Ritalin slikken zonder doktersrecept. Onder studenten is het iets dat veel voorkomt. Afgelopen jaar deed bijna een op de twintig studenten het wel eens. Ook op Avans zitten studenten die het middel wel eens gebruiken zonder recept. ‘’Mijn vriend is mijn dealer.’’
Ritalin (methylfenidaat) is een medicijn dat voornamelijk gebruikt wordt door mensen met ADD of ADHD. Ritalin verhoogt de concentratie en zorgt ervoor dat je minder snel afgeleid bent. Het medicijn begint ongeveer een halfuur na het innemen met werken en houdt dan drie tot vier uur aan. Handig voor als je concentratieproblemen hebt dus.
Relaxed
Uit een onderzoek van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) blijkt dat bijna een op de twintig studenten afgelopen jaar wel eens Ritalin gebruikte zonder doktersrecept. Het onderzoek (2021) is uitgevoerd onder ruim 3500 Nijmeegse bachelorstudenten tussen de 22 en 25 jaar. Ook op Avans slikken studenten wel eens Ritalin zonder doktersrecept. Een van die jongeren is Tim*. Hij heeft regelmatig last van concentratieproblemen en denkt zelf ook ADHD te hebben. De eerste keer dat hij het middel gebruikte was hij aan het studeren met een vriend die het medicijn wél op recept krijgt. ‘’We hadden deadlines die we hadden uitgesteld dus ik had lange focus nodig. Toen gebruikte ik het voor het eerst. Ik belandde in een soort hyperfocus en realiseerde me dat ik dat wel relaxed vond.’’ Omdat de Ritalin hem goed beviel, besloot Tim het medicijn vaker te gebruiken. ‘’Mijn vriend is mijn ‘dealer’. Hij heeft zelf ADD en krijgt genoeg voorgeschreven om ook wat aan mij af te staan.’’
Volgens de Avansstudent is het niet moeilijk om aan Ritalin te komen. Hij zit zelf op een wiskundige opleiding en heeft veel studiegenoten om zich heen die last hebben van ADHD of ADD. ‘’Bijna iedereen in mijn klas heeft wel een doktersrecept. Het is net zo makkelijk als een snoepje kopen.’’
Ongelukkig en leeg
Ondanks dat Ritalin goed werkt voor Tim, heeft hij kortgeleden toch besloten het niet meer te gebruiken. Het medicijn lijkt volgens hem teveel op drugs. ‘’s Avonds ben ik ongelukkig en voel ik me leeg.” Voor mensen die het nodig hebben is het medicijn een hulpmiddel, maar de student ziet het middel gebruiken zonder recept, als iets ongezonds. ‘’Het voelt heel kunstmatig, terwijl ik me graag zelf wil kunnen concentreren. Ik wil het op eigen kracht doen.’’
Methylfenidaat komt niet zonder bijwerkingen. Het middel valt dan ook onder de Opiumwet. Net zoals bij heroïne, XTC en cocaïne is productie, handel en bezit van methylfenidaat zonder doktersrecept strafbaar. Voor mensen met aandachtsstoornissen werkt het middel meestal rustgevend, maar het middel kan ook vervelende bijwerkingen hebben. In het fragment hieronder vertelt psychiater Tina Vreys hierover. Psychiaters schrijven Ritalin voor en weten veel over het medicijn.
Schadelijk
De risico’s van het slikken van Ritalin zonder doktersrecept zijn volgens psychiater Vreys hetzelfde als wanneer je het medicijn wel nodig hebt. Als voorzorgsmaatregel worden mensen die het medicijn slikken goed in de gaten gehouden door hun arts. Ze houden bijvoorbeeld je bloeddruk en gewicht in de gaten om te kijken of je lichaam er goed op reageert. ‘’Als je het middel zonder toezicht van een arts slikt, weet je niet of je er goed op reageert. Een te hoge bloeddruk voel je bijvoorbeeld niet, maar als je dit langdurig hebt, kan het wel schadelijk zijn’’, vertelt Vreys. Ook kan het medicijn voor mensen die het niet nodig hebben, anders voelen dan voor mensen die het wel nodig hebben.
‘’Om me heen hoor ik dat steeds meer studenten het medicijn willen, het is net een plaag. Het medicijn kan wel eens aanvoelen als drugs. Een van de bijwerkingen is ook een somber gevoel, wat veel mensen ook ervaren na het gebruiken van drugs.’’ Vreys raadt studenten dan ook aan om hun concentratieproblemen te bespreken met een arts. Beslis dan samen of je er via medicatie iets aan wil doen, ga vooral niet zelf dokteren.
Doorgeven
In tegenstelling tot Tim, krijgt Avansstudent Bas* wel Ritalin voorgeschreven. Al op jonge leeftijd werd hij gediagnostiseerd met ADD. ‘’Sinds dat ik zo’n beetje loop, gebruik ik het medicijn al. Ik ben niet anders gewend.’’ Zelf is hij zijn Ritalingebruik aan het afbouwen omdat hij het naarmate hij ouder wordt, minder nodig heeft. Zijn doktersrecept loopt daarentegen gewoon door. Hierdoor houdt hij veel pilletjes over. En dan is 1 ding dat je kan doen: doorgeven. ‘’Na een tijdje gaat Ritalin over de datum en kan je het weggooien. Je kan het dan net zo goed aan iemand geven die het goed kan gebruiken’’, beweert hij.
Dat Bas zijn medicijnen wel eens doorgeeft, betekent volgens hem niet dat hij er laks mee omgaat. ‘’Het is niet dat ik het uitdeel, ik ben heel selectief. Ik zou het ook kunnen doorverkopen, een handeltje beginnen. Dat doe ik niet.’’ Volgens Bas is het ook niet positief dat steeds meer studenten Ritalin willen gebruiken. ‘’Het is een hele verslavende stof. Het is niet voor niks dat het zo populair is onder studenten. Maar het heeft niet voor iedereen de juiste werking.’’
Mensen met ADHD hebben een lager niveau aan dopamine en noradrenaline dan mensen zonder ADHD. Dit is van nature zo. Dopamine en noradrenaline zijn stofjes in de hersenen die er voor zorgen dat je een hoger concentratie- en energieniveau hebt en ze spelen een rol in het beloningssysteem. Omdat mensen met ADHD een lager niveau aan de stofjes hebben, ervaren ze problemen met bepaalde dingen. Zo hebben ze minder focus, minder concentratie, is het moeilijk om hun aandacht te bewaren en om hun eigen gedrag onder controle te houden. Methylfenidaat zorgt ervoor dat deze twee stoffen langer aanwezig zijn en actief blijven voordat ze weer worden afgebroken.
* De echte namen van de bronnen zijn bekend bij de redactie.
Punt. Of had jij nog wat?