Avans heeft voor 2025 een lager begrotingstekort dan voorzien, maar gaat wel bezuinigen

Avans Hogeschool heeft met 19,9 miljoen euro voor 2025 een begrotingstekort dat minder groot is dan voorzien. Dat komt door een aantal tijdelijke meevallers. Voor de langere termijn moet de hogeschool maatregelen nemen om de kosten en baten beter in balans te brengen, al blijft Avans wel investeren in de toekomst.

De belangrijkste reden voor een minder groot begrotingstekort dan voorzien is het uitstellen van de afronding van Ambitie2025. De hogeschool neemt hiervoor meer tijd en verschuift geplande activiteiten, vooral gericht op het ontwikkelen van onderwijs, naar 2026 en 2027. Voor dit jaar scheelt dat 4,3 miljoen euro.

Minder studenten
Er begonnen dit studiejaar minder studenten aan een opleiding bij Avans en dat zorgt op de korte termijn ook voor een financiële meevaller. Dat zit zo: Avans krijgt financiering vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), onder andere op basis van het aantal studenten dat twee jaar eerder aan de hogeschool studeerde. Voor dit studiejaar ligt dat aantal lager dan vorig jaar, wat betekent dat Avans geld ontvangt op basis van een groter aantal studenten dan er nu zijn. Daardoor komt er nu meer geld binnen, terwijl de kosten al lager zijn.

Ook is er sprake van ‘verhoogde budgetdiscipline onder directies’. Dat betekent dat academiedirecties sinds 2024 al scherp hebben gekeken naar hun uitgaven en die in lijn hebben gebracht met de dalende studentenaantallen, waar dat aan de orde was. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld het verlagen van de flexibele schil; tijdelijke contracten van medewerkers werden niet verlengd. Dat levert een meevaller van 4,1 miljoen euro op.

Evenwicht
Ondanks de tijdelijke meevallers is er net als de laatste jaren wel een begrotingstekort. Als de hogeschool geen maatregelen neemt om de kosten en baten in evenwicht te brengen, loopt Avans in 2027 tegen een jaarlijks tekort aan van minimaal twintig miljoen euro. Dat komt onder meer door de verwachte terugloop in het aantal studenten en een dalend bekostigingstarief per ingeschreven student. Vanuit OCW ontvangt iedere onderwijsinstelling een bedrag per ingeschreven student, maar dat daalt de komende jaren. Collegevoorzitter Marjan Hammersma zei eind januari dat Avans een financieel gezonde instelling is, maar dat er maatregelen genomen moeten worden om dat zo te houden. Ook andere hoger onderwijsinstellingen kondigden de afgelopen tijd bezuinigingen aan.

Personeel
Om de personeelskosten omlaag te brengen, zet Avans in op natuurlijk verloop. Dat betekent dat medewerkers die bijvoorbeeld met pensioen gaan of een andere baan vinden, niet of slechts deels worden vervangen. Daardoor dalen de personeelskosten op een geleidelijke manier. Ook Avansbreed wordt er kritisch gekeken naar de flexibele schil. “Als je start met een tijdelijk contract, kan ik me voorstellen dat dat lastig is. Maar het zijn besluiten die we de komende tijd over de volledige linie moeten nemen”, zegt Arlène Denissen, lid van het college van bestuur van Avans. Ze kan niet zeggen over hoeveel contracten het gaat die mogelijk niet verlengd worden. Dat speelt niet alleen bij de academies, maar ook de diensten moeten meebewegen. Denissen zegt niet te kunnen garanderen dat iedereen hetzelfde werk kan blijven doen. “Daar moet je eerlijk over zijn. We willen ons talent in het primaire proces zoveel mogelijk ontzien. Om de kwaliteit die we hebben in huis te houden.”

Raoul Soogelée, financieel beleidsadviseur van Avans, zegt dat het niet overal mogelijk is om volledig in te zetten op natuurlijk verloop. “Soms kunnen er dan kosten gemoeid zijn met het afscheid nemen van personeel. Daar moet ruimte voor gecreëerd worden.”

Investeren
Denissen noemt de dubbele opdracht van Avans. Waar de hogeschool aan de ene kant moet bezuinigen om de organisatie financieel gezond te houden, wil Avans blijven innoveren en ontwikkelen om relevant te blijven in de toekomst. “En daar heb je middelen voor nodig. We willen doorontwikkelen naar een kennisinstelling. We zien het als een opdracht om als grote onderwijsinstelling bij te dragen aan de maatschappelijke vraagstukken die spelen. We hebben een publieke taak, voelen ons daar verantwoordelijk voor”, aldus Denissen.

Een deel van het eigen vermogen van Avans wordt, zoals al eerder afgesproken, voor de Ambitie 2025 gebruikt. “We willen een betrouwbare partner blijven voor bedrijven, dat doe je door te investeren in onderwijs en onderzoek.”

Pressure cooker
Om te horen welke ideeën en suggesties Avansmedewerkers van alle bedrijfsonderdelen hebben op het gebied van kostenbesparing, vonden er in januari zogeheten pressure cooker-sessies plaats. Wat daar inhoudelijk uit kwam wordt nu nog niet gedeeld, omdat eerst nog een validatie daarvan moet plaatsvinden. Maar Denissen zegt wel dat het goede bijeenkomsten waren waar veel input gegeven werd. “Mensen hebben zich in het belang van Avans ingezet en zijn buiten hun comfort zone gestapt. Er waren geen heilige huisjes en ik keek met bewondering hoe dat ging”, vertelt het cvb-lid.

Informeren
Volgens Denissen zijn medewerkers van de hogeschool benieuwd naar wat de maatregelen voor hen betekenen. Maar dat weet de bestuurder op individueel niveau nog niet. “Wat we wel gaan doen, is mensen blijven meenemen en informeren over maatregelen die genomen moeten worden. Want na een tijdje heb je wel informatie die een bepaalde groep mensen raakt. Die moeten we delen.” Vast staat dat Avans de komende jaren maatregelen moet nemen om financieel gezond te blijven. “Er is een hoge mate van urgentie, maar we hebben tijd om dit traject zorgvuldig te doen.”