Avansmedewerker met gevoel voor taal doet mee aan Groot Dictee der Nederlandse Taal

Avansmedewerker Han van Osch houdt van taal en de Nederlandse in het bijzonder. Hoe goed hij daarin is, mag hij zaterdag demonstreren tijdens het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Samen met andere geselecteerde luisteraars en bekende Nederlanders doet hij mee aan de spelwedstrijd.

‘’Ik probeer al jaren mee te doen met het dictee, maar kwam telkens niet door de voorselectie. Dat ik een paar weken de mail ontving dat ik nu wel tot de beste twintig luisteraars behoorde, vond ik dus heel leuk’’, vertelt Han van Osch, die onder andere als portfoliomanager Onderwijs bij het Centre of Expertise Biobased Economy in Breda werkt.

Spel
De liefde voor het spellen van Nederlandse woorden zat er bij Van Osch al vroeg in. Al op jonge leeftijd, toen er op school dictees gedaan moesten worden, stond de Avansmedewerker als een van de weinigen te juichen. ‘’Ik vond het leuk en was er goed in, ik had er gevoel voor. Ik vind het leuk om taal goed te spellen, om alle woorden die ik opschrijf goed te gebruiken. Daar zit de uitdaging voor me in’’, vertelt Van Osch. De verplichte dictees groeiden uit tot een hobby, en deelnames aan wedstrijden volgden. Zo won hij al eens het dictee van de regionale krant BN de Stem en deed hij mee aan Vlaamse spelwedstrijden. ‘’Ik zie het als een spel.’’

Tijdens het Groot Dictee der Nederlandse Taal schrijven deelnemers op wat Gerdi Verbeet, voormalig voorzitter van de Tweede Kamer, in zo’n twintig minuten voorleest. Dat moeten deelnemers, bestaande uit twintig luisteraars en twintig bekende Nederlanders, met pen en papier doen. Eerst wordt er een stuk tekst voorgelezen, waarna Verbeet het gedeelte herhaalt wat de deelnemers moeten opschrijven. In het dictee zitten onder andere moeilijke woorden, lange woorden, woorden waarvan de deelnemers moeten weten of er wel of geen tussenstreepje bij horen, of ze met een c of k worden gespeld en waarbij het om hoofdlettergebruik gaat.

Instinkers
Om zich daarop zo goed mogelijk voor te bereiden, probeert Van Osch thuis zoveel mogelijk lijsten met moeilijke woorden uit zijn hoofd te kennen. ‘’En ik maak online testen met instinkers, zoals de spelling van het woord sperziebonen. Veel mensen schrijven dat met de letter c in plaats van z. Of het woord kneiter. Schrijf je dat met een lange ij of korte ei? Door veel te oefenen komen er steeds meer woorden in je hoofd. Na een tijdje zit het er dan in’’, zegt hij.

‘Door veel te oefenenen komen er steeds meer woorden in je hoofd’

Han van Osch

Tussen-n
Met zijn voorbereiding op het dictee dat plaatsvindt in het Groningse museum Forum zit het tot nu toe wel goed, zegt Van Osch. Hij weet waar zijn krachten liggen. Zo hoopt hij dat er in het dictee woorden met een ‘tussen-n’ zitten. ‘’Die ken ik, plus de uitzonderingen’’, zegt hij zelfverzekerd. ‘’Net als lange woorden, zoals tweepersoonshuishoudens. Dat schrijf je tegenwoordig aan elkaar, dat zit goed in mijn hoofd. Ook ken ik veel Franse woorden die we in het Nederlands gebruiken. Ik woon net over de Vlaamse grens, dus kom die daar veel tegen.’’

‘’De categorieën waarvan ik hoop dat ze ze overslaan, zijn woorden met een ‘au of ou-spelling’. Die zijn lastig, want je spreekt ze hetzelfde uit.  In woorden waar wel of geen streepje tussen moet, zoals op-en-top, wil ik ook weleens een foutje maken. Daar hoop ik niet op.’’

Ben jij benieuwd hoe goed je bent in dictees? Hier kan je dicteequizzen spelen.

Top drie
Dat Van Osch zaterdag mee mag doen aan het hoofdprogramma, vindt hij al een hele eer. Maar nu hij zo ver is gekomen, wil hij ook presteren. Hij mikt op een plek bij de beste drie. ‘’Je moet ambitie durven hebben, al ligt het natuurlijk ook aan de concurrentie’’, zegt hij. ‘’In ieder geval wil ik beter zijn dan de BN’ers die meedoen, zoals cabaretier Ronald Snijders.’’

Over taal gesproken, er is nog iets wat de Avansmedewerker kwijt wil over het taalgebruik bij zijn werkgever. Het valt hem namelijk op dat de hogeschool keer op keer het woord cocreatie fout schrijft. Dat doet Avans namelijk met een tussenstreepje: co-creatie. ‘’De regel luidt dat een streepje mag als het de leesbaarheid vergroot. En dat kan in dit geval. Maar, onderwijsinstellingen moeten de spelling van het Groene Boekje volgen. En daarin schrijven ze het aan elkaar’’, zegt Van Osch, die zelf overigens ook niet altijd foutloos spelt. ‘’In mailtjes bijvoorbeeld, doordat ik te snel antwoord wil geven.’’

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal is zaterdag vanaf 11:00 uur live te volgen op NPO Radio 1. Je kunt ook meeschrijven. ”Ik zou het erg tof vinden als collega’s en studenten dat doen. Het blijft een mooi spelletje!”, aldus Van Osch.