Het vinden van een woning is in deze tijd moeilijk. Er zijn te weinig woningen en wordt er veel overboden op de huizenmarkt. Maar als je ook nog eens een jonge student bent met een beperkt budget, dan mag je van geluk spreken als het lukt om een huis te kopen. “Het was lastig om tussen alle andere woningzoekers te komen.”
Fleur van Herk is eerstejaarsstudent Social Work in Breda. Op dit moment woont ze op kamers in Tilburg, maar ze wil graag verhuizen naar een appartement. “Het is twee uur heen- en terugreizen naar mijn ouders. Voor mij was dat niet te doen, dus ging ik op kamers.”
De student heeft ervoor gekozen om in Tilburg te wonen in plaats van in Breda, omdat de prijzen in Tilburg lager zijn en er meer woningaanbod is. “Maar wat er te koop staat in Tilburg, is bizar duur. Ik hoest dat niet zomaar op.” De eerstejaarsstudent woont nu samen met vier mannen van 25 jaar of ouder maar het bevalt haar niet. “Ik heb daar geen aansluiting.” Ook zou het erg vies zijn en zit Fleurs kamer onder de schimmel. “Door het gebrek aan kamers, ben ik daar gaan wonen. Anders zou ik moeten stoppen met mijn studie.”
Een vriendin van Fleur wil ook graag op kamers. De twee willen daarom iets met z’n tweeën zoeken.
“We willen sowieso twee slaapkamers. Voor de rest maakt het ons niet veel uit. Je kunt namelijk zelf ook het een en ander oppimpen.” Naar eigen zeggen hebben de vriendinnen alles afgezocht. Vaak verdienen de meiden te weinig of zijn woningen bedoeld voor senioren. “Ik heb een keer ergens op gereageerd, maar nooit antwoord gehad. Er is helemaal niks.” Een hypotheek krijgen bij de bank is ook geen optie. “Ik kan lenen bij DUO, maar dat wil ik zo lang mogelijk uitstellen. Ik wil mijn studieschuld zo klein mogelijk houden.”
Studieschuld
Je studieschuld heeft invloed op hoeveel je kunt lenen als je een huis wilt kopen. Je krijgt dan een minder hoge hypotheek. Stel: je betaalt per maand 70 euro aan DUO voor het aflossen van je studieschuld. Dan kun je datzelfde bedrag minder lenen voor je hypotheek. Hoeveel geld je maximaal kunt lenen, hangt af van je inkomen en schulden, waaronder dus je studieschuld. Ook mogelijke kosten van andere leningen en bedragen die je maandelijks terugkrijgt van de Belastingdienst worden meegerekend.
Banken of andere hypotheekverstrekkers houden ook rekening met mogelijke toekomstige kosten van je studieschuld. Als je bijvoorbeeld nog niet bent begonnen met het afbetalen ervan. Of wanneer je tijdelijk minder betaalt aan DUO, omdat je te weinig inkomsten hebt. Ook als je kiest voor een aflossingsvrije periode, wordt daarnaar gekeken. De bank kijkt dan naar het bedrag dat je eigenlijk per maand moet betalen aan DUO. Als je per maand meer aflost, daalt je schuld bij DUO en kun je een hogere hypotheek krijgen.
Ontzettend duur
Maar hoe komt het nu dat starten op de woningmarkt zo lastig is? De hoge prijzen en het tekort aan woningen zijn volgens Nikki Rupert, beleidseconoom bij de Nederlandsche Bank de oorzaken. “Wonen is ontzettend duur. Dat is niet alleen een probleem in Nederland, maar ook in het buitenland.”
Volgens Rupert kunnen maar weinig mensen een woning kopen van hun eigen geld. “De meeste woningzoekenden moeten lenen. Daarvoor heb je een goed inkomen nodig, iets wat de meeste starters niet hebben.” Marc van der Lee, woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM), is het eens met Rupert. Als gevolg van het tekort aan woningen en de grote vraag ernaar gaan de prijzen omhoog. “Mensen concurreren met elkaar. Een verkoper hoeft een huis alleen maar te koop te zetten en te kijken wat de koper ervoor geeft.”
Fulltime baan
Het is tweedejaarsstudent Verpleegkunde Lieke Merema wel gelukt om een woning te vinden samen met haar vriend. Na lang zoeken heeft het stel een appartement gevonden in Schiedam. Op het moment woont het koppel bij Liekes schoonouders. “Voor ons is dit de volgende stap in onze relatie. Ik vind het heel gezellig bij zijn ouders, maar we zijn toe aan onze eigen plek.”
Het stel reageerde eerst zelf op woningen en deden meerdere keren een bod. “Het was heel lastig om tussen alle andere zoekers te komen. We besloten toen om een makelaar in te schakelen.” Het koppel heeft op twee woningen geboden. “Ons tweede bod is geaccepteerd.”
De vriend van Lieke kocht het appartement en maakte daarvoor gebruik van een starterslening in Schiedam. Lieke betaalt mee aan de hypotheek en koopt de losse meubels, zoals de bank en eettafel. “De afgelopen jaren heb ik veel gespaard. Ook krijg ik een uitwonende beurs en is de hypotheek niet heel hoog. Ik denk dat ik ongeveer hetzelfde betaal als studenten die op kamers zitten.” De student ervaarde het zoeken van een woning als een fulltimebaan. “Ik was er dag en nacht mee bezig. Uiteindelijk heeft dat geloond.” Inmiddels heeft het stel de sleutel van hun appartement gekregen.
435.000 euro
Behalve het inkomen spelen er nog andere factoren een rol, zegt beleidseconoom Rupert. Doorstromers kunnen bijvoorbeeld het bedrag van een verkochte woning gebruiken voor een nieuwe woning. “Starters niet. Zij hebben nog nooit een huis verkocht. Dat maakt het nog lastiger.” De gemiddelde prijs van een koopwoning ligt volgens de Nederlandse Vereniging van Makelaars tussen de 435.000 en de 450.000 euro. “Als starter ben je bijna niet in staat om een woning te kopen van die gemiddelde prijs”, meldt Van der Lee.
In 2023 waren de gemiddelde prijzen van bestaande koopwoningen lager dan het jaar daarvoor, blijkt uit cijfers van het CBS die verwerkt zijn in de grafiek hieronder. Toch is er nu weer een stijging te zien. Zo waren de prijzen van bestaande koopwoningen in april 2024 7,5 procent hoger dan in april 2023.
Tekst gaat verder onder de grafiek.
Punt. Of had jij nog wat?