Jesse Klaver wist als ‘charmante’ Avansstudent al iedereen voor zich te winnen

Ambitieus, aanwezig, energiek, superintelligent, maar ook op het randje van bijdehand. Geen klasgenoot of docent die geen herinneringen heeft aan de studieperiode van Avans-alumnus Jesse Klaver. “Het was oppassen dat het geen grote Jesse-show werd.”

Jesse Klaver studeerde van 2004 tot 2008 aan de Academie voor Sociale Studies in Den Bosch. Hij was een opmerkelijke student die slechts één doel voor ogen had. Dat liet hij al aan de start van zijn studie aan iedereen weten: “Ik word minister-president.”

Foto: tweedejaarsstudent Klaver tijdens introkamp

Tijdens zijn introductiekamp viel de GroenLinks-leider op. “Hij maakte meteen indruk”, vertelt toenmalig opleidingscoördinator Maike Kooijmans. “Tijdens zijn eigen introductie zei hij: ‘Maike, volgend jaar gaan we de introductie anders doen.’ Oké, zei ik, kom maar met ideeën. Dan heb je meteen je gedachten. Wat een ambitieus, energiek iemand. Maar ook bijdehand en op het randje”, vertelt Kooijmans die weinig moeite heeft om herinneringen aan student Klaver op te halen.

“We moesten Jesse wel eens op z’n plaats wijzen en temperen”

“Waar je anderen studenten vaak moet aanmoedigen in hun ambities, moesten we Jesse wel eens op z’n plaats wijzen en temperen.” Als opleidingscoördinator sprak Kooijmans vaak met Jesse. Over zijn studievoortgang, wat er beter kon in de opleiding, maar ook zijn ambities kwamen in de gesprekken voorbij. “In zijn eerste jaar riep hij al dat hij minister-president wilde worden. Daar moesten we wel een beetje om lachen, maar ik heb het nooit uitgesloten. Ik dacht: laat maar zien dan. Ik vind het mooi dat hij het nu nog steeds roept. Wat is er mis met mooie ambities?”

Met vmbo-diploma naar hbo
Klaver werd geboren op 1 mei 1986 in Roosendaal. Na de Vrije School te hebben afgerond in Prinsenbeek startte hij in 2004 met zijn studie Social Work bij Avans in Den Bosch. De opleiding was in het bijzonder interessant voor Klaver omdat die een afstudeerrichting Maatschappelijk Ondernemen aanbood. Om met zijn vmbo-diploma te starten aan het hbo, had hij een verklaring nodig dat hij havoniveau had bereikt. Om zeker te weten dat hij toegelaten zou kunnen worden, belde Klaver vóór de start van zijn studie een aantal keer met docent Stefan van Teeffelen. “Ik heb dat bij de toenmalige directie geverifieerd. Wij hebben altijd gezegd dat hij toelaatbaar was.” Even later, als hij eenmaal aan zijn studie is begonnen, ontstaat er toch ruis rondom zijn toelaatbaarheid. “Ik weet niet of dat te maken had met veranderende regelgeving of met het feit dat de weg die hij bewandelde zeldzaam was”, aldus Van Teeffelen. Hoe het precies is gelopen weet niemand bij Avans zich nog te herinneren. Ook niet of dat vaker voorkwam en of er extra eisen werden gesteld aan het getuigschrift.

[double_images],[/double_images]
Foto links: Klaver tekent diploma met naast zich in wit pak docent Stefan van Teeffelen Foto rechts: Afgestudeerden en docenten CMV

Over de hbo-capaciteiten van Klaver had niemand enige twijfel tijdens zijn studie. De student las zeker vijf kranten, startte een studievereniging, organiseerde studiereizen en stak de introductie in een nieuw jasje. Voor Kooijmans knipte hij wekelijks krantenartikelen uit die relevant waren voor haar onderzoek naar jeugdcriminaliteit. “Hij las zoveel, daar heb ik wel gebruik van gemaakt. Dan zat er aan het eind van de week een envelop vol met relevante artikelen in mijn postvak met daarop ‘groetjes Jesse’.”

De goddelijke komedie
Hij richtte zich niet alleen op het halen van goede cijfers. In 2005 richtte Klaver een studievereniging op: La Divina Commedia (De goddelijke komedie). De student was teleurgesteld in de maatschappelijke betrokkenheid van zijn medestudenten: “Ze zijn erg op zichzelf, dat valt me tegen”, vertelt hij in 2005 aan Punt Avans.

De teleurstelling kwam onder andere na de Maagdenhuisprotesten in 2005. Het lukte Klaver niet om Avansstudenten mee te krijgen naar de bezetting in Amsterdam, waar studenten protesteerden tegen plannen van toenmalig staatssecretaris Mark Rutte. “Je verwacht een meer maatschappijkritische houding en maatschappelijke betrokkenheid van studenten. Studeren is meer dan alleen studieboeken lezen en naar colleges gaan. Het is samen werken aan je persoonlijke ontwikkeling, maar ook aan ideeën en idealen.”

“Collega’s vonden het misschien op het pamperen af, maar ik vond het heel charmant”

Wie denkt dat Klaver een studiebol was die geen oog had voor het studentenleven, heeft het mis. “Feesten vond hij belangrijk”, weet ook Kooijmans. Docenten werden ook regelmatig uitgenodigd voor de feestjes van de studievereniging. “Als je dan wegging, zei hij: ‘Super dat je er was, maar waar staat je auto? Het is niet de bedoeling dat meisjes en vrouwen alleen naar hun auto lopen, die worden netjes begeleid.’ Dat had hij ook weer geregeld. Dan werd er een student opgetrommeld die gezellig met je mee liep. Ik vond dat zo leuk. Andere collega’s vonden het misschien op het pamperen af, maar ik vond het heel charmant.”

“Als ik aan Jesse terugdenk, denk ik vooral aan zijn vriendengroep: Tommie, Freek en Jesse samen. Dat vond ik een mooi trio, een mooie club jongens”, vertelt Van Teeffelen. “Zo’n vriendenclub had ik ook willen hebben. Een mengeling tussen feesten en achter de meiden aan en een ‘we gaan de wereld verbeteren’-mentaliteit. Drie stoere jongens met idealen die goede dingen willen doen. Die combinatie vond ik erg mooi.”

Aanwezig in de klas
In de klas kon niemand om de altijd aanwezige Klaver heen. “Aanwezig, verbaal en altijd de discussie opzoeken”, is hoe Van Teeffelen student Jesse omschrijft. “Daarmee ging hij wel eens voorbij aan waar de klas zat op dat moment. Ik gaf hem de ruimte, maar het was constant de afweging: het moet geen Jesse feestje worden. Het moest wel in dienst staan van de les.”

Medestudenten konden hem soms niet volgen, aldus Kooijmans: “Niet zijn tempo en hij was erg intellectueel. Dat was voor de studenten en docenten, inclusief mijzelf, gewoon niet bij te benen. Het was een proces waar ook Jesse in heeft moeten schakelen. Dat is echt niet alleen maar leuk geweest.”

“Jesse is een verleider”

Klaver stelde alles ter discussie, debatteerde graag en dacht altijd: kan het niet beter of slimmer. “Daar werden we dan wel eens een beetje moe van. Maar Jesse is een verleider. Die weet mensen van alle rangen, standen en niveaus op een of andere manier toch tot nadenken te zetten. Hij kwam daarmee weg zonder vijanden te maken.”

Ook een aantal docenten werd wel eens wat kriebelig van de ambitieuze student. Maar voor Van Teeffelen was het juist een aanwinst. “Ik vond het heel fijn om een student in de klas te hebben met een heel duidelijke visie en ambitie. Misschien dacht ik wel: jongen je trekt te grote schoenen aan, maar ik zwakte dat bij hem niet af. Sommige docenten gaven hem dat wel terug: ‘een beetje dimmen.’ Ik ondersteunde het en plaatste het onder jeugdig naïef. Studenten mogen dat van mij ook nog gewoon zijn. Wat me nu plezierig verbaast: hij maakt het wel waar potverdomme! Hij is een beweging aan het opbouwen en hij zit met de grote mannen rond de tafel.”

Idealist 2.0
Studenten van Sociale Studies kenmerken zich door hun idealisme. Maar Klaver is en was volgens Van Teeffelen een idealist 2.0. “Ik vond dat ontzettende überidealisme, dat naïeve, charmant aan hem. Dat zie ik graag. Dan denk je als docent: dat komt later nog wel goed. Als hij zijn stage heeft gelopen, dan komen de eerste teleurstellingen en dimt hij wel een beetje. Maar dat gebeurde bij hem dus niet.”

“Het was bij hem niet alleen blabla”

Ook Koijmans prijst zijn idealisme. “Ik heb hem nooit een snotneus gevonden of als arrogant ervaren. Het was bij hem niet alleen blabla. Hij was altijd meteen heel concreet. Hij voegde de daad bij het woord. Zo bedacht hij een heel concept om de introductie veel maatschappelijker te maken. Het jaar erop stonden we te rolstoeldansen.”

“Er zit iets dubbels in hem”, aldus Van Teeffelen. “De gunfactor heeft hij bij de ene helft wel en bij de andere helft niet. Wat hij mee had, was zijn argumentatie. Dat had hij goed voor elkaar. Er was geen speld tussen te krijgen. Hij was superintelligent op dat gebied. Z’n uiterlijk en uitstraling hielpen ook wel mee op een of andere manier. Hij kreeg daarmee heel veel studenten in beweging in plaats van weerstand op te roepen.”

 Foto: Klaver met opgestroopte mouwen tijdens meet-up bij Avans in 2015

Opgestroopte mouwen
“Hij is natuurlijk wel van de maniertjes”, vertelt Van Teeffelen. De opgestroopte mouwen, zijn retoriek, z’n performance; voor een aantal mensen voelt dat een beetje krampachtig of niet authentiek. Dat kan ik me goed voorstellen. Toen ik hem bezig zag tijdens de campagne, heb ik daar eens op gereflecteerd. Dat is gewoon zijn manier en het werkt voor een hele groep mensen. Dus waarom zou je daar een oordeel over hebben?”

Foto: Maike Kooijmans en Jesse Klaver vlak voor de start van een verkiezingsdebat

Trots
Zowel Kooijmans als Van Teeffelen blikken met trots terug op de studieperiode van Jesse Klaver. Kooijmans spreekt hem nog regelmatig. In verkiezingstijd sprak ze hem vlak voor een debat. “Dat is lachen, want dan staat hij naast Rutte, Asscher en Roemer. Je zou denken dat hij zich moet concentreren op het debat. Maar toch vraagt hij honderduit naar hoe het gaat. Hij is heel relaxed en heeft ook alle tijd. Ik vind dat ongelofelijk.”

“Mijn guilty pleasure is dat ik hem een onvoldoende heb gegeven voor visie-toets in jaar vier”, vertelt Van Teeffelen lachend. “Dat vertel ik wel eens tijdens een feestje. Het had niet zozeer met de inhoud van het stuk te maken, maar hij had het afgeraffeld. Omdat hij het toen al beredruk had in de politiek. Het lag niet aan zijn visie, maar hij had een flutstukje ingeleverd. Dat vind ik dan grappig om te vertellen. Jesse Klaver? Oh ja, die heb ik nog een onvoldoende gegeven voor zijn visie.”

Dit artikel verscheen eerder in Punt Magazine