Ongeveer een jaar geleden besloten zes Avansstudenten hun eigen academie op te richten. Ontevreden met het huidige on- derwijs en vooral met het gebrek aan zelfontwikkeling in het lesprogramma, begonnen deze studenten Ucademy.
‘Mag de muziek misschien iets anders zijn? Jack Johnson, daar ben ik superfan van, dus dan kan ik alleen maar daarop letten”, zegt een van de Ucademystudenten bij de start van de eerste les macht & controle van Ucademy. Jack Johnson zingt vrolijk verder. Koffie, thee en chocoladekoekjes van de Aldi staan in de hoek.
De module start met een energizer om even kennis te maken. “Ik ben Hans, 71 jaar oud, heb in een ver verleden de hogere hotelschool gedaan en Nederlands recht gestudeerd. Nu ben ik actief in het vrijwilligersleven.” Dan is het tijd voor zijn dilemma: “Je woont in een glazen huis, of je woont in een huis zonder ramen.” Hans kiest voor het glazen huis.
Het is een interessante mix van studenten, ook wel Avanturiers genoemd, die zijn komen opdagen voor deze les. Van acht vrijwilligers uit Breda zoals Hans, tot een deeltijdstudent die in het dagelijks leven als metaalbewerker werkt, en voltijd Avansstudenten van diverse opleidingen.
Bildung – Wikipedia
Bildung is een begrip dat wordt toegeschreven aan de Duitse geleerde en diplomaat Wilhelm von Humboldt (1767-1835). Voor het woord bestaat geen goede Nederlandse vertaling en het wordt daarom vaak onvertaald gelaten in de literatuur. Bildung zou eventueel vrij vertaald kunnen worden met ‘ zelfontplooiing’.
Levensvaardigheden
Ze zitten er allemaal met dezelfde gedachte: niet alleen de theorie is belangrijk. Bildung oftewel zelfontplooiing en het ontwikkelen van levensvaardigheden ontbreken in het onderwijs van vandaag de dag. De focus ligt vooral op studenten binnen vier jaar aan een diploma helpen.
“Het liep een beetje uit de hand”
Er blijkt niet alleen bij de zes oprichters van Ucademy behoefte aan Bildung. De cursussen, bedacht en gegeven door studenten zonder hulp van docenten, zitten vanaf de start van de academie stampvol. “Het liep een beetje uit de hand”, vertelt Eva-Lisa Janssen, een van de oprichters van Ucademy, docent van de module macht & controle en in het dagelijkse Avansleven student Communicatie. “Eerst hielden we nog een wachtlijst bij, maar ook daar waren te veel aanmeldingen voor.”
Waar die grote interesse vandaan komt, is ook voor de oprichters gissen. “Blijkbaar hebben we iets geraakt in studenten”, zegt Stan van de Sanden, medeoprichter van Ucademy, docent macht & controle en student Integrale Veiligheid bij Avans in Breda.
Een neveneffect van het rendementsdenken, het leenstelsel of de vrije studiepunten die sommige Avanturiers krijgen voor een cursus van Ucademy, wellicht speelt het allemaal mee. “Ieder mens dat hier op school rondloopt, wil iets leren. Daar komt bij dat onze generatie op zoek is naar vernieuwing. Wat is het dat mij uniek maakt?” Eva-Lisa vult aan: “Studenten krijgen allemaal dezelfde leerlijn en hebben straks allemaal hetzelfde papiertje van dezelfde studie. Waarom zou iemand dan juist jou aan nemen? Er is weinig tijd voor nevenactiviteiten, maar je moet jezelf wel onderscheiden. Met Ucademy onderscheid je je van al die anderen.”
‘Bij Ucademy leer je werelds te worden’
“Als kind krijg je al te horen dat je alles kunt bereiken wat je maar wilt. Maar we krijgen niet de tools en de skills aangeleerd om dat doel echt te bereiken. Je moet het allemaal zelf waarmaken”, licht Eva-Lisa verder toe. “School draait alleen om kennis, kennis, kennis. Bij Ucademy leer je ‘werelds’ te worden. We hebben aandacht voor bepaalde levensvaardigheden waar je iedere dag mee te maken krijgt.”
De klas van macht & controle wordt in drie groepen verdeeld. Allemaal krijgen ze een beperking opgelegd voor de hoofdopdracht van de dag. De ene groep mag niet met elkaar spreken, de andere groep mag niet schrijven en bij de 71-jarige Hans en zijn groepsgenoten worden de handen vastgebonden. Macht en controle moet je bij Ucademy ook maar gewoon ervaren. Ze krijgen een uur de tijd om hun eigen sekte, compleet met symbool en volkslied te bedenken.
“Een beetje speels en recalcitrant zijn we”
“We willen mensen prikkelen. Vervolgens reflecteren we op wat we gedaan hebben en wat dat betekent. Een beetje speels en recalcitrant zijn we.” Het is die sfeer die studenten aantrekt, denkt Eva-Lisa. “We zoeken naar manieren om het gevoel van dat hippe koffiezaakje te creëren; huiselijk en laagdrempelig. Bureaus aan de kant, ijsthee en chocoladekoekjes in het midden van het lokaal.”
Manifest voor Tweede Kamer
Bildung is een hot topic. Niet de cijfers, maar de persoonlijke ontwikkeling van studenten moet weer centraal staan in het onderwijs. Zo denken ook jongerenorganisaties LSVb, ISO en CNV Jongeren. In mei overhandigden ze een manifest aan de Tweede Kamer. “De volledige ontwikkeling van een ieder op gebieden als ethiek, creativiteit, zelfkennis, empathie en expressie is belangrijk”, schrijven ze. Het manifest is vooral een uitnodiging om het onderwijs te verbeteren. Bildung zou Nederland volgens hen kunnen helpen om voorop te lopen in ondernemerschap, innovatie en creativiteit.
Eigen school starten
Het succes van Ucademy valt dan ook op buiten Breda. Landelijke media als de Volkskrant en NOSop3 brachten al een bezoek aan Avans. Daarnaast worden de studenten regelmatig gevraagd om te spreken op bijvoorbeeld een bijeenkomst van NRC of een Tegenlicht Meet Up. Andere hogescholen zien de ontwikkeling en hebben interesse. De Haagse Hogeschool is de eerste waar Ucademy modules gaat verzorgen. Als onafhankelijke stichting kan Ucademy zich vrij bewegen met Avans als basis, althans voorlopig. Stan: “We willen een eigen school starten, dat is het toekomstplan. Die willen we in heel Nederland uitrollen. De Haagse Hogeschool is de eerste waar mensen van ons trainingen gaan geven. Elke school die toenadering zoekt, is welkom.”
Fontys student @DavidHeurtaux en Avans studente Eva-Lisa Janssen @nrclive De leerling neemt regie, 350 deelnemers luisteren geboeid. pic.twitter.com/quUMOg9DZ2
— Mascha Arts (@MaschaArts) 23 november 2016
“We zijn een onafhankelijke stichting en dat willen we graag zo houden”
Ook start er een project van Ucademy voor vluchtelingen. Er worden speciale cursussen ontwikkeld. “Vluchtelingen die het land weer moeten verlaten, proberen we iets mee te geven waardoor ze hun leven weer beter kunnen opbouwen.” Eva-Lisa: “We krijgen veel vragen om initiatieven of verbindingen aan te gaan. Dat is mooi als je elkaar iets te bieden hebt. Maar we zijn een onafhankelijke stichting en dat willen we graag zo houden.”
Verwarring
Die status van Ucademy levert nog wel eens problemen op. Probeer maar eens een lokaal te reserveren als student zonder budgetnummer van Avans. En er bestaat nog wel eens verwarring over wat Ucademy nu eigenlijk doet. “We worden soms gezien als een soort studentenpanel waar je allerlei zaken maar aan kunt voorleggen”, vertelt Stan. “Zo mailde een academie ons of het een goed idee was om Enzo Knol bij hen op een bijeenkomst te laten spreken. Wat weten wij daar nou van? Dan voel je je niet helemaal serieus genomen.”
De sektes van macht & controle zijn gevormd. De aliensekte die zichzelf Wraagg noemt heeft besloten achterin een ijscowagen mensen om te leggen, de Pauzesekte herhaalt in kleermakerszit hun pauzemantra en het Ongelofelijk genootschap van Hans gelooft niets en trekt alles in twijfel.
Ontdekkingstocht
Stan en Eva-Lisa hebben zichtbaar plezier in hun rol als docent tijdens de les macht & controle. “Niets is zo mooi als voor de klas staan”, aldus Stan. “Je mag van een groep van 25 studenten meemaken hoe ze zich ontwikkelen.” Ondanks een gebrek aan didactische kennis, gaat het ze goed af. Eva-Lisa: “We verheffen onszelf niet boven de studenten. Wij weten het ook niet allemaal.” Stan vult aan: “We zeggen tegen studenten: ‘Dit zegt de theorie, maar je moet het zelf ontdekken.’ Ze weten dat het ook voor ons een ontdekkingstocht is.”
Toch blijft het spannend om voor de klas te staan. “Stel je voor dat een van die studenten opstaat en zegt: ‘Ik heb naar je geluisterd, maar hier klopt echt helemaal niets van.’ Het is gelukkig nog nooit gebeurd, maar het is wel een angst.” Ucademystudenten zijn positief over de modules en alumni blijven betrokken. Stan: “Mensen willen graag dat Ucademy slaagt.”
Dit artikel verscheen eerder in Punt Magazine.
Aard Bewoner
Wetenschap is ook maar een mening.