Veel vrouwen voelen zich onnodig schuldig, vindt Miriam van Reijen. ‘Ze kunnen op dit moment niet anders kiezen dan ze doen’, stelt de docent filosofie en ethiek aan de Academie voor Sociale Studies in Breda. Ze schreef een essay over de schuldgevoelens van vrouwen in de onlangs verschenen bundel ‘Zij denkt dus zij bestaat’. Van Reijen geeft al jarenlang trainingen en workshops aan vrouwen die hiermee kampen.
In het interview in Trouw legt Van Reijen uit wat een schuldgevoel is en hoe het werkt. ‘Op het eerste gezicht lijkt het alsof de gedachte: “het is goed dat ik werk” botst met haar schuldgevoel. Maar onder dat gevoel blijkt een andere gedachte, een norm of gedragsregel te zitten. Die zodra de vrouw kritisch nadenkt, kan verdwijnen of wordt geaccepteerd.’
Een andere manier om schuldgevoel de baas te worden, is volgens Van Reijen het besef dat het overbodig is. ‘De werkende vrouw denkt dat ze thuis kan blijven. In werkelijkheid heeft ze die keuze niet. Dan had ze dat wel gedaan. Zoals wij zijn, met onze kennis en inschattingsvermogen, kunnen we eigenlijk niet anders doen dan we doen. Dat geldt ook voor de thuisblijvende moeder. Ze maakt de enige keuze die voor haar op dat moment, alles bij elkaar genomen, mogelijk is.’
Schuldgevoelens een halt toe roepen, is een kwestie van helder nadenken en jezelf kritische vragen stellen. Maar helder nadenken is moeilijk, stelt Van Reijen. ‘We zijn beïnvloed door onze cultuur en opvoeding en kunnen keuzes als “eigen” ervaren, zonder dat ze dat zijn.’ Om erachter te komen wat je werkelijk zelf vindt, moet je jezelf eerlijke vragen stellen als “past deze dagbesteding bij mij? Wat wil ik echt voor mezelf?”
Ga voor het hele interview naar: www.trouw.nl [CB]
Punt. Of had jij nog wat?