Voor de start van de gloednieuwe minor CO2-negatief ontwerpen verrijst deze week naast het gebouw aan de Cobbenhagenlaan in Tilburg een levensgroot bouwwerk van bambo. Aan het project werken 35 studenten mee . Als het bouwwerk blijft staan, wordt het vrijdagmiddag geopend.
Docent Ruimtelijke Ontwikkeling Steven Hommersom is sceptisch. “Ik denk niet dat het bouwwerk blijft staan.” Achter de docent legt een groep van veertig studenten de laatste hand aan een vreemd gevaarte van bamboe. De studenten, een mix van Bouwkunde van Avans, Grafisch Design van AKV St. Joost en Stedenbouwkunde van Saxion, doen mee aan de minor CO2-negatief ontwerpen . Daarin leren ze bouwen met biologische materialen die CO2 opslaan in plaats van uitstoten. Het vreemde gevaarte is een gridshell, een bouwwerk dat bestaat uit een gebogen rooster van hout of staal. Door de vorm blijft een gridshell op eigen kracht staan.
Tenminste, dat is de bedoeling. Het verschil tussen de maquette die de studenten vorige week van stugge satéprikkers maakten en de realiteit van dun, buigzaam bamboe is groot. Omdat het gevaarte zo’n vier meter hoog is, oefent ook de zwaartekracht een veel grotere invloed uit dan op de maquette.
Het ontwerp voor de gridshell komt van Lotte Dekkers, Pinar Genç, Fleur van der Linden, Laura van den Bosch en Minke van Asperen. Hun ontwerp werd door de medestudenten uitgekozen omdat het gemakkelijk uitvoerbaar was, legt Fleur uit. “Voor andere ontwerpen moest de bamboe in allerlei bochten worden gebogen, wat veel kracht kost. Dat is leuk voor een maquette, maar niemand wil dat doen met vier meter lange stokken.”
“Deze opdracht is een training in ontwerpend onderzoek”, vertelt docent Steven Hommersom. “Dat gaat met trial-and-error. De studenten moeten nu ook nadenken of hun ontwerp in de praktijk werkt. Tegelijkertijd maken ze zo kennis met biologische bouwmaterialen.” Voor de studenten zelf is het een mijlpaal, vindt Pinar. “Dit is de eerste keer tijdens de studie dat we ons ontwerp in het echt moeten bouwen. Normaal houden de opdrachten op met het opleveren van de maquette.”
Bamboe uit eigen teelt
De minor is een samenwerking tussen de Academie voor Bouw & Infra en het Lectoraat Biobased Bouwen, vertelt Gie Steenput. Steenput is als docent Bouwkunde verbonden aan het Lectoraat Biobased Bouwen en is samen met mededocenten Michael van Nielen en Steven Hommersom ontwikkelaar van het nieuwe lesprogramma. “We hopen dat studenten nu vaker nadenken over alternatieven voor gangbare, vervuilende bouwmaterialen.”
Opvallend detail van de opdracht: de bamboe is door Avans gekweekt. Zeven jaar geleden plantte Steenput samen met collega’s vierduizend scheuten naast het Avansgebouw aan de Cobbenhagenlaan. “Het was even afwachten, maar nu kunnen we eindelijk ons eigen materiaal gebruiken.”
Inmiddels is de gridshell af. Onder luid geklap halen de studenten langzaam de steun onder de gridshell vandaan. Het piept en het kraakt als de zwaartekracht vat krijgt op de bamboestokken maar het bouwwerk blijft fier overeind. High-fives alom: de studenten zijn ruim twee dagen eerder klaar dan gepland. “Een onverwachte meevaller”, meent Steenput. “De dames hebben het bouwproject goed begeleid. Volgend jaar leggen we de lat nog hoger en kiezen we een moeilijker ontwerp.”
Wie de gridshell met eigen ogen wil aanschouwen heeft nog twee weken de tijd. Daarna wordt het bouwwerk weer afgebroken.
Biobased bouwen
Biobased bouwen staat nog in de kinderschoenen maar is hard nodig. Gangbare bouwmethodes zijn namelijk slecht voor milieu en klimaat. Recentelijk besloot de Raad van State zelfs dat meerdere bouwprojecten in de ijskast moeten vanwege een te hoge stikstofuitstoot. ABN AMRO berekende dat er in de komende vijf jaar daarom 14 miljard minder wordt geïnvesteerd in de bouw van nieuwe wegen en woonwijken.
Punt. Of had jij nog wat?