Mark van den Hove, student HBO-Rechten, las de column van Michael Doove over de klaagcultuur en voelde de behoefte om te reageren via een open brief.
Beste meneer Doove,
Klageritis een ziekte? Studenten lijden er volgens u massaal aan! Ik geef toe wij hebben dit jaar weer meer geklaagd dan voorgaande jaren. Zijn wij nu klaag verslaafd of ligt het allemaal wat genuanceerder? Klagen heeft geen zin want de student krijgt toch nooit gelijk, althans dat probeert u ons wijs te maken. Hoe komt u aan die wijsheid? Ik geef toe overal hebben we azijnzeikers en mierenneukers, dus ook onder de studenten. Is het wel echt zo dat klagen geen zin heeft, zoals u beweert? Laten we gewoon de cijfers eens een beetje beter bestuderen.
Bij Avans Hogescholen werden er in 2015 242 beroepen ingesteld bij het COBEX (jaarverslag 2015). Van deze zaken zijn inderdaad maar 7 gegrond verklaard. Tot zover klopt uw betoog dus, echter bij de gevolgtrekking gaat u aan belangrijke feiten voorbij.
Wanneer u de cijfers beter bestudeert blijkt dat in 35 van de 242 gevallen het COBEX maar tot een ongegrond verklaring kwam, kortom maar in 35 gevallen heeft het college vastgesteld dat de student in meer of mindere mate ten onrechte heeft geklaagd. Het COBEX heeft van de 42 zaken die zij inhoudelijk heeft behandeld 1 op de 6 zaken gegrond verklaart. Dit geeft toch al een veel genuanceerder beeld over de klagende student.
Daarnaast is het zo dat 1 op de 3 zaken nog wordt ingetrokken nadat er een schikking wordt getroffen. De examencommissie geeft de student dus alsnog gelijk.
Of de student nu inderdaad klaagziek is, of dat er nu eenmaal af en toe gewoon wat misgaat op een onderwijsinstelling (en geef toe dat is toch ook niet heel gek binnen een onderwijsinstelling van formaat, waar gewerkt wordt vallen soms spaanders) dat is de vraag.
‘Een student klaagt niet graag over een docent’
Ik ben er van overtuigd dat er zeker klaagzieke studenten zijn, maar ik ben er ook van overtuigd dat de gemiddelde student niet zomaar klaagt en al zeker niet klaagt om het klagen, vergeet daarbij niet dat de drempel al best hoog is om te gaan klagen. Een student klaagt niet graag over een docent waarvan hij weet dat later nog de kans bestaat dat die docent zijn scriptie moet beoordelen.
Hoezo heeft klagen geen zin? Hoezo is klagen niet terecht? Ik denk dat bovenstaande voldoende feitelijk aantoont dat klagen in veel gevallen meer dan terecht is!
‘Sorry hoor, maar mogen wij ook gewoon klagen?’
Sorry hoor, maar mogen wij ook gewoon klagen, de overheid maakt het al haast onmogelijk om zonder studieschulden je opleiding af te ronden, dan is het toch niet gek dat we tegen onrecht in verweer komen!
Is het dan terecht om te stellen dat de student klaagziek is? Of is de docent klaagziek, omdat de student misschien wel een punt heeft af en toe? Hoe vaak leidt een opmerking tijdens een inzage niet tot een ander inzicht bij de docent? Naar mijn mening toont het feit dat studenten klagen aan dat de opleiding slaagt in een belangrijke taak, namelijk het klaarstomen van studenten voor de beroepspraktijk waarin een kritische houding van de student wordt verwacht.
Oké, eerlijk is eerlijk ik erger me ook groen en geel aan de student die een inzage alleen maar gebruikt om van die, meestal meer dan terechte, onvoldoende een voldoende probeert te maken. Daar vindt u mij aan uw zijde, dat moet bestreden worden.
Overigens denk ik dat er relatief nog maar weinig geklaagd wordt (of dat een goed teken is, daar ben ik nog niet uit) op zich zou het best aardig zijn om eens te onderzoeken hoeveel beslissingen er nu genomen worden waartegen niet geklaagd wordt en of dit juridisch wel terechte beslissingen zijn. Overigens sta ik niet alleen in mijn stelling dat er relatief maar weinig geklaagd wordt, Mr. Olivier (voormalig lid van CBHO) is van mening dat er veel te weinig geklaagd wordt, want wat zijn die onderwijsinstellingen toch bureaucratische instituten geworden. Regels zijn regels lijkt het uitgangspunt te zijn geworden, aldus Olivier.
De onderwijsinstelling en de docent mogen blij zijn dat de student klaagt. Het zou pas schokkend zijn als een opleiding studenten aflevert op de arbeidsmarkt die alleen maar “ja en amen” zeggen! Mogen we een beetje kritisch zijn? Zullen we afspreken daarover niet meer te klagen?
‘Wij, studenten en docenten, moeten er samen voor zorgen dat er minder aanleiding is om te klagen!’
Is klagen de oplossing? Nee! Maar moeten we gaan klagen over het feit dat er geklaagd wordt? Nee, dat is ook zeker niet de oplossing. Wij (studenten en docenten) moeten er samen voor zorgen dat er minder aanleiding is om te klagen! Ga het goede gesprek niet uit de weg, verschuil je niet achter de ivorentorens en stokpaardjes, stel je als student ook een beetje redelijk op.
Durf als docent het gesprek aan te gaan, ben daarbij niet bang voor een klacht. Neem je eigen verantwoordelijkheid en zorg daarmee dat niet alle “klachten” escaleren en juridiseren door een formele klacht te worden. We moeten met z’n allen wat minder formeel worden (misschien een vreemd betoog voor een jurist) en het goede gesprek aangaan. Misschien is die ombudsman op een hogeschool nog niet eens zo’n slecht idee. Want hoeveel klachten zijn niet ook gewoon een schreeuw om gehoord te worden? Het informele en goede gesprek voorkomt veel klachten en zorgt voor wederzijds begrip voor elkaars standpunten. Wanneer het uiteindelijk een geschil wordt en er maar marginaal getoetst wordt, levert dit veel minder begrip en acceptatie op dan wanneer er gewoon met een goede kop koffie (waar halen we die trouwens) over gesproken wordt, informeel dus! Zo kunnen we er samen voor zorgen dat er volgend jaar minder klachten zijn dan dit jaar!
En ja, misschien doe ik nu wel mee aan de klageritis die u zo hekelt, want ik klaag over uw klagen over het vele klagen van studenten, maar laten we hier een punt zetten en samen werken om te zorgen voor minder klachten volgend jaar! Laat dat onze gezamenlijke doelstelling zijn! Doet u mee?
Met vriendelijke groeten,
Mark van den Hove, student HBO-Rechten aan de Juridische Hogeschool Avans-Fontys
(Voormalig beroepsklager)
Lavaerts Peter
En wat als we deze discussie eens omdraaien? En een (digitale vlog) ombuds-m/v installeren waarmee je je 'prima ervaringen' kan delen? Voor deze ambassadeurs heeft Asis alumnus Yoram Hodde 'yousayit.nl' gecreëerd; neem 's een kijkje and get inspired!