Column: Je lichaam is óók een ‘reflectiemodel’

Medewerker en oud-docent van Avans Inge Duine deelt met ons haar ideeën en gedachtes, haar kennis en belevenissen die ze heeft binnen de onderwijsinstelling. Vandaag staat haar tweede column online.

Ken je dat gevoel dat je keel wordt dichtgeknepen, dat je zweethanden hebt, dat je hartslag steeds sneller gaat en dat je schouders zo stijf voelen als een plank? Vast wel. 

‘Waarom ben je eigenlijk gestopt als docent?’ vroeg een van mijn oud-studenten toen ik haar laatst op de gang tegen kwam. 

Nou, omdat ik zelfs bij de mooiste les in mijn docent-carrière dat allemaal voelde: mijn schouders, mijn zweethanden, mijn hartslag. Alleen mijn keel deed niet mee. 

Het was een les Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling (PPO). Een volgepropte Powerpoint kreeg ik, vol met reflectiemodellen: de STARR-methode, de reflectiecyclus van Korthagen, de vijf vingers van je hand, de Engel en de Duivel, het ABCD-model, het Kernkwadrant van Offman, een oefening met fotokaarten – je kent het allemaal wel. 

Poeh, dat allemaal erdoorheen rammen? Nee dank je. Niet goed voor studenten en dus ook niet voor mij. Dus ik snoeide rigoureus in de opzet. Het gaat immers om reflecteren, dat studenten daar het belang van inzien. 

‘Zo voel ik me soms als het gaat over roostering,’ begon ik, terwijl ik een foto met prikkeldraad erop omhoog hield. Daarna bazelde ik wat over lestijden, lokalen en het volgepropte rooster– niet belangrijk verder.

Maar wat er toen gebeurde was wél belangrijk: een voor een hielden de studenten hun fotokaart omhoog en vertelden ze over hun dromen en verlangens. Maar vooral ook over tegenslagen, angsten en teleurstellingen. En over hoop. 

Op dat moment wist mijn hoofd: dit is ‘m, de les die ik altijd had willen geven. Een les met een klein groepje studenten over wezenlijke onderwerpen; over het leven, over dingen die ertoe doen. Er werd gereflecteerd en geleerd, gelachen en gehuild. 

En toch zei mijn lichaam: dit is niet jouw plek. Dit is niet wat jij nu moet doen. 

Natuurlijk, ik voelde altijd al die spanning in mijn lijf als ik voor een groep stond. Als ik een hoorcollege moest geven of een nieuwe klas voor het eerst ontmoette. Lange tijd dacht ik dat ik dat gewoon spannend vond, dat ik er gewoon even doorheen moest. Dat ik gewoon moest leren om voor grote groepen te staan, zoals we onze studenten leren presenteren. 

En ik leerde het. Ik werd er steeds beter in. Van de buitenkant zag je niet wat ik vanbinnen voelde. Ik kreeg er zelfs lol in om voor een volle collegezaal te staan, bijvoorbeeld als we een quizje deden bij de introductie van nieuwe studenten. 

Maar altijd voelde ik spanning in mijn lijf. 

Die mooiste les in mijn docentenbestaan was het moment waarop ik voelde wat ik altijd al wist: dit is niet voor mij. Met mijn hoofd kon ik er nog heel even tegen vechten, maar mijn lichaam won en ik stopte als docent. 

Dus herken je dat gevoel? Of keert het telkens terug als je iets doet? Stop er dan mee. Dit is niet voor jou. Niet op dit moment. Misschien later, maar niet nu. 

Dát had ik natuurlijk tijdens die les tegen mijn studenten moeten zeggen: vergeet al die modellen, je lichaam is het allerbelangrijkste ‘reflectiemodel’ dat je hebt.