De universiteiten hebben vorige week afgesproken dat er een nieuwe promotievorm komt: het professional doctorate. Het besluit is meteen openbaar gemaakt, ondanks de prille staat van de plannen. Kennelijk voelen de universiteiten de hete adem van de hogescholen in hun nek.
In de prestatieagenda van het ministerie en de HBO-raad, die een maand geleden verscheen, staat dat er meer hbo-docenten moeten promoveren op praktijkgericht onderzoek en dat er voor hen ‘geschikte promotietrajecten’ ontwikkeld moeten worden: professional doctorates. En daar moet het hbo nauw bij betrokken zijn. Tel daar de provocatie van Fontys bij op, dat luidruchtig promovendi werft en zijn lectoren via een Britse universiteit tot professor wil benoemen en het wordt duidelijk waarom de universiteiten zo snel handelen.
Het voorstel van de VSNU sluit aan bij de tweejarige, praktijkgerichte ontwerpersopleidingen van de technische universiteiten. Die zijn elf jaar geleden van start gegaan en hebben wisselend succes gehad. Alleen in Eindhoven staat de opleiding nog overeind en daar reikt men sinds vorig jaar het professional doctorate uit. Ontwerpers kunnen wel ‘PD in engineering’ achter hun naam zetten, maar ze mogen niet de doctorstitel voeren.
Dat moet vooral zo blijven, vinden de universiteiten. Ze willen van het praktijkgerichte PD geen officiële doctorstitel maken, want dat zou een devaluatie van het traditionele promotietraject betekenen. Maar die houding plaatst hen voor een dilemma. Want tegelijkertijd willen ze dat het hbo met zijn gretige vingers van het professional doctorate afblijft – en hoe krijgen ze dat voor elkaar?
De ‘derde cyclus’ moet wetenschappelijk blijven, zegt de VSNU, ook al is die derde cyclus soms praktijkgericht. Het PD moet daarom een beschermde titel worden die alleen de universiteiten mogen verlenen. De hogescholen wijzen echter op hun erudiete lectoren en hun kennis van het werkveld. ‘Het hele idee zal mislukken als ze ons er niet bij betrekken’, zei Fontys-voorzitter Norbert Verbraak vorig jaar.
De universiteitenvereniging heeft met haar advies twee vliegen in één klap willen slaan: gelijktijdig de doctorstitel tegen devaluatie beschermen en het professional doctorate claimen. Het is de vraag of het allebei lukt. (BB/HOP)
Punt. Of had jij nog wat?