Nog twee nachtjes slapen. Dan barst carnaval los en staan Noord-Brabant en Limburg in het teken van verkleden, hossen en veel zuipen. Maar het volksfeest gaat ook gepaard met tradities en gebruiken. Punt zet voor je op een rij wat deze zijn in de Avanssteden, samen met studenten die het er vieren.
Kruikenstad (Tilburg)
Dylan Ermers, derdejaarsstudent Fysiotherapie in Breda, heeft vanaf vrijdag een drukke planning voor de boeg. Zaterdag gaat hij naar Karnaval Festival in Moergestel, de rest van de dagen naar ‘zijn’ Tilburg. Daar woont en carnavalt hij al sinds zijn zestiende. ‘’Ik kan kruipend naar huis’’, vertelt hij lachend.
Carnaval viert hij met vrienden, collega’s en mensen van vroeger. ‘’Het is voor mij een week ultiem genieten en niet stressen. Iedereen heeft schijt aan alles en het is overal gezellig. Iedereen is respectvol naar elkaar en dat is ook nog zo na carnaval. Als je dan op stage komt of moet werken maar moe bent, heeft iedereen daar begrip voor.’’
Tilburg, ook wel Kruikenstad genoemd met carnaval, heeft een aantal gebruiken tijdens carnaval. Verkleed zijn in een willekeurige outfit kan wel, zo gaat Dylan verkleed als Pikachu, maar is het dragen van groen-oranje kielen en sjalen een pré. ‘’Al laat ik mijn sjaal eigenlijk altijd thuis. Veel te warm’’, zegt de Avansstudent.
Schrobbelèr
Naast bier wordt het Tilburgse kruidendrankje Schrobbelèr veel gedronken. ‘’Bij voorkeur in een veldfles die je in je pak kunt verstoppen. Zodat je het overal kunt drinken’’, zegt Dylan. Hij is vooral veel te vinden in kroeg de Boekanier. Die plek raadt hij ook anderen aan die voor het eerst naar Tilburg komen om te carnavallen. ‘’Verder is het belangrijk om thuis in te drinken en drank mee te nemen. Voor een biertje betaal je zo 3,80 euro. Dat heeft een student niet.’’
Oeteldonk (Den Bosch)
Al sinds Fleur* een kind was, viert ze carnaval in Oeteldonk. De eerstejaarsstudent Verpleegkunde komt er niet vandaan, ze woont in Vught, maar daar stelt het feest volgens haar weinig voor. ‘’Er is kindercarnaval, maar die tijd zijn we wel voorbij. In Den Bosch is alles groter, zijn er meer mensen en vind ik het gezelliger.’’
Carnaval ziet Fleur als het leukste feestje van het jaar en ze viert het dan ook fanatiek. Altijd een dag met haar familie, de rest van de dagen is ze met haar vriendengroep. Jaarlijks neemt ze zich voor een dag of drie te gaan. ‘’Maar het zijn er uiteindelijk altijd meer”, vertelt ze.
Waar veel feestjes normaal gesproken pas ’s avonds plaatsvinden, is carnaval een feest dat juist ook in de middag gevierd wordt. Fleur is er zelfs nog wat eerder bij en zorgt ervoor dat ze rond 11:00 uur in de stad is. ‘’Maar dan houd ik het niet tot heel laat vol.”
Jassen met emblemen
Iedere stad kent zijn eigen tradities rond carnaval, zo ook Oeteldonk. Er klinkt bijvoorbeeld weinig après-skimuziek, je komt er weinig mensen verkleed als kikker tegen, maar de dresscode is het dragen van een kiel of donkerblauw jasje met emblemen en de kleuren rood, geel en wit. Dat moet ook wel, want zonder dat kom je veel kroegen niet in. ‘’Elk jaar koop ik er emblemen bij. Ik heb er zeker meer dan twintig’’, zegt Fleur.
Buiten carnaval zelf, viert men in Den Bosch op elf november 11-11. Van oudsher is dat het ‘gekkengetal’, nu is het de dag dat het carnavalsseizoen officieel wordt afgetrapt. En dan is er op dinsdagavond met carnaval om 23:55 uur ook nog de ‘begrafenis’ van Knillis, de stichter van Oeteldonk. ‘’Daar zijn we ook altijd bij, al reageren we niet zo emotioneel als veel anderen die dan moeten huilen.”
Nog een paar dagen wachten, dan is het zo ver. Fleur heeft er zin in: ‘’Even een paar dagen gek doen vol gezelligheid en je nergens druk om maken.’’
Wil jij weten wat je in jouw gemeente betaalt voor een pilsemannetje? Omroep Brabant zocht het uit. In Oeteldonk, Kielegat (Breda) en Kruikenstad kost een biertje 3,50 euro per stuk. In Tullepetaonestad (Roosendaal) betaal je het minst van de Avanssteden: 3,30 euro per stuk.
Kielegat (Breda)
‘’Carnaval is voor mij chaos en gezelligheid. Met vrienden op pad en maar zien waar je uitkomt, met natuurlijk veel bier. Dat is hoe het meestal gaat’’, vertelt Tessa Mertens, derdejaarsstudent Gezondheidszorgtechnologie in Breda.
Carnaval viert ze elk jaar meerdere dagen op verschillende plekken, maar in Breda komt ze sowieso. ‘’Vrijdag in ieder geval, de planning voor de andere dagen maken we daarna. We zitten allemaal met onregelmatige roosters dus we moeten even kijken wat we gaan doen’’, zegt de Avansstudent.
Kleding
Waar veel anderen reikhalzend uitkijken naar het volksfeest, is dat bij Tessa niet zo. Sterker nog, ze kwam er vorige week pas achter dat het deze week start. ‘’Ik vind het leuk, maar het betekent niet zoveel voor me’’, vertelt de derdejaars, die ook niet al weken van tevoren haar outfit klaar heeft liggen. In Breda hoeft dat ook niet: er is geen verplichting qua emblemen of jasjes en de meeste carnavallers trekken gewoon een pak aan. Er zijn wel stadskleuren, dat zijn rood en oranje. ‘’Meestal trek ik een glitterbroek aan en gebruik ik accessoires van mijn vrienden om het af te maken.’’
Carnaval in Breda, waar een paar weken voor het feest De Klûntocht plaatsvindt waarbij deelnemers van kroeg naar kroeg gaan, vindt de Avansstudent wel een fijne plek om het feest te vieren. Er is zowel binnen als buiten veel te doen en er zijn een aantal kroegen waar ze het altijd naar haar zin heeft met vrienden, zoals Feestfabriek. ‘’Daar gaan we ook naartoe als het geen carnaval is. De sfeer is er goed en de muziek leuk.’’
Om carnaval vol te houden, moet je volgens Tessa van goeden huize komen. Het uitzoeken van een goede pizzeria om een bodem te leggen helpt daar volgens haar bij. ‘’Maar belangrijker is het om een gezellige vriendengroep te hebben met wie je samen op pad kunt.’’
Tullepetaonestad (Roosendaal)
Roosendaal is qua inwoners de kleinste Avansstad en staat niet per se bekend om het bruisende uitgaansleven. Daar is Roosendaler Levi Brouwers, vierdejaarsstudent Technische Bedrijfskunde in Tilburg, het roerend mee eens. ‘’Maar met carnaval komt iedereen hiernaartoe, ook mensen van buitenaf’’, vertelt hij trots. ‘’Dat komt doordat alles hier goed geregeld is. Er zijn veel mensen, maar anders dan in Breda is hier wel overal plek. Cafeetjes hebben buiten bars en er zijn ook buitenpodia. Met carnaval is Roosendaal écht leuk.’’
Otobusrallie
Levi is op donderdag nog in het dorp bij zijn vriendin te vinden, maar vanaf vrijdag is het elke dag feest in zijn thuisstad. Op zaterdag vindt de Otobusrallie plaats. Dat is een kroegentocht waarbij groepen met bussen naar kroegen in de stad gaan. ‘’Dat onderscheidt ons van andere steden. Zoiets heb ik ergens anders nog nooit gezien’’, vertelt de Avansstudent.
Op zondag kijkt hij de optocht met vrienden. Vroeger liep hij als lid van bouwclub De Gekketrappers zelf mee met optochten, dit jaar bouwt hij alleen mee aan de wagen. Daar hecht hij waarde aan. ‘’Het is mooi om tradities te kunnen voortzetten die mensen zestig jaar geleden bedachten. Je leert er ook mensen mee kennen en kunt er je creativiteit in kwijt. Als je de hele dag op school zit, is het bouwen een fijne manier om je hersenen daarna uit te zetten door te werken met papier-maché.”
De carnavaller verheugt zich op het feest. ‘’Het is een feest van verbinding waarbij iedereen aardig is tegen elkaar. Bots je tegen iemand aan dan reageert iedereen vriendelijk. Het is een heel gezellige periode.”
*De achternaam van Fleur is bij de redactie bekend.
Punt. Of had jij nog wat?