Afgelopen week waren er felle studentenprotesten in Amsterdam en Utrecht. Pro-Palestijnse demonstranten raakten slaags met de mobiele eenheid. Wat zijn de eisen, wie gaat de schade betalen en zijn de protesten nu voorbij?
Wie zijn de demonstranten?
Het begon maandag met studenten en medewerkers die tenten neerzetten op een terrein van de Universiteit van Amsterdam. Sympathisanten en andere organisaties sloten zich aan. Er waren ook alumni bij, die eerder meededen aan de Maagdenhuisbezetting in 2015. Verder deden er volgens critici, zoals onderwijsminister Robbert Dijkgraaf, “professionele relschoppers” aan het protest mee.
Wat willen ze?
De demonstranten willen weten welke banden hun universiteit met Israëlische instellingen en bedrijven heeft. De UvA zou de samenwerking moeten stopzetten met onderwijsinstellingen die “genocide, apartheid en koloniaal geweld” steunen en bovendien de contracten opzeggen met bedrijven die ervan profiteren. In Utrecht zijn vergelijkbare eisen gesteld, al twee maanden geleden.
Gaan de universiteiten deze eisen inwilligen?
De eisen zijn “eigenlijk bijna niet bespreekbaar”, zegt rector magnificus Peter-Paul Verbeek tegen de NOS. Openheid over samenwerkingsverbanden vindt hij prima, “maar het doorsnijden van banden willen we niet.” Ook de Universiteit Utrecht wil niet op de eisen ingaan, ook niet na de bezetting van afgelopen week.
Wel gaat de Universiteit van Amsterdam gesprekken organiseren over de samenwerking met bedrijven en instellingen in het licht van de oorlog in Gaza, zoals eerder gebeurde rond de fossiele industrie.
Wat voor geweld gebruikte de ME?
Die sloeg met wapenstokken, verwijderde barricades met een shovel en zette naar verluidt ook politiehonden in. Het kwam bij sommigen hard aan. De demonstranten spreken van bruut geweld.
Wat voor geweld gebruikten de demonstranten (en tegendemonstranten)?
Er is onder meer met vuurwerk en stenen naar de politie gegooid. Eén agent zou ammoniak in zijn ogen hebben gekregen. Maandag zochten enkele mannen ruzie met de demonstranten door fakkels en vuurwerk naar hen te gooien. Ze werden met stokslagen verjaagd.
Wie bepaalt eigenlijk dat de ME ingrijpt?
Als het protest op de campus is, moet de onderwijsinstelling aangifte doen. Daarna kunnen de burgemeester, de politie en het Openbaar Ministerie (de ‘driehoek’) beslissen om tot ontruiming over te gaan.
Hoe gingen de demonstraties dinsdag verder?
In Amsterdam werd dinsdag opnieuw een gebouw bezet, maar de universiteit deed deze keer geen aangifte en de politie greep dus niet in. Ook aan de Universiteit Utrecht begon toen een Pro-Palestijns protest. Daar heeft de mobiele eenheid die avond wél ontruimd.
Is praten de oplossing?
Gesprekken tussen bestuurders en demonstranten lopen vooralsnog nergens op uit. Woensdagochtend werden aan de UvA nieuwe barricades opgeworpen en daarvoor zouden zelfs kunstwerken zijn gebruikt. De universiteit liet de boel ontruimen. Het bleef nog lang onrustig in de stad.
Gaan de protesten door?
Maandag (vandaag) willen studenten en medewerkers van allerlei universiteiten en hogescholen protesteren met een walk-out: om 11 uur staken ze hun werkzaamheden en lopen ze naar buiten.
Punt. Of had jij nog wat?