Vrouwen die hun haren afknippen, massale protesten en gewelddadige ingrepen van de politie. Die beelden uit Iran gaan al maanden de wereld over. Ook op Avans zitten Iraanse studenten, die ieder op hun eigen manier deelnemen aan de protesten. Zoals Mahnaz Hassanejad Pirkolachahi, eerstejaarsstudent HBO-Rechten.
Mahnaz staat te springen om haar verhaal te doen. Omdat ze het belangrijk vindt dat meer mensen op de hoogte zijn van de situatie in haar moederland, om meer kennis en begrip onder studiegenoten op Avans te creëren. “Docenten weten er wel iets van en zeggen me dat het een moeilijke situatie is. Maar mijn studiegenoten weten vaak niet wat er aan de hand is. Ik moet ze uitleggen dat Iraniërs niet alléén maar de straat op gaan om het niet willen dragen van een hijab”, vertelt de eerstejaarsstudent HBO-Rechten. “Het speelt wel mee, daarom is er ook een 22-jarige student vermoord, maar het is maar een klein onderdeel. We willen als vrouwen dezelfde rechten als mannen. We willen zelf kunnen beslissen om naar het buitenland op vakantie te gaan, het recht hebben om te kiezen waar we werken, te kunnen scheiden en om de kinderen na een scheiding te houden. We willen dezelfde rechten die de meeste vrouwen in de wereld hebben. Daar gaat het om en daarom gaan we de straat op.”
Sinds september 2022 protesteren Iraniërs tegen het strenge regime. Directe aanleiding was de dood van een 22-jarige student, die zich niet gehouden zou hebben aan de strenge kledingvoorschriften in het land. Daarop werd ze gearresteerd en dusdanig mishandeld dat ze overleed. Het bleek de aanloop naar grootschalige protesten tegen de behandeling van vrouwen in Iran en de doodstraf. Volgens Amerikaans onderzoek zijn er tot nu toe meer dan vijfhonderd mensen overleden tijdens de protestacties.
Verkrachting
Het liefst volgt Mahnaz, die zelf sinds 2016 in Nederland woont, al het nieuws over de situatie in haar moederland op de voet. Door een gebrek aan internet in Iran, een karige nieuwsvoorziening en doordat ze zelf gewoon studeert en werkt, kan dat niet zoveel als dat ze zou willen. Hoe het met haar familie en vrienden die nog in Iran zijn gaat, weet ze dus niet altijd. “Vroeger konden we nog met elkaar bellen, maar dat is een stuk lastiger geworden. Dat vind ik moeilijk. Het nieuws dat ik lees en hoor, is ook niet om vrolijk van te worden. Dat gaat over moord en verkrachting van onze mensen”, vertelt ze. “Met mij gaat het goed, maar ook weer niet. Ik kan hier in Nederland alles doen en heb alles, ik zou blij moeten zijn. Maar ik kan niet blij zijn, wetende hoe het daar is. Mijn hart voelt zwaar.”
Instagram
Contact met haar familie heeft ze om bovenstaande reden maar amper. Daar zit ze mee, maar bang is ze niet. “Waarom zou ik hier bang zijn, als mijn mensen in Iran de straat op gaan? Zij lopen gevaar”, zegt Mahnaz, die vanuit Nederland probeert haar steentje bij te dragen. Zo neemt ze deel aan protesten in Amsterdam en informeert ze anderen over de situatie in Iran. Dat doet ze via Instagram, waarop ze deelt hoe in andere landen mensen protesteren tegen het strenge regime. Ook heeft ze contact met wethouders, over het mogen verven van een muur in het centrum van Eindhoven met de tekst ‘Women Life Freedom erop’.
“Naar Iran toe om te protesteren kan niet, de kans bestaat dat we dan meteen worden opgepakt. Op deze manier willen we meer mensen laten weten wat er aan de hand is en ze wakker schudden. Dat vergroot de druk op het regime misschien.”
Stem
“Ik ben dankbaar dat ik in Nederland ben. Hier kun je alles zeggen wat je wilt, zonder dat het gevolgen heeft. Ik had geen betere plek kunnen vinden om te studeren dan hier. In Iran kunnen mensen de doodstraf krijgen. Ze hebben er geen stem, dus moeten wij die stem zijn”, aldus de Avansstudent.
Militaire dienst
Ook Iraanse mannen in Nederland, zoals Avansstudent Shayan*, houden zich bezig met de situatie in Iran. Een jaar geleden verliet hij dat land omdat hij niet in de verplichte militaire dienst wilde. “Dus besloten we om onze studie in het buitenland voort te zetten. Het land uitkomen, was wel een gedoe. We hebben er een jaar over gedaan om alle juiste documenten te krijgen”, vertelt hij.
Veel vrienden en familie bleven wel achter in het land. En dat hebben ze geweten ook. Zo belandden twee goede vrienden van hem in de gevangenis, nadat ze deelnamen aan een protest. “Dat was moeilijk, want ik wist niet hoe het met ze ging. Uiteindelijk tekenden ze een contract waarin stond dat ze niet meer aan de protesten mee zouden doen. De overheid heeft hen onder veel druk gezet en nu nog houden ze mijn vrienden streng in de gaten”, zegt de Avansstudent. Hij vindt het belangrijk om als man in actie te komen voor de situatie van vrouwen in zijn land. “Veel mannen in Iran snappen het leed van de vrouwen. Wij steunen hen en staan naast de vrouwen in deze opstand.”
Verbannen
Net als Mahnaz probeert Shayan zijn steentje bij te dragen door vooral actief te zijn op social media. Hij zou willen dat de Nederlandse overheid meer doet voor zijn landgenoten. “Ik denk dat sancties het beste werken. Daarmee raak je de Iraanse overheid echt. Daarnaast denk ik dat het goed is om Iran te verbannen van internationale evenementen”, zegt Shayan. Hij doet ook een beroep op zijn studiegenoten. “Ik denk dat de mensen uit Iran vooral veel empathie en steun kunnen gebruiken. Dus laat zien dat je naast ons staat en deel links naar artikelen en bruikbare posts op je social media.”
Op initiatief van Avans is een aantal Iraanse studenten een paar keer samengekomen om verhalen, ervaringen en behoeften te delen met Avans en met elkaar.
*De achternaam van Shayan is bekend bij de redactie van Punt.
Punt. Of had jij nog wat?