Terug naar overzicht

De Europese verkiezingen uitgelegd: waar stemmen we precies voor?  


Nederlanders mogen op 6 juni met hun biljet naar de stembureaus om te stemmen voor de Europese Verkiezingen. Tweedejaarsstudenten Bestuurskunde Runar van den Berg, Lars van der Zanden en Stijn den Oudendammer roepen op om te stemmen, ondanks dat het volgens hen onbelangrijk kan voelen. “Je stem in Europa is meer waard dan in Nederland.”

“Dat deze Europese verkiezingen verder van ons bed liggen is begrijpelijk, het speelt zich af in Brussel en er wordt Europese politiek bedreven”, vertelt Runar. Hij won samen met studiegenoten Lars en Stijn de BKS Podcast Award. Dat is een prijs voor de best geproduceerde podcast binnen de opleiding Bestuurskunde met als overkoepelend thema de Europese Unie (EU).

In 2019 was de opkomst in Nederland voor de Europese verkiezingen 41 procent. Bij de laatste Tweede Kamer verkiezingen ligt dat percentage bijvoorbeeld fors hoger, toen lag het opkomstpercentage op 77,7 procent. “België heeft een opkomstplicht, wat betekent dat je als burger een boete riskeert wanneer je niet stemt”, legt Runar uit. “Of we dat hier moeten doen, weet ik niet. Het geeft in ieder geval wel een representatiever beeld van wat de bevolking wil.”

Lars denkt ook dat onduidelijkheid over Europese partijen een rol speelt waardoor de opkomst lager is. “Je stemt op een kandidaat van een partij, maar vervolgens wordt die aangesloten bij een andere Europese partij waarop je niet eens kunt stemmen.” Hij vraagt zich af of stemmers zich daarom vertegenwoordigd voelen, wat een reden voor de lage opkomst zou kunnen zijn.

Van links naar rechts: Runar, Lars en Stijn

Belang van stemmen 
De drie studenten Bestuurskunde onderbouwen het belang van stemmen voor deze verkiezingen. “Ongeveer 80% van de Nederlandse wetgeving bestaat uit Europese richtlijnen of besluiten, dus de invloed is groot. Als de EU iets bepaalt qua wetgeving over bijvoorbeeld milieu of migratie, dan moet Nederland daar wat mee”, legt Runar uit. De Europese verkiezingen zijn daarom belangrijk, vindt ook Lars: “De grotere thema’s gaan buiten landsgrenzen om. Klimaat en migratie houden niet op aan de grens, daar moet de EU samen besluiten over nemen. Eigenlijk is je stem in Europa meer waard dan in Nederland met zulke onderwerpen”, aldus Lars. “Deze verkiezingen zijn daarom een mooi moment om je weer even te realiseren wat de EU precies doet, meer dan je zou denken dus”, vult Stijn aan.  

Wat is het Europees Parlement en welke bevoegdheden heeft het? 
Het Europees Parlement is het enige rechtstreeks verkozen transnationale parlement ter wereld. De leden van het Europees Parlement vertegenwoordigen de belangen van de EU-burgers op Europees niveau. Samen met vertegenwoordigers van de regeringen van de EU-landen vormen en beslissen de EP-leden over nieuwe wetten voor de Europese Unie, van ondersteuning van de economie en armoedebestrijding tot klimaatverandering en veiligheid. 

Standpunten
Lars vertelt dat het merendeel van de deelnemende Nederlandse partijen pro-Europa is. “De VDD en D66 zijn voor het ondersteunen van uitwisselingsprogramma’s en studeren en stage lopen in het buitenland willen ze gemakkelijker maken. Het CDA wil bijvoorbeeld dat diploma’s in elk land dezelfde waarde hebben. GroenLinks zet zich in voor gelijke kansen in het onderwijs, studeren zou overal even veel moeten kosten. Daarnaast wil GroenLinks meer aandacht voor duurzaamheid in het onderwijs. De PvdA gaat voor een sociaal Europa, gelijke kansen in het onderwijs, ongeacht achtergrond. De PVV is sceptisch over samenwerking met Europa, zij willen het nationaal regelen.”

Hoeveel leden van het Europees Parlement worden er verkozen? 
In juni 2024 zullen in totaal 720 leden van het Europees Parlement worden verkozen, 15 meer dan bij de vorige verkiezingen. 

Hoeveel Europarlementsleden kiest elk land? 
Het aantal verkozen leden van het Europees Parlement uit elk EU-land wordt voor elke verkiezing afgesproken en is gebaseerd op het principe van degressieve evenredigheid, wat betekent dat elk lid van een groter land meer mensen vertegenwoordigt dan een lid van een kleiner land. Nederland telt 31 vertegenwoordigers in het Europese parlement. 

Stemmen we op nationale partijen of op Europese partijen? 
Nationale politieke partijen voeren de verkiezingsstrijd, maar zodra de leden van het Europees Parlement zijn verkozen, kiezen de meesten ervoor deel uit te maken van transnationale politieke groeperingen. De meeste nationale partijen zijn aangesloten bij een Europese politieke partij. Benieuwd naar wat de Nederlandse partijen willen op het gebied van onderwijs en onderzoek? Dat lees je hier.

Wat zijn de fracties in het Europees Parlement? 
De EP-leden verenigen zich in fracties op basis van politieke voorkeur. Elke fractie telt minimaal 23 leden uit ten minste een vierde van de EU-landen. Het huidige parlement telt 7 fracties. 

Op de Avanslocaties in Breda (Hogeschoollaan) en Tilburg staan stembureaus om je stem uit te brengen. De dichtstbijzijnde stemlocatie van de onderwijsboulevard in Den Bosch is het Willem 1 College. In Breda wordt morgen door studievereniging Intarnia ook stilgestaan bij de verkiezingen. Daar wordt om om 15:30 uur in OpenX aan de Hogeschoollaan een gastcollege over het Europees Parlement verzorgd door docent Paul Santman – Seves. Drankjes zijn gratis.

Punt. Of had jij nog wat?

Meer lezen?