Hogescholen zwijgzaam over ‘zelfreinigend onderzoek’

Het ‘zelfreinigend onderzoek’ dat de instellingen van hoger onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs deze week afgerond moesten hebben heeft in de meeste gevallen nog niet geleid tot een openbare biecht. Afgelopen woensdag moesten de antwoorden op de vragenlijst van minister Hermans binnen zijn. Volgens een woordvoerder van het ministerie is dat nagenoeg iedereen gelukt.
De mate van openheid over de verkregen resultaten verschilt flink. De Erasmus Universiteit in Rotterdam maakte drie weken geleden al melding van bijna driehonderd buitenlandse studenten die ten onrechte waren inschreven. Twee commerciële dochterondernemingen ontvingen per student 30.000 euro, de Erasmus universiteit incasseerde daarbovenop nog eens 700.000 euro.
De reactie van de Universiteit van Amsterdam staat hiermee in schril contrast. De voorlichter laat weten, dat de UvA de reactie van minister Hermans afwacht.
De universiteiten van Groningen, Maatricht en Tilburg melden trots dat hun onderzoek geen enkele misstand heeft opgeleverd.
Aan het hbo-front is het oorverdovend stil. De Raad van Bestuur van de Stichting Brabantse Hogescholen houdt net als de meeste andere instellingen de kaarten nog tegen de borst. Het bestuur liet een intern accountantsonderzoek verrichten naar bekostigings- en inschrijvingspraktijken. Zonder op afzonderlijke constructies in te gaan heeft voorzitter Harry Koopman gisteren in de hogeschoolkrant Impuls wel verklaard, dat de Hogeschool Brabant, naar uit het interne onderzoek blijkt, heeft gezondigd tegen de gedragscode van de HBO-raad. Daarin staat dat aan studenten voor wie bekostiging wordt gevraagd substantiële onderwijsprestatie moet worden geleverd. Koopman bestrijdt echter dat de hogeschool onwettig heeft gehandeld. Om dat te onderbouwen heeft de Hogeschool Brabant daarom bij de beantwoording van de vragenlijst van Hermans een juridisch commentaar gevoegd.
Bij de andere dochter van de stichting, de Hogeschool
‘s-Hertogenbosch, zouden onregelmatigheden niet of nauwelijks voorkomen.
Het wachten is nu op het onderzoek van de Rekenkamer, waartoe door de Tweede Kamer opdracht is gegeven. De oogst van het ‘zelfreinigend onderzoek’ van de instellingen zal daarin worden meegenomen. Dat de resultaten daardoor naar verwachting pas na de zomer bekend zullen worden, neemt het kamerlid Eurlings (CDA) voor lief: ‘Omdat minister Hermans zo lang getreuzeld heeft, moet nu alles tegelijk duidelijk worden. Door de voortdurende onzekerheid met steeds meer tips, geruchten en beschuldigingen hebben de goeden al te lang moeten leiden onder een paar rotte appels.’
Zijn collega Ursie Lambrechts (D66) heeft intussen schriftelijke vragen gesteld over spreekverboden die medezeggenschapsraden van hogescholen zouden hebben gekregen. Aan het CDA en D’66 is door leden van medezeggenschapsraden meegedeeld, dat Colleges van Bestuur hen onder druk zetten te zwijgen over dubieuze bekostigingsconstructies. De bestuurders zouden de raadsleden nadrukkelijk gewezen hebben op het risico dat bekostigingsgelden zouden moeten worden terugbetaald als de constructies zouden worden gemeld.
Kamerlid Mariëtte Hamer (PvdA) dringt erop aan dat minister Hermans de medezeggenschapsraden wijst op de mogelijkheid verdachte constructies zelf bij het ministerie of de Rekekamer te melden. (WK/HOP, FG)