Onderwijsorganisaties zijn vreemde organisaties, op vele manieren. Zo vertrekt het gehele docentenkorps tegelijkertijd op vakantie en keert ook tegelijkertijd weer terug. Aan de 24-uurseconomie wordt totaal voorbij gegaan en de wereld wordt eenzijdig zes weken stilgezet. Bovenal is dit fenomeen hofleverancier als het gaat om sociaal ongemak.
Dat ongemak begint al een behoorlijk aantal weken voor de zomervakantie. De vraag of je al plannen hebt, kan zomaar gesteld worden. Gesprekken over de aanstaande vakantie vormen een lange, langzame opmaat naar de laatste schooldag; de dag waarop je afscheid neemt. Wie je daarbij een kus geeft is evident. Ook is het duidelijk wie je niet kust en wie je met een kort knikje op afstand de zomer in groet. Het probleem is de zogenaamde ‘midden-categorie-collega’ waarbij het antwoord op de vraag: ‘Wel of niet kussen?’ niet eenduidig is. Dat leidt vaak tot pijnlijke, non-verbale afstemmingsrituelen. Meestal eindigend in een gênante situatie.
Nog veel erger wordt het ongemak op de eerste werkdag ná de zomervakantie. Het jaar wordt centraal afgetrapt en iedereen ziet iedereen weer ‘voor het eerst’. Afhankelijk van hoe actief je op social media bent, verwijs je, vat je samen, of vertel je uitgebreid je vakantieverhalen. Je probeert langdradige collega’s te ontlopen, aanwezig en zichtbaar te zijn, maar ook weer niet te veel.
‘Je probeert langdradige collega’s te ontlopen, aanwezig en zichtbaar te zijn, maar ook weer niet te veel’
Vooral probeer je je angstvallig, al dan niet kussend, tot de ‘midden-categorie-collega’ te verhouden. Stiekem ben je jaloers op die enkele philematofobe collega die zich nog durft te bedienen van de inmiddels sleets geraakte ‘ik-ben-verkouden’-smoes of de ‘beginnende-koortslip’-variant daarvan.
Om de stress even te kanaliseren kies je zorgvuldig je moment. In een hoekje neem je een te grote hap van je Bossche bol. Te dichtbij schreeuwt iemand: ‘Surprise!’ en met volle mond, een klodder room in je mondhoek én op je neus geef je de plotseling opdoemende lievelingscollega een flinke pakkerd. Een week later starten de lessen. Net voor de eerste les merk je dat je energievoorraad al behoorlijk is aangesproken. Stiekem tel je de dagen tot de kerstvakantie.
Stefan van Teeffelen is docent bij de opleiding Social Work in Den Bosch
Punt. Of had jij nog wat?