Geachte oude Rutger,
Waarom val je mij ineens lastig met een brief? Wat moet ik daarmee in een verleden van pakweg vijfentwintig jaar terug? Je schrijft over de aanval op de Twin Towers, over de moord op Pim Fortuyn en Theo van Gogh en over hoe er nu, nu wij een oude man zijn, nog altijd oorlog en geweld is. Wat moet ik daarmee? En wat wil jij daarmee zeggen? Dat we er nog altijd bijstaan en dat we er nog altijd naar kijken?
Rutger van Eijken is docent Sociale Studies bij de Academie voor Welzijn, Educatie en Gezondheid in Breda. Verder schrijft hij boeken, verbindt hij mensen en partijen aan elkaar en hoopt hij met dit alles de wereld een beetje mooier te maken. Maandelijks schrijft hij een column voor Punt.
Wat doe jij aan Gaza? Wat kun jij doen aan de toenemende polarisatie in het land? Hoe ga jij om met influencers als Andrew Tate die mannen weer de baas willen laten zijn, vrouwen willen domineren en daarmee de klok pakweg zeventig jaar terugdraaien? Kun jij iets doen aan de discussies die weer oplaaien over de positie van vrouwen, over homoseksualiteit, trans personen of over abortus en alle andere vrijheden die al bevochten leken te zijn? Stop jij het terugdraaien van de tijd? Ga jij iets doen aan die eeuwige drang naar houvast waardoor mensen voortdurend nieuwe kooien smeden waarin ze zichzelf gevangen zetten en waarmee ze anderen van hun vrijheid beroven?
Je bent net zo machteloos als ik. Ik zie wel hoe je lesgeeft over autonomie, over vrijheid en hoe je studenten de vraag stelt over wie de pen van hun levensverhaal hanteert, of ze zelf de regie voeren of toch een ander. Maar ik vraag me af hoe autonoom en vrij jij zelf bent. Heb jij werkelijk alles te zeggen over je leven? Hanteer jij zelf de pen? Voer jij daadwerkelijk de regie? Of ben jij ook gewoon machteloos en speel je ook stiekem een rol in het verhaal van een ander? En wie is die ander dan? Wat weet jij daar eigenlijk van? Wie of wat is de leidraad in jouw leven? Wat is jouw houvast? En ken je de mijne? Weet je nog wat je fundament was toen jij jong was?
Dit soort vragen stellen wij ons hele leven al. Daarom studeer ik nu journalistiek en filosofie, om ook beroepsmatig nieuwsgierig en kritisch te mogen zijn. Maar jij leeft jaren later. Weet jij nu alles? Heeft het geholpen dat je kranten las, het nieuws volgde en boeken verslond? Hebben alle demonstraties waar je aan meedeed, of alle stukken die je hebt geschreven, de wereld beter gemaakt? Je hebt moeite met onverschillige burgers en met studenten die de actualiteit niet volgen en de politiek maar saai vinden, maar wat heb je aan betrokkenheid? Wat heeft het je gebracht?
Ik voel me vaak zo machteloos en nutteloos. Misschien ga ik daarom wel zo graag naar feestjes en misschien rook en drink ik daarom wel zoveel. Om mezelf een beetje te verdoven. Ik hoef dit leven niet per se nuchter mee te maken. En van mij hoeft het ook allemaal niet zo serieus. Ik kan toch nergens iets aan doen en het leven voltrekt zich ook wel zonder mij. Of ben ik nu te somber?
Ik sta aan het begin van mijn leven en jij bent al halverwege – of al ver over de helft als ik meereken hoe intens en ongezond wij leven – en ik ben benieuwd wat je van het leven hebt gemaakt. Goed, ik weet dat je docent bent, iets met daklozen deed en een kind hebt. Maar hoe bouwde je een gezin, hoe koos je je vrouwen en hoe plande je je carrière? Vaak weet ik niet hoe ik leven moet en jij weet dat blijkbaar wel. Je hebt ons immers tot middelbare leeftijd gebracht. Kun je me vertellen hoe? Schrijf me maar weer als je zin en tijd hebt. Ik wil vrij zijn, maar kan eigenlijk wel wat sturing gebruiken.
Liefs,
De jonge jij
Punt. Of had jij nog wat?