Dimphy werkt in de kantine van AKV|St.Joost in Den Bosch en haalt graag nieuwe recepten van het internet om te maken voor haar gezin. Klinkt als een doodnormaal persoon, maar er is een significant verschil: Dimphy kan sinds haar vierde door ontstekingen en verkeerde medicatie niet meer ruiken en proeven. “Ik zou niemand naar die artsen sturen.”
De geur van lentebloemen, vers gemaaid gras of de lucht na een fikse regenbui. De smaak van net gebakken appeltaart of oma’s stoof. Het is misschien moeilijk voor te stellen dat je die dingen niet kunt ruiken of proeven. “Op het werk hielden ze voor de grap een rottend ei onder mijn neus, maar ook dat rook ik niet meer”, blikt Dimphy terug naar haar zestiende.
“Ik had altijd wel een oorontsteking. Of er was iets met mijn neus of keel. We gingen langs artsen en ziekenhuizen in en uit. Mijn keelamandelen werden uiteindelijk verwijderd, ze dachten dat dat zou helpen.” Maar de pijn bleef en haar gehoor, smaak, zicht en ruikvermogen bleven achteruit gaan. Tijdens het gesprek let Dimphy extra goed op mijn lippen en kijkt ze me strak aan. “Horen doe ik ook als een zestigjarige dus ik let extra goed op. Maar je leert er mee leven.” Het niet meer kunnen ruiken en proeven is er langzaam in geslopen, hoe oud ze exact was, weet ze niet meer. “Iemand zei ‘het ruikt hier zo lekker’”, blikt Dimphy terug, “we stonden vlakbij een aardbeienveld. Maar ik rook niets.”
Weggerot
“Op mijn achttiende stond ik achter de bar van een kleiduifschietbaan waar ik op een dag met een KNO-arts in gesprek raakte. Hij vroeg me langs te komen in het ziekenhuis na het horen van mijn verhaal.” Ze had niks te verliezen en ging langs. Daar bleek dat “alles van binnen is weggerot door een chronische luchtweginfectie. Alles is verslapt en ik heb gaatjes in mijn trommelvlies.”
‘Die artsen van vroeger, dat zijn artsen waar ik niemand naar toe zou sturen’
Na al die jaren kreeg ze via de KNO-arts bevestiging dat er echt wat aan de hand was. “Ik wist altijd wel dat ik ziek was, het zat dus echt niet tussen de oren.” Dankzij de Arnhemse arts is het gehoor en zicht van Dimphy nu stabiel. “Die artsen van vroeger, dat zijn artsen waar ik niemand naar toe zou sturen.”
Eten
Als je toch niet kunt ruiken en proeven, dan maakt het ook niet uit wat je eet? “Citroenen eet ik niet omdat mensen zeggen dat dat heel zuur is. Water met munt en komkommer drink ik omdat mamma zegt dat dat lekker is. En er moeten altijd drie kleuren op mijn bord liggen. Dus bijvoorbeeld aardappels, vlees en groenten. Als ik in een restaurant een schnitzel bestel en ik krijg er alleen friet bij, eet ik het niet. Dan vraag ik aan de keuken om komkommer. Friet met mayonaise en ketchup zijn ook drie kleuren.” Waarom per se zo? “Geen idee, dat heb ik zo ingeprent.” Draadjesvlees vindt ze een leuk gerecht: “Maar dat is omdat je daar wat mee kunt spelen, het vlees uit elkaar kunt halen.” En Hertogijs is favoriet: “Daar zit een laagje chocolade of merengue op dus dan heb je verschillende structuren in de mond.”
‘Citroenen eet ik niet omdat mensen zeggen dat dat heel zuur is’
Even een open pak melk uit de koelkast pakken om te ruiken of het nog bruikbaar is? “Nee ik houd me heel strikt aan de houdbaarheidsdatum.” Daar komt verder haar kennis uit de hospitality goed van pas. “Het liefst doe ik boodschappen die ik dezelfde dag nog gebruik. Bij broodjes die ik uit de vriezer haal, schrijf ik die datum op de verpakking.” Met koken houdt ze ook altijd haar volle aandacht erbij. “Voor aardappels zet ik de wekker. Als ik vlees bak, blijf ik er bij.”
Lees ook: Cadeau voor Bossche kantinemedewerker die niet kan ruiken en proeven
Het is best bijzonder dat Dimphy met deze aandoening de horeca ingerold is. “Eerst stond ik in de afwas, later mocht ik de koude kant doen en uiteindelijk ook de grotere gerechten.” Een snufje zout hier, een beetje kruiden daar, beeld ze uit. “Als mensen het lekker vinden, is dat de kers op de taart!”
Lasagne met ananas
Als ze thuis voor haar zoontje en vriend kookt, probeert ze graag nieuwe recepten van het internet. “Daar staat altijd precies hoeveel je van wat nodig hebt, dat kan toch niet vies zijn?” Favorieten thuis zijn kaasmacaroni met Boursin, “die pan gaat altijd helemaal leeg” en de lasagne met ananas naar haar moeders recept. “Soms ben ik alsnog wel bang dat ik ingrediënten bij elkaar voeg terwijl ze qua smaak niet bij elkaar passen.”
‘Daar staat altijd precies hoeveel je van wat nodig hebt, dat kan toch niet vies zijn?’
Als ze toch nog iets zou willen kunnen ruiken, zou het vanwege haar zoontje moeten zijn. “Ik waste hem altijd met babyshampoo omdat mensen zeggen dat baby’s daardoor zo lekker ruiken.” En ijs zou ze graag eens écht willen proeven.
Redenen
Dimphy lijkt haar situatie goed geaccepteerd te hebben: “Alles wat gebeurt, heeft zo zijn redenen.” Haar zusje maakte enkele jaren geleden hetzelfde mee als zij zelf. Gelukkig kon Dimphy haar op tijd meenemen naar de KNO-arts in Arnhem. “Ze kreeg een zware antibioticakuur en dat was het.”
Punt. Of had jij nog wat?