Met animaties vertellen tweedejaarsstudenten van St. Joost School of Art & Design uit Breda en Den Bosch verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Persoonlijke verhalen van mensen die zijn vervolgd en vermoord, maar bijvoorbeeld ook dat van de bedenker van crematoria in concentratiekampen. Het werk van de studenten hangt in Nationaal Monument Kamp Vught.
De expositie Persecution Through Their Eyes is een samenwerking tussen Kamp Vught en andere Europese plekken van herinnering en bestaat in totaal uit zestien biografieën en animaties. Vier van die animaties zijn te zien in Vught. Studenten Janneke van de Loo en Gabriëlle van der Ven maakten die over Joost van de Mortel, een Tilburgse burgemeesterszoon die in 1942 werd opgeroepen om verplicht te gaan werken in Duitsland, ook wel de Arbeidseinsatz genoemd. In plaats daarvan sloot hij zich aan bij het verzet. Van de Mortel verspreidde verzetskrant Trouw, vervalste persoonsgegevens en hielp neergestorte piloten de grens over. Hij werd daarvoor opgepakt, maar wist aan vervolging te ontkomen door zichzelf er onderuit te praten. De tweede keer had hij minder geluk en belandde de verzetsman uiteindelijk in Kamp Vught. Daar werd hij in 1944 door de Duitsers geëxecuteerd. De twee Avansstudenten brachten zijn verhaal tot leven met een animatie van twee minuten.
Illustraties en collages
“De krant Trouw die Van de Mortel verspreidde en zijn fiets spelen een rol in de animatie. We hebben collages en illustraties gemaakt en die ingescand zodat we ze digitaal konden gebruiken”, vertellen de studenten Illustrated & Animated Storytelling. Het intensief bezig zijn met de Tweede Wereldoorlog ging ze niet in de koude kleren zitten.
Heftige verhalen
“Het horen van die heftige verhalen deed in het begin wel wat met ons, ze raakten ons. We deden zelf research naar de oorlog in het algemeen en hoorden van klasgenoten over de verhalen waaraan zij werkten. Normaal gesproken werken we met veel vrolijke kleurtjes en onze fantasie. Dit was een veel serieuzer onderwerp. Naderhand kregen we er gelukkig wel plezier in”, vertelt Janneke. Ook Gabrielle vond het in eerste instantie moeilijk. “Tussendoor deed ik dan leuke dingen, zoals het lezen van een boek of bezig zijn met eigen werk. Dat hielp.” Ook bespraken de studenten regelmatig hun opdrachten met elkaar, om het zo een plekje te kunnen geven.
Het exposeren van werk is voor de kunststudenten geen primeur, maar op een plek als Kamp Vught waren hun creaties nog nooit te zien. Dat maakt het leuker, maar bracht tijdens het maken ook extra druk met zich mee. “Omdat we het verleden goed wilden weergeven zonder fouten te maken. Met onze animaties vertellen we belangrijke verhalen van mensen die écht hebben bestaan. Het is geen fictie, de gruwelijkheden die in kamp Vught en op andere plekken plaatsvonden, zijn echt gebeurd”, zeggen de twee. “Nu het af is, is het ontzettend gaaf om te zien hoe positief mensen op ons werk reageren. Het is heel bijzonder om je eigen werk op zo’n plek te zien.”
Bezoekers van het museum kunnen de door de studenten gemaakte animaties zien na het scannen van een qr-code die op een pilaar hangt met daarop de namen van de personen die zijn geportretteerd. Ook zijn alle animaties op het YouTubekanaal van het museum te vinden. Die gaan over Joodse slachtoffers en verzetsmensen, maar ook over Kurt Prüfer. Dat was de bedenker van crematoria in concentratiekampen. “Het was de bedoeling om ook de kant van de daders te laten zien. Met verschillende perspectieven kun je zo de bezoekers het beste informeren”, vertelt Gabriëlle.
De andere animaties zijn te zien op dit YouTube-account. De expositie is tot en met 3 september te zien in Barak 1B van Kamp Vught.
Punt. Of had jij nog wat?