17 juli 2014 veranderde van een zomerse in een inktzwarte dag met het neerstorten van de vlucht MH17. De recent afgestudeerde kunststudent Iris van der Meule maakte een interactief virtual reality momument dat de slachtoffers, de getuigen in Oekraïne, de nabestaanden en iedereen die door de MH17 vliegtuigramp is geraakt, herdenkt.
Op het verkeerde moment op de verkeerde plek. Rampen en oorlogen hebben iets ongrijpbaars volgens Iris. “De inzittenden van MH17 gingen op vakantie. Dat is zo onwerkelijk, ik kan niet bevatten hoe dat moet zijn. Het is zo’n eng idee dat het leven op elk moment kan ophouden, dat het op zo’n manier van je wordt afgepakt.”
VR-monument
Inktzwart is, benadrukt Iris, geen simulatie van de ramp. “Het is een digitaal monument waarin verschillende elementen poëtisch worden gevisualiseerd. Elementen en emoties als verlies en rouw, maar ook acceptatie.”
Want volgens Iris hoeft een monument niet altijd een standbeeld ergens in de natuur te zijn. “Met mijn installatie laat ik zien hoe we mensen ook kunnen herinneren vanuit een ander perspectief.”
Perspectieven
Al dwalend door Inktzwart ervaar je als bezoeker door middel van geluid en beeld hoe nabestaanden de ramp ervaarden en met het gemis omgaan. En wat de impact is geweest op de Nederlandse samenleving. Maar ook hoe de bewoners uit het naastgelegen Oekraïnse dorpje die dag beleefden. “Wat gebeurt er op zo’n moment?”
In Inktzwart komen allerlei elementen van MH17 terug die Iris belangrijk vond om uit te lichten voor buitenstaanders. “Ik heb zelf ook geen directe relatie.” Een voordeel in de totstandkoming, denkt ze: “Zo kon ik er objectiever naar kijken. Waardoor bezoekers ook beter leren: waar gaat deze ramp nou over? Wat doet zoiets met betrokkenen?”
Virtueel bloemetje
Met haar werk wil Iris geen politiekstatement maken: “Ik bemoei me niet met die kant. Niet wie is de schuldige, wie zijn de slechten? Het is echt een monument. Op het einde kunnen bezoekers ook een virtueel bloemetje ter nagedachtenis leggen.”
Inktzwart en het werk van vier andere recent afgestudeerden aan de AKV|St.Joost is dit weekend te zien tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven. Check voor meer informatie en de locatie de website.
Punt. Of had jij nog wat?