Terwijl een groot deel van de wereld in een stevige dan wel intelligente lockdown verkeert, zijn in Zweden de terrassen nog steeds bezaaid met mensen. Restaurants, cafés, bioscopen, sportscholen: vrijwel alles is open. Er klinkt lof, maar ook veel kritiek op deze relaxte houding. Twee studenten van Avans vertellen hoe zij het ervaren.
Hugo Mendes de Leon is derdejaars Bedrijfskunde bij Avans. Hij is “erg tevreden” over de Zweedse benadering van Covid-19. Hugo verblijft momenteel in de Zweedse stad Borås, in het westen van het land. Tot voor kort volgde hij de minor Business en een cursus Zweeds aan de Universiteit van Borås. “Het is niet zo dat de Zweedse regering niets doet”, zegt de student. “Hier wordt van meet af aan volop getest. Tegelijkertijd hebben we veel vrijheid. Horeca-gelegenheden worden nog druk bezocht, een groot verschil met de lege terrassen in Nederland.”
Gezond verstand
Zweden vaart inderdaad een zeer afwijkende koers. Het land telt op dit moment 2021 coronadoden, ruim tien keer zoveel als buurland Noorwegen. Centraal staat zelfregulering: de Zweedse regering vertrouwt op het gezonde verstand van burgers. Premier Stefan Löfven hoopt dat mensen verstandige beslissingen nemen en zich niet onnodig vaak op straat begeven. “Er zijn momenten in je leven dat je een offer moet brengen, niet alleen voor jezelf maar ook voor de mensen in je omgeving en voor het land. Dat moment is nu”, zei de premier tijdens een recente toespraak.
Voor Hugo is het losse corona-regime reden om in Zweden te blijven. “Een makkelijk besluit”, zegt hij. “Het leven is hier op dit moment veel vrijer.”
Andere visie
Een andere Avansstudent die in Zweden vertoeft is Amran Ali, derdejaars International Business. Amran woont in Karlstad, waar ze uitwisselingsvakken zoals Event Management en International Politics volgt. Het verschil in benadering komt volgens Amran door een andere visie op bestrijding van corona. “Hier gaat de overheid uit van zelfregulering. Zweden legt nog meer dan Nederland de verantwoordelijkheid bij de burgers.”
Aanvankelijk vond de International Business-student die eigenzinnige aanpak vreemd. “Overal in Europa leken regeringen compleet in paniek te zijn terwijl de beperkingen hier minimaal waren. Alsof corona hier niet bestaat. Het was heel ongemakkelijk om eind maart naar colleges te gaan terwijl in Nederland alles stil lag.” Maar inmiddels is Amran voorzichtig positief. “Het gaat eigenlijk boven verwachting goed. Het dodental loopt niet meer hard op. En een groot voordeel: de economische schade is hier beperkt. Zeker als je die vergelijkt met de financiële dreun in andere landen.”
Tekst gaat door onder de foto
Kritiek
Scandinavische buurlanden Denemarken en Noorwegen zijn verbijsterd over de Zweedse benadering. Noorse critici spreken van een hachelijk experiment. Maar de Zweden zelf lijken overwegend positief. Hugo: “Er is wel binnenlands kritiek op het beleid, maar ik heb de indruk da burgers juist vertrouwen op de premier. Zijn populariteit stijgt al weken. Dat duidt erop dat de meeste Zweden het eens zijn met de koers.”
Dat beaamt Amran: “Ik hoor nauwelijks kritiek van Zweden zelf over de strategie van de regering. Meestal zijn het andere internationals die het gevaarlijk vinden wat Zweden doet.”
Het Zweedse beleid is gebaseerd op het idee dat verspreiding door mensen zonder symptomen nauwelijks voorkomt. Architect van deze aanpak is Anders Tegnell, de Zweedse Jaap van Dissel. Hij claimde pas nog tegenover Zweedse media dat een fors deel van de Zweden zelfs al immuun is. Tegnell verwacht dat het land deze maand nog groepsimmuniteit bereikt. Critici trekken dat laatste overigens zeer in twijfel.
‘De Zweedse strategie zou waarschijnlijk niet werken in Nederland’
Net als in Nederland probeert het Scandinavische land naar eigen zeggen de kwetsbaren te beschermen. Laat het virus gecontroleerd rondgaan zodat veel mensen immuun worden, maar houd verpleeg- en verzorgingshuizen dicht voor bezoek, is het devies. Toch zijn juist veel Zweedse ouderen in verpleeghuizen bezweken aan het virus.
Afstand houden
Amran vindt het slim dat Nederland voor een andere benadering kiest. “Het losse regime zou waarschijnlijk niet werken in Nederland. In Zweden wonen mensen behoorlijk ver uit elkaar. Afstand houden is een eitje. Ter vergelijking: Zweden heeft een bevolkingsdichtheid van 25 mensen per vierkante meter terwijl Nederland een bevolkingsdichtheid heeft van 488 mensen per vierkante meter.”
Ze stipt nog een punt aan: “Zweedse inwoners zijn over het algemeen meer op zichzelf. Ze geven elkaar niet zo snel een hand of een knuffel. Dat helpt natuurlijk om de verspreiding in te dammen.”
Ook Hugo gelooft niet dat de Zweedse strategie in Nederland werkbaar zou zijn. “Ons zorgsysteem zou dat niet aankunnen. Het werkt hier omdat de ziekenhuizen hier niet snel overbelast raken.”
Ook in Zweden is de druk op ziekenhuizen sinds de intrede van het virus opgelopen, maar het land telt nog ruim voldoende ic-bedden dus gaat de regering door met het experiment, zo werd donderdag tijdens de dagelijkse persconferentie bekendgemaakt.
Tweede golf
Enerzijds is Hugo positief over het strakke Nederlandse corona-regime. Anderzijds twijfelt de student of dat de beste manier is om het virus te beteugelen. “Als we geconfronteerd worden met een tweede golf, zijn we kwetsbaar omdat groepsimmuniteit nog lang niet in zicht is. In dat opzicht heeft Zweden een ruime voorsprong op Nederland.”
Amran maakt zich vooral zorgen over het effect van de Nederlandse maatregelen op de economie. “Door het sluiten van horeca en musea zijn veel studenten tijdelijk hun baan kwijt en kampen ze met geldzorgen. Er is overheidssteun, maar uiteindelijk komen een hoop studenten in de knel, terwijl ze wel collegegeld moeten blijven betalen. Wat als je geen ouders hebt die bij kunnen springen? Ik ben benieuwd hoe deze crisis zich verder gaat ontvouwen.”
Lees meer: Deze student zit al in volledige lockdown: ‘Mensen lijken wel gek geworden’
Punt. Of had jij nog wat?