Dit is waarom we minder seks hebben dan vroeger

Van een taboe op seks is al lang geen sprake meer. We praten er in het openbaar makkelijk over en bijna iedereen swipet weleens. Tegelijkertijd horen we dat jongeren minder seks hebben dan vroeger. Wat is er aan de hand?

Uit een grootschalig onderzoek van Rutgers onder ongeveer 20.000 jongeren van 12 tot 25 jaar, blijkt dat jongeren een jaar later beginnen met zoenen en seks dan vijf jaar daarvoor. In 2012 had de helft van alle jongeren op 17-jarige leeftijd voor het eerst geslachtgemeenschap. Vijf jaar later, in 2017, was dat met 18 jaar.

Uit het laatste grote Nederlandse seksonderzoek blijkt ook dat vijf van de zes 25-plussers in Nederland minder dan eens per week seks hebben. Dat is aanzienlijk minder dan 25 jaar geleden en dan ons in programma’s wordt voorgehouden als ‘normaal’. Die norm van twee keer per week halen de meeste stellen niet, zegt kenniscentrum Rutgers.

Hoe komt het dat we minder seks hebben én daar op latere leeftijd mee beginnen? Onderzoekers van Rutgers vermoeden dat bij jongeren drukte een rol speelt. Veel tieners en twintigers hebben het druk met hun studie, sport en met online activiteiten. En: mogelijk is de seksuele norm onder jongeren veranderd, zo valt te lezen in het rapport. Veel van de ondervraagde jongeren onder de 18 zeggen dat ze zichzelf te jong vinden voor seks. Volgens Rutgers praten jongeren ook minder vaak met vrienden of ouders over seks en gaan ze minder op zoek naar informatie. 

Lees meer: Robotseks is over 27 jaar heel normaal

Zestig uur
En daar komt bij dat sociale media de plek van de ‘offline wereld’ voor een groot deel hebben vervangen. De Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) onderzocht in 2018 ons internetgebruik. Daaruit bleek dat de gemiddelde volwassen Nederlander ongeveer zestig uur per maand op zijn telefoon tuurt. Vooral apps als WhatsApp, Messenger en Instagram nemen veel van onze tijd in beslag.

Voor tieners is dat niet anders. Zij gebruiken vaak sociale media om zichzelf te profileren, maar ook om met elkaar te praten én te flirten. Want online zijn er minder ongemakkelijke stiltes en is het risico op afwijzing kleiner. In het echte leven is de drempel om op iemand af te stappen veel groter. 

De jongeren in het onderzoek van Rutgers gaven verder aan druk te ervaren om succesvol te zijn en de juiste keuzes te maken. Voor seks geldt dat ook: de angst om te falen leidt er toe dat sommige jongeren onder de 25 niet durven te experimenteren. Ook zaken zoals porno dragen bij aan de gevoelde druk. Onderzoekers van Rutgers vermoeden dat jongeren mede dankzij porno en internet hogere eisen aan zichzelf en aan seks stellen. Diverse wetenschappelijke studies over dit onderwerp onderstrepen die die stelling.  Op de Amerikaanse website yourbrainonporn.com worden nieuwe wetenschappelijke studies over porno bij elkaar gezet en samengevat. 

Het kijken van pornografisch beeldmateriaal kan volgens onderzoek ook leiden tot minder opwinding bij ‘echte’ seksuele ervaringen en daardoor verminderde interesses in seksuele interactie in het echte leven. Door porno raken mensen raken niet meer, maar minder opgewonden in het dagelijkse leven, zo stellen onderzoekers.

Seksuoloog Goedele Liekens verwoordde het in een interview als volgt: “Jongeren veronderstellen dat seks een topsport is, die alleen is weggelegd voor mensen met een topfiguur. Je kont moet er zo uitzien, en je borsten zo. Alsof je alleen maar seksueel en relationeel gelukkig kunt worden als je fysiek perfect bent.”

Internationale trend
In het buitenland zien we overigens eenzelfde soort ontwikkeling. Amerikaanse jongeren bijvoorbeeld, hebben nu al veel minder seks dan hun leeftijdsgenoten in de jaren negentig. Een rapport uit 2015 van het Amerikaanse gezondheidsorganisatie CDC, toont aan dat minder jongeren onder de 19 seks hebben gehad dan bij vorige generaties het geval was. En in 2016 luidde de Zweedse regering de noodklok omdat men in Zweden te weinig seks zou hebben. Minister van Volksgezondheid Gabriel Wikström vermoedde dat stress en gezondheidsklachten daaraan ten grondslag lagen.

Netflix
Sexexpert en journalist Kate Julian (The Atlantic) denkt dat ook Netflix mensen vaak verleid om op de bank te blijven hangen in plaats van uit te gaan en mensen te ontmoeten.

Dat beaamt onderzoeker Hanneke de Graaf van kenniscentrum Rutgers tegenover de Volkskrant: “Je kunt hele weekenden doorbrengen met Netflix kijken en het bijwerken van je Facebookpagina. En alle dingen die tijd kosten, betekenen dat er minder aan seks wordt gedaan”, aldus De Graaf. 

Tinder
Maar hoe correspondeert dat met de toenemende interesse in liefdesapps? Een groot deel van de jongeren swipet weleens op Tinder, leidt al dat virtuele geflirt dan niet tot seksueel contact? De Belgische communicatiewetenschapper Elisabeth Timmermans deed onderzoek naar datingapps. Daaruit concludeert zij dat er dertien verschillende redenen zijn waarom mensen op apps als Tinder zitten: nieuwsgierigheid, vermaak op momenten van verveling en kijken hoe men in de markt ligt zijn de belangrijkste motieven om te swipen.

Opvallend: seks is een van de minst genoemde redenen om op Tinder en Happn te loeren. Volgens Timmermans is het maar een heel kleine groep die veegt en keurt om lustgevoelens te bevredigen.

Daar komt nog bij dat de keuze in de onlinekroeg heel groot is. De keerzijde van zoveel keus, is dat de kans dat we vinden waar we naar op zoek zijn kleiner is. teveel keuze verlamt ons.

Kanttekening: bij homo- en biseksuele jongeren een datingapp vaker gebruikt voor seks, zo concludeert ook Rutgers. Bijna de helft van deze groep gaf aan seks te hebben gehad met iemand die ze online hebben ontmoet.

Cijfers pornoconsumptie

Pornhub bestond in 2017 tien jaar en gaf daarom statistieken prijs
Daaruit bleek dat Nederlandse bezoekers gemiddeld 9 minuten en 45 seconden door op de site. (11 seconden langer dan het wereldwijde gemiddelde.)

Vrouwen vormen 24 procent van de bezoekers. (2 procent onder het wereldwijde gemiddelde.)

Zondag is de populairste dag om porno te kijken. Vrijdag de minst populaire. Van 22.00 uur tot 23.00 uur is het Nederlandse spitsuur op de website. Qua bezoekersaantallen staat Nederland wereldwijd op de veertiende plaats.

Leeftijd alcohol
Deskundigen van Rutgers stippen nog een punt aan. De verhoging van de leeftijdsgrens voor alcohol van zestien naar achttien jaar speelt een rol. In elk geval als het gaat om de verschuiving van leeftijd. “Daardoor gaat een deel van de jongeren sinds 2014 op latere leeftijd uit en sommigen beginnen pas met zoenen en experimenteren als ze uitgaan. Voor laagopgeleide jongeren geldt dat minder; zij geven aan dat ze toch wel aan drank komen en zelf feestjes geven. Daar wordt dan volop gezoend.”

Is het ‘erg’ dat we minder vaak en later seks hebben? Niet per se, vinden de deskundigen van Rutgers. Flirten en experimenteren kan immers ook online. Dat gebeurt ook volop. Online is het voor iemand die buiten de heteronorm valt of om andere redenen geen aansluiting heeft bij studiegenoten zelfs makkelijker. De mogelijkheden zijn immers groter.

Maar de andere kant van de medaille is de druk om perfect te zijn. Die is dankzij het interne óók groter. We vergelijken onszelf met anderen, met als mogelijk gevolg dat de drempel hoger wordt om op iemand af te stappen in de offline wereld. En wie online wordt doodgegooid met porno, voelt minder de behoefte om in het echt af te spreken. We durven kortom in het ‘echte leven’ minder, terwijl echte ontmoetingen gepaard gaan met een beetje sukkelen, ongemak en geklungel.