Online lesgeven: van sprint naar marathon

Nu de Avansgebouwen gesloten zijn, worden de meeste lessen online gegeven. Tot nu toe was dat iets voor de toekomst, iets waar plannen voor gemaakt werden. Maar de coronacrisis heeft digitaal lesgeven in een stroomversnelling gebracht. Hoe zijn de eerste ervaringen?

“Wat begon als een sprint, is nu een marathon geworden”, zegt Jos Oosterveen. Hij is docent bij de Academie voor Industrie en Informatica (AI&I). “We wilden alles meteen zo goed mogelijk door laten gaan. Dat vroeg om een radicale omslag. Ik heb een sprint getrokken in mijn ontwikkeling.” Deze situatie vraagt veel van het docententeam en alle andere betrokkenen, benadrukt Oosterveen. “Maar we moeten proberen de rust te bewaren.”

De AI&I-docent gaf vorige week voor het eerst een oefententamen via YouTube. Hij koos voor YouTube omdat het toegankelijk is en studenten er al mee bekend zijn. “Je kunt in het programma ook editen, bijvoorbeeld secondes weghalen”, vertelt Oosterveen. “Zelf had ik er nog geen ervaring mee.”

Zijn lessen geeft hij in Teams. “Ik heb een tekentablet besteld zodat ik met het whiteboard in de applicatie sommen kan uitwerken.” Ook deze manier van lesgeven was nieuw voor hem. Oosterveen: “In Teams had ik al wel een tutorbijeenkomst gehouden en een vergadering gehad, maar geen echte les. Omdat het uitwerken van sommen interactief is, was Teams in dit geval handiger dan YouTube.” Normaal gesproken zit een lokaal vol, maar Oosterveen merkte dat het de eerste les nog zoeken was voor studenten. “Het aantal studenten dat de les volgde was niet representatief.”

Techniek is steady
Ook de Avans Academie Associate degrees (AAAd) in Den Bosch geeft nu les via Teams. De lessen van het team van Dirk Hens, docent bij de Ad Communicatie, verlopen vlot. “Voorafgaand aan de week krijgen de studenten een overzicht van alle lessen, zodat ze weten wanneer ze een online sessie bij kunnen wonen. Er vielen gelijk een aantal zaken op. Sowieso waren de studenten bijzonder enthousiast. Ze waarderen onze efforts in deze maffe tijden. Alles gaat gewoon door. Wij stonden vanaf de start als een team voor ze klaar en de techniek stelde ons in staat om het ook echt gelijk goed te laten verlopen. Wat dat betreft is Teams echt een super programma. Ik heb eerder met Slack, Hangouts en Yammer gewerkt, maar ik moet zeggen dat de techniek van Teams echt steady is en intuïtief werkt. Wel zijn we nog op zoek naar een modus om meer interactie te verwerken in de lessen. Normaliter verloopt dat bij fysieke lessen meer organisch. Ook omdat je gewend bent met allerlei tools te werken en in te spelen op de dynamiek in de klas. Nu is dat weer even puzzelen.”

Interactie
Dat merkte ook AI&I-docent Oosterveen. “Als je thuis mag werken is dat fijn, nu het moet is het verschrikkelijk. Ik mis de interactie. De niveaus van studenten verschillen, in de klas kun je ze op verschillende manieren uitdagen. Maar deze ervaringen neem ik mee. Nu ik weet hoe het verzorgen van lessen werkt in Teams, zal ik het meer inzetten. Eigenlijk hebben we het altijd te ver voor ons uit geschoven.”

Bij de AAAd werd al intensief samengewerkt in Teams en docenten gebruiken het voor de eigen administratie. Dat gaf een voorsprong toen ze de overstap naar de lessen moesten maken. “We hadden vrij snel door dat we de omslag moeiteloos konden maken met dit programma”, zegt Hens.

Studenten zijn flexibel
Ook de eerste les van Marie-Claire Berger-Maillé, docent bij de Academie voor Gezondheidszorg (AGZ), ging goed, al verstuurde ze de uitnodiging voor de les per ongeluk ook aan collega’s en studenten die er niet bij hoefden te zijn. “Maar heel fijn dat studenten flexibel zijn en meedenken hoe we toch met elkaar in contact kunnen blijven en onderwijs zo veel als mogelijk door kunnen laten gaan.”

Binnen AGZ is vorig jaar een werkgroep gestart die zich bezighoudt met onderwijs voor de toekomst, waarbij gebruik wordt gemaakt van digitale content en didactiek en digitaal toetsen. “Die ontwikkelingen gaan nu wel in een sneltreinvaart. We deden eigenlijk alleen nog maar digitale colleges en toetsen, maar nu worden ook werkgroepen en projecten online begeleid.”

Om haar kennis op dat gebied bij te spijkeren volgde ze webinars, om snel skills te krijgen in alle online toepassingen. “En Avans heeft een magazine met werkbeschrijvingen voor verschillende vormen van afstandsonderwijs gemaakt.”

Goede begeleiding
Hens waardeert vooral de goede begeleiding die er vanuit zijn academie al was. “Collega Judith Herrewijn is ICTO-coach en vanaf het eerste uur – of eigenlijk al daarvoor – is zij ontzettend goed bezig geweest met het informeren over de (on)mogelijkheden van Microsoft Teams. Zij was dan ook de eerste die met haar lessen overstapte naar online en daar heeft iedereen de vruchten van geplukt door met haar mee te kijken.”

Inmiddels is duidelijk dat tot 1 juni het onderwijs bij Avans alleen online gegeven wordt. De docenten geven aan dat ze daar al rekening mee hielden. “We denken natuurlijk al na over hoe we het onderwijs in periode 4 kunnen aanbieden”, zegt Oosterveen. “Wat is haalbaar? Per jaargang maken we beleid.” Ook AGZ-docent Berger-Maillé had de verwachting dat deze situatie weleens langer kon gaan duren. “We zullen hard aan de slag moeten om al het onderwijs voor de volgende periode digitaal te maken.”

Geen toetsen
“Voor blok 4 is de grote uitdaging hoe we bedrijven ook binnenboord houden, want dan werken onze studenten één dag in de week bij een opdrachtgever”, vertelt Hens. “Omdat wij geen toetsen hebben, hebben we denk ik een voordeel. De studenten leveren beroepsproducten in en die kijken we na. Wel ben ik benieuwd hoe het met de assessments zal verlopen. Maar ik heb daar eigenlijk vooral erg veel zin in.”