Zijn je schoolresultaten afhankelijk van je aangeboren talenten of van je opvoeding? De Amsterdamse hoogleraar econometrie Erik Plug bestudeert deze vraag op een nieuwe manier: hij gebruikt informatie over ivf-kinderen.
Het opleidingsniveau van een niet-biologische moeder heeft invloed op de schoolresultaten van kinderen, terwijl het onbelangrijk is wat voor diploma een niet-biologische vader op zak heeft. Dat is kortweg de conclusie van UvA-hoogleraar Erik Plug.
Met twee andere onderzoekers boog hij zich over de studieprestaties van ivf-kinderen, die verwekt zijn met een zaadcel óf een eicel van een donor. Deze kinderen groeien dus op bij een niet-biologische vader of moeder. De data komen uit Denemarken, want daar zijn ze voorhanden.
De uitkomst: kinderen met een niet-biologische moeder presteren beter op school als deze moeder hoogopgeleid is. Dat kán dus niet door erfelijke eigenschappen komen, is de conclusie, want die eigenschappen komen van een andere vrouw. Bij niet-biologische vaders is zo’n verband er niet.
Adoptie
Maar waardoor hebben deze moeders dan zo’n invloed? Plug vergeleek de uitkomsten met gegevens over adoptiekinderen. In die gezinnen bleek het ouderlijke opleidingsniveau veel minder invloed te hebben. Misschien is dit het verschil: adoptiekinderen komen pas later in een gezin, bijvoorbeeld als ze pakweg één jaar oud zijn.
“Het lijkt erop dat niet-biologische moeders van ivf-kinderen vooral invloed hebben als de kinderen heel jong zijn”, zegt Plug op de website van de UvA. “Het kan zelfs zijn dat de prenatale ervaring in de baarmoeder belangrijk is voor de ontwikkeling van het kind.”
Tweelingen
De vraag naar nature of nurture is al oud: geeft genetische aanleg de doorslag in het leven of hangt alles van je opvoeding af? Om deze vraag te beantwoorden, bestuderen wetenschappers vaak een-eiige en twee-eiige tweelingen. Plug en zijn collega’s hebben een nieuwe ingang bedacht. Hun onderzoek gaat verschijnen in een prestigieus tijdschrift over econometrie.
Cunera
Ik heb ooit een uitzending gezien van een meisje, dat door haar oma is op gevoed, omdat haar ouders een verstandelijke beperking hadden. Het meisje heeft haar havo diploma gehaald. Conclusie?