De beroepsvereniging voor verpleegkundigen stelt in de aanloop naar de verkiezingen voor om het collegegeld af te schaffen voor de verpleegkundeopleidingen. Is daar steun voor en zal dat leiden tot minder tekorten in de zorg?
Wat willen de verpleegkundigen precies?
Volgens V&VN, de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden, zijn er ingrijpende maatregelen nodig om de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg te kunnen garanderen. Een nieuw kabinet moet volgens een manifest meer investeren in zorgverleners en de regeldruk die ze ervaren verlagen.
Ook pleiten ze ervoor om het collegegeld bij de verpleegkundeopleidingen af te schaffen. De V&VN verwacht dat dan meer studenten uit armere gezinnen en met een migratieachtergrond naar de opleidingen toe komen. De maatregel zou zo’n 180 miljoen euro kosten.
De landelijke vereniging voor verpleegkunde opleidingen LOOV ziet het wel zitten. Bestuurssecretaris Claudia Bronner: “Op verschillende terreinen zien we oplossingen en dit zou een van de maatregelen kunnen zijn om meer studenten aan te trekken.”
Hoe wordt het plan ontvangen in politiek Den Haag?
Demissionair onderwijsminister Dijkgraaf aarzelt, zegt hij tegen het AD. Hij vindt het een “heel dure” maatregel en ziet meer in het verbeteren van de baankansen, salarissen en arbeidsvoorwaarden in de zorg. Toch wil hij de optie van volledig gratis opleidingen wel laten onderzoeken.
VVD-kamerlid Hatte van der Woude kijkt er naar uit. “We sturen daar nu niet op. Ik heb eerder al aangegeven dat we in Nederland gerichter moeten kijken naar wat het land nodig heeft als het gaat om onderwijs in tekortsectoren als het onderwijs, de techniek en misschien ook de zorg. Ik ben benieuwd naar het antwoord en de doorrekening van de demissionair minister.”
SP-Kamerlid Jimmy Dijk begrijpt de afwachtende reactie van de minister niet. “Helemaal niets doen is geen optie meer. Gisteren ben ik nog in een verpleeghuis op bezoek geweest, en de tekorten zijn echt schrijnend. Dat vraagt om nieuwe oplossingen. Het afschaffen van het collegegeld is een oplossing voor alle tekortsectoren: zowel in de zorg als in het onderwijs. Maar het is niet genoeg. Werkgevers in de zorg moeten bijvoorbeeld wel de lonen verhogen, maar die doen dat niet omdat het kabinet bezuinigt.”
Konden studenten al eens eerder gratis studeren?
Het collegegeld is nooit eerder volledig afgeschaft om een tekort op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Toen het collegegeld voor eerstejaars in 2018 gehalveerd werd, besloot het toenmalige kabinet om dat ook te doen voor tweedejaars studenten van lerarenopleidingen. Dat zou helpen bij het terugdringen van het lerarentekort.
Het bleek niet zo effectief als gehoopt. Onderzoekers van Bureau Berenschot schreven in 2021 dat de verlaging van het collegegeld “niet aantoonbaar heeft bijgedragen aan de instroom in het hoger onderwijs en de lerarenopleiding”.
Had dat consequenties?
Het kabinet kondigde een jaar geleden aan dat de maatregel per 1 september 2024 zal worden teruggedraaid; ook tweedejaars aan de lerarenopleidingen moeten dan weer het volledige collegegeld gaan betalen.
De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) reageerde “ontstemd” en noemde het “pijnlijk voor iedereen die hard werkt aan het bestrijden van het lerarentekort”. Volgens de vereniging zorgde de halvering inderdaad niet voor een grote groei van het aantal studenten, maar droeg die wel bij aan stabiele instroomcijfers.
Punt. Of had jij nog wat?