Avans Afstudeerprijs: red de kerk!

Veel kerken komen tegenwoordig leeg te staan. Dat is jammer, want vroeger waren die juist het middelpunt van het sociale leven. Lieke Vullers en Anouk van Strien bedachten daar een oplossing voor. Hun onderzoek naar herbestemming van de leegstaande kerk in Hooge Mierde leverde de twee studenten Bouwkunde een nominatie voor de Avans Scriptieprijs op.

Gebouwen die leegstaan worden gesloopt of veranderen in een bouwval. Dat is zonde, vinden Lieke en Anouk. Daarom besloten ze onderzoek te doen naar herbestemming, waarbij leegstaande gebouwen een nieuw leven krijgen. Ze kozen de leegstaande kerk in Hooge Mierde voor hun onderzoek. “Vroeger was het kerkgebouw een verzamelpunt voor het dorp. Nu die leegstaat valt de sociale cohesie weg, zeker voor de oudere bewoners van het dorp,” vertelt Lieke. Dat ligt natuurlijk erg gevoelig.” Daar komt bij dat de kerk cultureel erfgoed is, vertelt Anouk. “Het gebouw heeft daarom een monumentenstatus. Dat is voor ons een mooie uitdaging.”

Streekmarkt en bed & breakfast
Om de kerk in Hooge Mierde nieuw leven in te blazen willen Lieke en Anouk een streekmarkt in het gebouw organiseren. Daar kunnen lokale boeren en dorpsbewoners hun zelfgekweekte voedsel verkopen. Bij de streekmarkt komt ook een eetgelegenheid. Mét streekproducten uiteraard. De studenten verwachten een groot succes. “Het dorp ligt in de Kempen en is daarom erg toeristisch. Er zullen dus veel toeristen op af komen. Bovendien is streekvoedsel hartstikke hip!”

Naast de streekmarkt moet er ook een bed & breakfast in het gebouw komen. “Omdat er zo veel toeristen zijn, is er veel vraag naar slaapplekken”, vertelt Lieke. “Dan kunnen mensen ervaren hoe het is om in een kerk te overnachten.”

Complete make-over
Om de streekmarkt en bed & breakfast in het monument kwijt te kunnen, moesten de studenten een extra verdieping ontwerpen. Dat was niet makkelijk, vertelt Anouk. “Omdat de kerk een monument is mag je niet zomaar dingen erbij bouwen. Alles wat je ontwerpt moet ook weer af te breken zijn zonder het gebouw te beschadigen.”

Om ruimte te bieden aan de markt en bed & breakfast is een nieuwe verdieping ontworpen. De originele muren en het gewelfde plafond blijven zichtbaar.

De ingang van de kerk moet ook verplaatst worden, vertelt Lieke: “Het hele dorp is verplaatst. Vroeger stonden de huizen voor de kerk, nu erachter. Door de ingang te verplaatsen maken we de het gebouw weer toegankelijker.”

De ingang van de kerk is verplaatst en krijgt een moderne pui. Daarbij is gebruik gemaakt van materialen die licht doorlaten zodat ook de glas in loodramen achter de pui nog steeds licht vangen.

Gemiste kans
De kans dat de plannen worden uitgevoerd is trouwens erg klein. De studenten hadden geen opdrachtgever voor hun scriptie en het gebouw is op dit moment in handen van een kunstenaar. “Hij vond het heel gaaf dat wij langskwamen om het gebouw te bekijken maar wil niets van aanpassingen horen”, vertelt Anouk. Een gemiste kans, vindt ze. “Ons ontwerp lijkt misschien radicaal, maar als we nu niets veranderen dan is deze kerk straks misschien ook een bouwval. Dat zou zonde zijn.”

Avans Afstudeerprijs
De Avans Afstudeerprijs wordt ieder jaar uitgereikt aan het beste afstudeerproject. Genomineerde studenten maken kans op een geldprijs van 1.500 euro. De winnaar van 2018 wordt vrijdagmiddag 26 oktober bekend gemaakt.