Terug naar overzicht

Rondvraag Nationale Dodenherdenking: ‘Ik pak altijd mijn moment om stil te zijn’

Foto via Flickr, Johan Wieland. De Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam

Nederland herdenkt vanavond om 20:00 uur alle Nederlandse oorlogsslachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. 4 mei is een dag waar ook Avansstudenten waarde aan hechten, blijkt uit een rondje door Avans aan de Onderwijsboulevard.

‘’Ik vind het heel belangrijk om te herdenken op 4 mei. Om aan de mensen te denken die zijn gestorven voor de vrijheid in ons land en de Joodse slachtoffers die zonder reden zijn vermoord is iets waar ik veel waarde aan hecht. Herdenken zorgt ervoor dat we deze verschrikkelijke gebeurtenis nooit vergeten’’, zegt Thijs Pennings, tweedejaarsstudent Technische Bedrijfskunde in Den Bosch.

Bewuster
De Avansstudent kijkt meestal naar de tv-uitzending van de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam. Vroeger deed hij dat ook, maar de laatste jaren een stuk bewuster. ‘’Nu ik ouder word, denk ik er veel meer over na’’, zegt Thijs. ‘’Zeker ook met de oorlog in Oekraïne. Dat is een beetje vergelijkbaar met toen.’’

Vrijheid en vrede betekent voor Thijs dat je kunt zeggen wat je wil en zijn wie je bent, iets wat in de Tweede Wereldoorlog voor velen niet mogelijk was. Daarom vindt hij het goed dat de herdenking jaarlijks zoveel aandacht krijgt. Wat daarbij meehelpt, is dat zijn opa en oma de oorlog meemaakten. ‘’Ze waren nog jong en hebben weinig verhalen, maar ik vind het wel een extra reden om stil te staan bij wat er toen gebeurde’’, vertelt hij.

Op 4 mei herdenkt Nederland alle Nederlandse slachtoffers sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn militairen en burgers die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Een dag later is het Bevrijdingsdag. Door het hele land zijn er dan gratis festivals. Een overzicht van die evenementen vind je hier.

Impact
Iemand die ook jaarlijks twee minuten stil is op 4 mei, is Sharon Op ’t Hoog. Dat is er bij de vierdejaarsstudent Social Work met de paplepel ingegoten. ‘’Vroeger hadden we thuis altijd een gesprek over het belang van de herdenking en wat er ervan vonden. En nu vind ik het ook nog belangrijk. Of ik nou thuis of op mijn werk ben: ik pak altijd mijn moment. Ik vind het mooi en goed dat de herdenking er is. Je staat even stil bij de impact van de oorlog’’, vertelt Sharon. Wanneer ze naar de uitzending kijkt en het stiltemoment voorbij is, is het voor haar niet zo dat ze meteen weer verder gaat met iets anders. Ze kijkt de volledige tv-uitzending af en luistert met veel aandacht naar alle persoonlijke verhalen die verteld worden bij de kransenlegging. ‘’Ik leef echt mee.’’

Granaten
Dat ze er thuis veel mee bezig was, heeft deels te maken met haar opa. Die maakte de oorlog bewust mee en heeft herinneringen aan de Duitse bezetting in Nederland. ‘’Hij woonde op een boerderij en vertelde verhalen dat de granaten hem om de oren vlogen. Tijdens de oorlog wilden de Duitsers het paard en wagen van zijn vader meenemen. Toen hij weigerde, namen ze hem mee. Mijn opa zag dat gebeuren. Uiteindelijk lieten ze hem gelukkig wel vrij’’, vertelt Sharon.

Vroeger ging de Avansstudent een dag later altijd met vrienden naar het Bevrijdingsfestival op de Pettelaarse Schans in Den Bosch. ‘’Alleen waren we dan niet bewust bezig met het thema bevrijding, maar meer met vieren op zich.’’

Voordat het 20:00 uur is, wordt het Signaal Taptoe gespeeld.

Niet altijd bewust
Twee minuten stil zijn om acht uur is niet voor iedereen vaste prik. Achraf Ouaali, die Geneeskunde aan de Universiteit van Utrecht studeert maar in de meivakantie op Avans aan de Onderwijsboulevard zit met een studiegenoot, geeft aan dat de twee minuten stilte er ook wel eens bij inschieten. ‘’Ik ben me niet altijd bewust van de tijd. Als ik thuis ben doe ik het, maar dat is niet altijd zo.’’

Achraf onderstreept wel het belang van de 4 mei-herdenking. Aandacht besteden aan de moord op onder andere Joodse mensen vindt hij belangrijk, omdat het ervoor kan zorgen dat zoiets niet nogmaals gebeurt. ‘’Het concept is goed, maar soms wat symbolisch. Na die twee minuten stilte ga je weer verder met wat je aan het doen was. Ik denk niet dat het voor een gedragsverandering zorgt’’, zegt hij.

Inclusiever herdenken
De laatste jaren is er discussie over wie officieel herdacht moet worden tijdens de dodenherdenking. Er klinkt een roep om daarin inclusiever te zijn, iets wat de Geneeskundestudent begrijpt. ‘’Waarom zouden we niet breder kijken en meer slachtoffers herdenken? We zijn allemaal mens’’, zegt Achraf, die het thema vrede en vrijheid belangrijk. Zijn wie je bent en zeggen wat je wil heeft hij hoog in het vaandel staan. ‘’Maar, wel met grenzen. Mensen onnodig kwetsen met je uitspraken hoeft van mij niet. Wat ik mensen wil meegeven, is dat je elkaar met respect behandelt en goed met elkaar omgaat. Houd een beetje rekening met elkaar.”



Punt. Of had jij nog wat?

Daniël Kok

Ik denk aan mijn grootvader die op 4 mei 1945 op straat in Utrecht is doodgeschoten. En aan mijn ouders die dit hebben moeten meemaken. Ik ga even naar zijn graf en naar de plek waar het gebeurde. En ik denk aan alle (oorlogs)vluchtelingen.

2023-05-04 13:30:55

Meer lezen?