Een onbeleefde aanhef, een stomme vraag, onnodige cc’s… de stroom aan e-mail van studenten is voor sommige docenten een bron van ergernis, maar zouden ze er helemaal buiten kunnen?
Studenten zijn lang niet altijd beleefd als ze een e-mail sturen en worden vaak ongeduldig als hun docent niet meteen antwoord geeft. Bovendien stellen ze veelal vragen waarop maar één goed antwoord mogelijk is: lees gewoon de syllabus. Een wanhopige docent zelfs een T-shirt met dat antwoord gemaakt.
De meeste vragen pure tijdverspilling
Afgelopen jaar kreeg de Amerikaanse docente mediastudies Spring-Serenity Duvall een idee: ze zou haar studenten verbieden haar te e-mailen. En waarom niet, als de meeste vragen pure tijdverspilling zijn? Haar studenten mochten haar alleen nog mailen om een tijd af te spreken waarop ze bij haar langs konden komen.
Het was een doorslaand succes, schrijft ze op haar weblog, en uit de evaluaties bleek dat studenten er ook helemaal geen problemen mee hadden. Ze is heus niet tegen e-mail, legt ze uit (‘I am one of the most plugged-in people I know’), maar juist als media-onderzoeker vindt ze het belangrijk om bewuste beslissingen te nemen over het gebruik van media.
Terug naar de middeleeuwen?
Ze krijgt in de reacties op haar eigen weblog veel lof toegezwaaid. Is het misschien ook een idee voor andere docenten? Of gaan we terug naar de duistere middeleeuwen als we e-mail in de ban doen?
Middeleeuwenexpert Frits van Oostrom, hoogleraar in Utrecht en voormalig president van de KNAW, zou e-mail zeker niet willen afschaffen. ‘Ik herinner me ook nog de tijd dat je na enige afwezigheid stapels post aantrof, dat was echt niet zo’n positief proces’, mailt hij. ‘Dan liever dit.’
Freedom
Maar Van Oostrom snapt het probleem wel. Stafleden hebben volgens hem discipline nodig, zodat ze ‘niet de hele dag aan de e-mail zitten, maar ook nog eens geconcentreerd iets nieuws bedenken en opschrijven’. Want afleiding door e-mail en andere media is volgens hem ‘een geweldig probleem, ik herken het zeer’. Hij raadt zelfs het softwareprogramma Freedom aan dat de gebruiker af ten toe dwingt offline te gaan, ‘op zichzelf een illuster teken des tijds’.
Hartenkreet
Toch kan een lesje e-mail-etiquette voor sommige studenten geen kwaad, meent hij. Ze moeten leren om beleefde e-mails te sturen. Die hartenkreet duikt wel vaker op in het hoger onderwijs. Een hoogleraar rechtsgeleerdheid aan de Radboud Universiteit stuurt zijn studenten een duidelijke uitleg over het schrijven van e-mail. Ook de Erasmus School of Economics trapt voor zijn studenten een paar open deuren in: gebruik e-mail bijvoorbeeld als je een afspraak wilt bevestigen of een vraag wilt stellen die geen haast heeft, maar stuur vooral geen mailtje als je slecht nieuws hebt of een meningsverschil wilt uitvechten.
E-mail helemaal afschaffen?
Maar e-mail helemaal afschaffen, zoals de Amerikaanse docente deed? ‘Dat lijkt me onmogelijk in een tijd waar iedereen WhatsApp, Twitter en Skype gebruikt’, zegt René van Kralingen, trainer van docenten aan hogescholen en universiteiten. ‘Studenten communiceren anders, of wij willen of niet.’
Punt. Of had jij nog wat?