij je eigen identiteit? Daarover maakt Sander Kok, laatstejaarsstudent Photography, Film & the Digital bij St. Joost School of Art & Design, zijn afstudeerfilm Nu Ik Je Kan Zien. Gebaseerd op zijn eigen leven en dat van mensen om hem heen.
Het idee voor Sanders film lag al zeker twee jaar op de plank, maar het ideale moment om hem te maken was er nooit. Tot de stikstofdiscussie en de boerenprotesten in het nieuws kwamen en de daaropvolgende verkiezingswinst van BoerBurgerBeweging bij de Provinciale Statenverkiezingen. De discussies over de kloof tussen het platteland en de stad, die er volgens de Avansstudent absoluut is, waren de bevestiging dat dit hét moment is om zijn film te maken. “Maar wel een gegronde film, die een realistisch beeld geeft van een boerengezin en de leefomgeving. Ik laat zien hoe gecompliceerd én mooi het leven er kan zijn”, vertelt de laatstejaarsstudent. “Zo’n inkijkje is nu belangrijker dan ooit. Mensen hebben vooroordelen over het platteland, de film moet die wegnemen.”
Overname familiebedrijf
In Nu Ik Je Kan Zien volgt de kijker de 18-jarige hoofdpersoon Rik. Rik groeit op een boerderij op, ver van grote steden. Ambities om het boerenbedrijf van zijn vader over te nemen, heeft hij niet. Hij voelt zich niet thuis op het platteland. Zijn broer wel, maar wanneer die plots overlijdt, komt alle druk op het hoofdpersonage te liggen. “Hij voelt een grote schuld, want hij heeft het gevoel de droom van zijn vader kapot te maken. Wanneer hij achttien wordt komt Rik op een cruciaal punt in zijn leven. Ondertekent hij het contract of niet? Het moment waarop hij genoeg zelfvertrouwen opbouwt om tegen zijn ouders te zeggen wat hij wil, is het startpunt van de de film.”
Trots
Zijn film is niet bedoeld om het plattelandsleven af te kraken. En ook niet om politieke discussies op gang te brengen. Want, zo vertelt Sander, niet alles aan opgroeien in het Overrijselse Balkbrug was vervelend. Hij heeft er mooie herinneringen. “Het is een hechte gemeenschap en er is veel interesse in elkaar. Als ik terugga naar mijn ouders, vind ik het fijn daar te zijn. Ik ben er ook trots op”, vertelt de laatstejaars. “Maar ik groeide er op in een cultuur waarin ík niet thuishoorde. Het was gezellig, maar ik was meer bezig met zelfontplooiing en had een andere identiteit en levensvisie dan mijn vriendengroep.”
Al vanaf zijn achtste maakt Sander films. Die gaan over persoonlijke ervaringen, gedachtes en onderwerpen waarvan hij vindt dat ze aangekaart moeten worden. Als jongen die opgroeide op een boerderij, maar geen klik voelde met de heersende boerencultuur en zijn vriendengroep, wilde hij zijn afstudeerfilm graag daarover laten gaan.
Klaargestoomd
Een belangrijk verschil met zijn eigen leven is dat de Avansstudent zijn broer niet verloor en dus niet voor de moeilijke levenskeuze kwam te staan om het familiebedrijf over te nemen of niet. Maar verder is de film gebaseerd op ware gebeurtenissen. “In mijn vriendengroep zag ik dat mensen van jongs af aan werden klaargestoomd om het bedrijf over te nemen. Ik vroeg me af hoeveel invloed zij op hun eigen levens hebben. Die invalshoek vind ik interessant om uit te lichten, want dat gebeurt niet alleen op het platteland. Die voorbeelden zijn universeel”, aldus Sander, die zich gelukkig prijst met zijn eigen ouders. “Ik kon erover praten en voelde geen prestatie- of verwachtingsdruk. Maar voor veel anderen is dat niet zo.”
Autonomie
“Als tiener weet je nog niet zeker of je zelf de juiste keuzes kunt maken. Je wordt beïnvloed door mensen om je heen, gaat onbewust met de stroom mee. Met deze film wil ik laten zien dat je wél controle kunt hebben over je eigen leven, dat je kunt streven naar autonomie. Hoe moeilijk dat ook lijkt. Het moment waarop ik mijn ouders vertelde hoe ik erin stond, was het moment dat ik gelukkiger werd.”
De coming of age-film gaat zo’n twintig minuten duren en wordt onder andere opgenomen op de boerderij van Sanders oom. Met een crowdfundactie haalde hij achtduizend euro op, een bedrag dat wordt aangevuld door een beurs. “Daarmee kan ik de juiste specialisten en apparatuur inschakelen om de film op een hoog niveau te vertellen. Heel fijn, want ik hoef nu niets meer te schrappen. Dat zou ten koste gaan van de boodschap.”
De draaidagen starten over twee weken, in juli komt de film uit. Nu Ik Je Kan Zien gaat in het Bredase Chassé Theater in première en wordt ingestuurd naar verschillende filmfestivals.
Punt. Of had jij nog wat?