John Lousberg, docent aan de Juridische Hogeschool, werd in 2022 verkozen tot Docent van het Jaar. In zijn columns voor Punt schrijft hij over wat hem bezighoudt.
Framing en herhaling. Een gevaarlijke combinatie. Zeker in de politiek. Voor je het weet ga je nog geloven dat Haïtianen in Springfield, Ohio honden en katten eten. Of dichter bij huis: de regering doet alleen wat kan. Om vervolgens te doen wat niet kan: een noodwet starten zonder een asielcrisis en een opt-out vragen (uitzondering op het EU-migratiebeleid) aan de verkeerde instantie. Bovendien zou het EU-verdrag gewijzigd moeten worden, maar dat staat vooralsnog de komende jaren niet op de agenda. Dus hoezo doe je alleen wat kan?
En “wij” lossen problemen op. Waarom wordt er dan niets gedaan aan de mestcrisis, de CO2-uitstootcrisis en de klimaatcrisis? En iedereen gaat er financieel op vooruit. Als alles duurder wordt, is het maar de vraag of je aan het eind van de maand meer overhoudt. Maar er is één groep in onze samenleving die er zeker niet op vooruit gaat en dat zijn jullie, beste studenten!
Financieel
Dit jaar is in ieder geval het collegegeld met 216 euro verhoogd, is de tijdelijke verhoging van de basisbeurs van 164 euro afgeschaft, gaat de btw op studieboeken omhoog, worden de kaartjes voor concerten en evenementen duurder, stijgt de premie voor de ziektekostenverzekering, kost het abonnement op de sportschool veel meer en rijst de huur van je kamer de pan uit. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft onlangs berekend dat een student er per maand 113 euro op achteruit gaat. Daarnaast riskeren jullie een langstudeerboete van 3000 euro per jaar als je te lang over je studie doet. Kortom: jullie behoren niet tot de “hardwerkende” Nederlanders die erop vooruitgaan. Jullie gaan er flink op achteruit. Jullie, die de toekomst van ons land moeten zijn, worden afgeknepen. Dat iedereen erop vooruitgaat is dus een faliekante leugen.
Toekomstperspectief
Veel erger is echter dat de regering niet te betrappen is op een heldere toekomstvisie. Er wordt niet in jullie en in onderwijs geïnvesteerd. Sterker nog: er wordt een miljard op onderwijs bezuinigd. Een groot aantal kostenposten wordt voor ons uitgeschoven en dus bij de toekomstige generaties gelegd.
Denk daarbij aan een bedrag van tien miljard euro omdat vermogen niet belast wordt (we missen ook nog jaren de belastinginkomsten op vermogen. Hoeveel is onbekend. Er wordt ook te weinig belasting geheven op aandelen en bedrijfswinsten. Dat zijn flink gemiste inkomsten). Van tien miljard als gat op de begroting voor de Lelylijn (de treinverbinding tussen Groningen en Lelystad), de miljardenverliezen op de oplossing van de Toeslagenaffaire en de vergissing te rekenen met een korting op de EU-bijdragen die niet gerealiseerd zal en kan worden.
Die tekorten komen voor jullie rekening. Dat kan alleen maar leiden tot meer bezuinigingen in de toekomst. En dan heb ik het nog niet eens over de klimaatcrisis waar geen oplossing voor is. Het klimaat waarin jullie en jullie nageslacht in de toekomst gezond moeten kunnen leven. Jullie welzijn staat op het spel. Maar daar is op dit moment geen tot weinig oog voor.
Niet toch een beetje toekomst?
Het enige waar ik de regering op een toekomstvisie heb kunnen betrappen, is kernenergie. Nu is het waar dat er op de huidige kerncentrales een straaljager kan crashen zonder dat er een kernramp uitbreekt, maar dubieus is deze energiebron wel. De regering wil vier centrales bouwen. Als ik het goed heb gezien, is daar tien miljard voor uitgetrokken. Een beetje centrale kost echter al vijftien miljard. Daarbij kenmerkt het bouwen van kerncentrales zich door het ruim overschrijden van de begroting. Reken dus maar op tachtig miljard voor vier centrales.
Daarbij duurt het bouwen van een centrale vijftien jaar. Ervaringen uit andere landen laat zien dat ook die termijn ruim overschreden wordt. Reken op twintig jaar. Ik vraag me af of er investeerders zullen zijn die deze financiële risico’s willen dragen. En als ze dat al willen, zal de overheid borg moeten staan. Je hebt ook zo’n vijfduizend gespecialiseerde bouwvakkers nodig. Waar halen we die vandaan, zeker als we ook nog willen korten op het aantal arbeidsmigranten? Nadeel is ook dat je pas over twintig jaar enig rendement krijgt, terwijl je bij een simpel zonnepaneel de stekker maar in het stopcontact hoeft te steken om energie op te wekken. Daarbij schuiven we ook de vraag wat te doen met de opslag van kernafval voor ons uit, oftewel: dat komt ook voor jullie rekening.
Positief
Is er dan niets positiefs te melden? Jazeker wel. Wees niet bang dat ik een keer een Engelstalig college in Labour Law zal houden. Jullie hoeven niet te luisteren naar mijn steenkolenengels. Daarbij hoeven jullie ook niet meer te verwachten dat ik stiekem tussen de regels door politiek getinte “hints” geef in het voordeel van de sociaal zwakkeren in onze samenleving. Voortaan zal ik “neutraal” lesgeven, whatever that means. Maar gelukkig zijn er wel nog columns.
Dus
Als ik jullie was, zou ik het niet langer “pikken”. Jullie zijn de toekomst van Nederland en worden mooi op achterstand gezet. Op 18 oktober kun je protesteren, samen met studentenbond LSVb in Den Haag. Meer informatie vind je op de site van de LSVb. Kom dus in actie!
Punt. Of had jij nog wat?