Christiaan de Vries veranderde in een oogwenk van een alledaagse student naar redder in nood voor vluchtelingen uit Oekraïne. Hij verblijft voor zijn minor en vriendin aan de Poolse grens. De vierdejaarsstudent Bestuurskunde aan Avans Hogeschool in Den Bosch helpt nu ook tientallen mensen uit Oekraïne vluchten voor de oorlog tegen Rusland.
De oorlog tussen Oekraïne en Rusland zag Christiaan niet aankomen, maar hij merkte wel dat de Russen dreigender werden. “Twee dagen voor de oorlog begon, landde ik in Polen na een familiebezoek in Nederland. Op de snelweg werd ik ingehaald door gigantische militaire colonnes. In de stad waar mijn vriendin studeert liepen ook ineens Amerikaanse militairen rond. Dus de spanning liep hier wel op.”
Nieuwe Tsjernobyl
Waar de zon schijnt in Nederland, begint het met sneeuwen in Polen. “De winterjas kan weer uit de kast”, zegt Christiaan lachend. De student verruilde zijn vaderland voor het koude Centraal-Europa door zijn studie. Hij volgt daar de minor Internationale Betrekkingen, Europese Studies & Sociology aan een universiteit in Krakau. Met zijn vriendin woont hij twee uur van de stad vandaan in Rzeszów (zjesj·sjoef), dicht bij de grens met Oekraïne.
Nu de oorlog echt is uitgebroken, ziet hij onrust in zijn stad. “Rzeszów is het hoofdaanvoerpunt van alle militaire steun uit Europa, zoals vliegtuigen en wapens. Je merkt aan alles hier dat de oorlog niet ver weg is. De mensen in Polen zijn bang voor een nieuw Tsjernobyl. Dat de nucleaire installaties in Oekraïne opnieuw ontploffen.”
60 duizend weergaven
Zijn steunbetuiging aan de mensen in Oekraïne begon vlak voor de oorlog met een bericht op Twitter. Hij bood hulp aan voor mensen die wilden vluchten uit het buurland. Zijn tweet ging viraal en werd opgepikt door internationale media als de Amerikaanse krant TIME en radioprogramma FunX in Amsterdam. “Het bericht is nu bijna 60 duizend keer bekeken”, zegt de student.
De bewuste tweet van Christiaan de Vries. Tekst loopt verder onder het bericht.
Christiaan kwam daardoor in contact met tientallen mensen uit Oekraïne die om hulp vroegen. De meeste mensen hielp hij met het geven van informatie. “Bij sommige Poolse grensposten stonden wachtrijen van meer dan zestig uur. Ik zocht dan bijvoorbeeld naar een andere grenspost voor de mensen zodat ze niet drie dagen buiten hoefden te slapen.”
Een oudere dame bracht hij in contact met een chauffeur. De bestuurder reed met een bus vol vluchtelingen van Oekraïne naar Polen. Christiaan is ook zelf naar de Poolse grens gereden voor het ophalen van vier volwassen studenten uit Afrikaanse landen met een baby. Ze zijn ook door zijn tweet bij hem terechtgekomen.
‘Een beetje hoop’
Onder de indruk was hij van de tijdelijke opvangkampen aan de Poolse grens. Vluchtelingen die de grens oversteken, krijgen daar een slaapplek en eten en drinken. “Iedereen had een veldbed en een warme deken. Ze hadden zelfs een speciale hoek ingericht voor vrouwen en kinderen waar niemand naar binnen mag zonder een soldaat. Dat vond ik mooi.”
Het was voor hem een rare ervaring, vertelt de student. “Ik liep daar rond met een bordje met de namen van de studenten die ik ophaalde. Alle gezichten van vluchtelingen keken me aan. Ze hadden allemaal een beetje hoop dat ik ze misschien meenam. En dan moet ik nee vertellen tegen die mensen…” Een stilte viel.
Christiaan kent geen Pools noch Oekraïens. Toch kon hij zijn weg vinden bij de opvangkampen. “Alle politieagenten en militairen daar spreken goed Engels.” De vluchtelingen ving hij niet op in zijn eigen huis, wat eerst wel de bedoeling was. De moeder met baby werd ondergebracht op een speciale opvangplek voor vrouwen en kinderen in Polen. De andere studenten zijn opgevangen in de hoofdstad Warschau.
Meevechten in de oorlog
Het gevecht tussen Oekraïne en Rusland vindt hij afschuwelijk. “Een nutteloze oorlog die begon uit de ideologie van de Russische president Poetin”, zegt de student. Het burgerleed raakt hem het meest. “Ik zie video’s van Oekraïense burgers die vredig protesteren tegen de oorlog en gewoon neergeschoten worden door Russische soldaten. Een vluchteling wie ik onderbracht, vertelde ook dat Afrikaanse mannen bij de Oekraïense grens in elkaar worden geslagen. Puur omdat ze een kleurtje hebben. Dat doet wel wat met me.”
In een vorig gesprek met Christiaan vertelde hij dat Polen vaak negatief in het nieuws kwam in Nederland. Vindt hij dat het beeld is veranderd? “Ja, deels terecht en deels onterecht. Polen komt positiever in het nieuws, want het land helpt Oekraïne met militaire vliegtuigen en het opvangen van vluchtelingen. Echter, in de buitenlandse media wordt gesuggereerd dat de Poolse overheid dat allemaal regelt. Maar buiten de tijdelijke opvangkampen doet het land eigenlijk weinig. Oekraïne wordt vooral geholpen door particulieren uit Polen.”
Voorlopig blijft Christiaan in Polen voor zijn vriendin, die ook Pools is en daar studeert. Hij is niet bang voor de oorlog en voelt zich redelijk veilig. Maar meevechten tegen Rusland? “Soms denk ik er wel aan. Niet serieus, maar wel de gedachte ‘wat als ik wel meevocht’. Ik wil meer mensen ophalen uit Oekraïne, maar de Russen zijn daar overal en dat vind dus ik te gevaarlijk.”
Punt. Of had jij nog wat?