Welke rol speelt afkomst in het leven van Avansstudenten? De afgelopen weken zochten we dat uit in een reeks interviews met studenten uit Afghanistan, Colombia, Pakistan, Tanzania en Wit-Rusland. Tijd voor een overzicht.
Elsa Röttjers
Elsa Röttjers is geboren in Tanzania. Haar vader is Nederlands, haar moeder Tanzaniaans. Vóór haar studie woonde de tweedejaarsstudent van AKV| St. Joost in Tanzania. Over het emigreren naar Nederland zegt ze: “Ik had altijd het gevoel dat ik naar Nederland wilde verhuizen. Dat werd een obsessie in mijn tienerjaren. Ik sprak de Nederlandse taal vloeiend en mijn broer en zus gingen er ook studeren. Ik had zelfs een Nederlands paspoort. Verhuizen naar Nederland was dus een logische stap.”
‘Ik ontmoette bij Avans zoveel mooie mensen’
Elsa moest wennen aan de indivualistische samenleving in Europa. “In Afrika leven mensen echt samen. Ze begroeten elkaar op straat, vragen hoe het gaat. In Nederland weten veel mensen niet wie hun buren zijn. Daar moest ik wel aan wennen. Maar ik ontmoette bij Avans zoveel mooie mensen. Van heimwee was heel snel geen sprake meer. Op mijn opleiding heb ik vrienden die ervoor zorgen dat ik me thuis voel. AKV (de Akademie voor Kunst en Vormgeving, red.) is een warm bad. Dat voelt iedereen die er studeert.”
De student Illustratie tekent vooral vrouwen. “Ik vind vrouwen prachtig, sterk en inspirerend. Dat probeer ik terug te laten komen in mijn tekeningen.”
Mati Stanekzai
International Business-student Mati Stanekzai woont sinds zijn tiende in Nederland. Hij omschreef zijn Afghaanse wortels als een verrijking. “Ik heb veel respect en begrip voor andermans gebruiken en gewoonten. Dat geeft mij een extra dimensie, dus ik zie mijn achtergrond het liefst als een verrijking.”
Maar het is niet alleen pais en vree. Mati worstelt ook met een thuisgevoel. “Het niet hebben van een echte ‘thuis’ is een last die elke vluchteling met zich mee moet dragen. Ik werd daar hard mee geconfronteerd toen ik een paar jaar geleden terug was in Afghanistan. Fysiek voelde ik me thuis, maar mentaal was ik van het land vervreemd. Het begrip thuis is door mijn achtergrond iets ongrijpbaars geworden en dat vind ik best verdrietig.”
‘Er zijn altijd mensen die wél verder kijken dan huidskleur’
De student benadrukt dat het lastig is om te integreren als de ander jou niet accepteert. “Als Nederlander met migrantenachtergrond zul je altijd blijven voelen dat je niet helemaal ‘Nederlands’ bent. Er zijn altijd mensen die in termen van ‘wij’ en ‘zij’ denken.” Als kleine jochie had hij daar ook mee te maken, maar Mati focust zelf liever op het positieve. “Ik doe mijn best. Er zijn altijd mensen die wél verder kijken dan huidskleur of een gekke achternaam.”
Juan Gonzales Cordona
Aan bod kwam ook Juan Gonzalez Cordona, een Colombiaanse student met een bewogen jeugd. Hij studeert eveneens International Business bij Avans in Breda. Met zijn zusje heeft hij in Colombia, Spanje, de Verenigde Staten en Duitsland gewoond. Voor zijn studie verhuisde Juan een paar jaar geleden naar Nederland. Hij vond Nederlanders in het begin vrij afstandelijk en niet enthousiast of verwelkomend. “Nu kan ik veel dingen juist wel waarderen”, zegt Juan. “Bijvoorbeeld de Nederlandse directheid. Communicatie verloopt efficiënt en mensen zijn vaker oprecht. Van Nederlanders leerde ik dat het oké is om te zeggen wat je denkt.” Hij roemt ons land om de diversiteit in culturen, levensbeschouweingen en levensstijlen. “Dat is niet in één identiteit te vatten.”
‘Ik vind dat mensen hier doorslaan in hun nuchterheid’
Toch kunnen we veel leren van Colombianen, stelt de student. “Colombianen zijn heel gepassioneerd. Als ze iets leuk vinden mérk je dat ook echt. Ik vind dat mensen hier doorslaan in hun nuchterheid. Alsof het niet cool is om je emoties te tonen.”
Mashal Khan
De Pakistaanse Mashal Khan kwam twee jaar geleden voor haar studie International Business naar Nederland. In het gesprek benoemt Mashal de verschillen in opvattingen tussen de rolverdeling tussen mannen en vrouwen. “Vrouw zijn heeft een andere betekenis waar ik vandaan kom. Vrouwen offeren meer op dan mannen. Ze zijn zorgzamer en huiselijker en houden meer rekening met verwachtingen van hun omgeving. Mannen staan aan het hoofd van het gezin en nemen belangrijke besluiten.”
‘Ik vind het belangrijk om zelf ook carrière te maken’
Mashal benadrukt dat onderwijs en carrière maken voor haar heel belangrijk zijn. “Ik vind het belangrijk om zelf ook carrière te maken. Daar verandert mijn man niets aan. Wat dat betreft ben ik misschien moderner dan de gemiddelde Pakistaan. Maar ik heb natuurlijk ook meer kansen gekregen.” De student roemde Nederlandse docenten om hun toegankelijkheid. “Studenten praten hier informeel met docenten en we mogen zelfs in discussie met ze gaan.”
Ksenia Koetilova
Ksenia Koetilova zit in haar laatste jaar Bouwkunde bij Avans. Na de scheiding van haar ouders verhuisde ze met haar moeder naar Nederland. “Voor een betere toekomst, zoals dat heette. Ik was twaalf jaar oud. We wonen sindsdien in Roermond.” Aanvankelijk had Ksenia er moeite mee om te aarden in Nederland. “Ik was heel erg op zoek naar mezelf rond mijn twaalfde. De verhuizing naar Nederland maakte het niet makkelijker. Ik was te jong voor een taalschool, te oud om de Cito-toets te mogen doen. Om te zorgen dat ik zo snel mogelijk het niveau van leeftijdsgenoten bereikte, kreeg ik intensief taalles. Maar de kinderen met wie ik les kreeg hadden een lager niveau dan ik. Ik hoorde nergens echt bij. In die zin was mijn jeugd best eenzaam.”
‘Ik weet hoe het voelt om een Nederlander te zijn en ik weet hoe de andere kant voelt’
“Zodra mensen horen dat ik uit Wit-Rusland kom, beginnen ze over drank”, vertelde Ksenia verder. “Maar lang niet iedereen heeft daar een alcoholprobleem. De drinkcultuur is er wel anders. Per hoofd van de bevolking wordt er meer en sterker gedronken. Maar er zijn ook veel mensen die zelden of niet drinken. In mijn familie wordt er zelfs neergekeken op mensen die buiten speciale gelegenheden om naar de drank grijpen.”
Ksenia plukt de vruchten van haar migrantenachtergrond. “Ik weet hoe het voelt om een Nederlander te zijn en ik weet hoe de andere kant voelt. Als je het rationeel kunt begrijpen, maar niet uit eigen ervaring spreekt, dan is het moeilijker om empathisch te zijn.”
Op 15 januari verschijnt het volgende interview in de serie. Dan is het de beurt aan Social Work-student Austine Were. Studeer je bij Avans, heb je een migrantenachtergrond en zou je ook graag geïnterviewd worden? Mail dan redacteur Naz Taha: n.taha@avans.nl.
Punt. Of had jij nog wat?