Wat als studeren je anders afgaat omdat er sprake is van neurodivergentie? Laatstejaarsstudent Dilara Özcan heeft Autisme Spectrum Stoornis (ASS) en weet er daardoor alles van. “Ik was te slim, sociaal en kon te goed communiceren om autisme te hebben.”
Terwijl Social Workstudent Dilara de ingang nadert van Avans aan het Hervenplein schieten er veel verschillende gedachten door haar hoofd: ga ik zo gedag zeggen tegen de mensen achter de balie? Zeg ik ‘hoi’, ‘goedemorgen’, of gewoon helemaal niks?
Vertwijfeld loopt ze de draaideur door en voor ze bedacht heeft wát ze dan precies moet zeggen, is ze de balie al voorbij, staat ze bij de lift en heeft ze geen woord gezegd. Simpel gedag zeggen is voor haar niet altijd gemakkelijk. Lange tijd – lees: bijna haar hele leven – weet ze niet hoe dat komt en dacht ze gewoon socially awkward te zijn. Pas sinds september vorig jaar weet ze dat ze deel uitmaakt van het Autisme Spectrum Stoornis.
Te slim, sociaal en communicatief om autisme te hebben
Voor Dilara deze diagnose krijgt, bewandelt ze een lange weg van onderzoeken en wordt ze gediagnosticeerd met borderline en een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. Ze volgde zes jaar geleden een intensief behandelingstraject binnen de GGZ waarbij ze werkte aan haar impulsieve gedrag en het onder controle krijgen van haar emoties. Dit traject sloot ze na twee jaar positief af.
Het lijkt erop dat ze haar emoties onder controle heeft en verder kan. Dilara besluit de opleiding Social Work in Den Bosch te gaan doen. Dat gaat goed, tot ze in leerjaar drie zit. “Ik ging stage lopen op een groep met ernstig meervoudig beperkte kinderen. Dat ging prima, maar na een half jaar werd ik ziek en werd ik maar niet beter.”
Ook Dilara’s stagebegeleider vermoedde dat er meer aan de hand was en dacht dat ze hoogsensitief was. “Ik was continu overprikkeld. Schematisch werken ging me goed af, maar als ik spontaan een activiteit moest verzinnen, kreeg ik een error en liep ik vast.” Op dat moment kreeg ze in de gaten dat er iets meer aan de hand was. Dit hoort niet zo moeilijk te zijn, dacht Dilara nog.
Rouwfase
Ze besluit bij haar GGZ-behandelaar duidelijk te maken dat ze graag onderzocht wil worden op ASS. Na een lang onderzoekstraject komt uiteindelijk naar voren dat ze wél autisme heeft. “Ik was en ben nog steeds opgelucht dat ik die diagnose kreeg omdat ik nu meer duidelijkheid heb over de dingen waar ik in mijn dagelijkse leven tegen aan liep”, vertelt Dilara. “In het begin ging ik door een rouwfase heen en moest ik het nieuws verwerken. Ik vroeg me af hoe het zou zijn geweest als ik dit eerder had geweten.” Ze weet die gevoelens naast haar neer te leggen. “Want daar heb ik nu toch niet zoveel meer aan. Ik wil niet in het verleden blijven hangen, maar me focussen op het hier-en-nu.”
Student Dilara werd op haar 26e pas gediagnosticeerd met Autisme Spectrum Stoornis. Dit komt vaker voor bij vrouwen omdat het minder goed herkend en anders gediagnosticeerd wordt dan bij mannen. Bovendien kunnen vrouwen de symptomen van autisme beter camoufleren, volgens de Nederlandse Vereniging voor Autisme.
Bespreekbaar maken
Lange tijd wilde Dilara haar verhaal niet delen en er zijn ook maar een paar medestudenten en docenten die weten dat ze autisme heeft. “Ik ben kieskeurig aan wie ik het vertel, maar voor mij voelt het nu goed om het te vertellen en bespreekbaar te maken”, vertelt Dilara. “Ik heb ook een blog geschreven voor de site wereldvanautisme.nl. Daarin vertel ik over studeren met autisme.”
Dat is namelijk niet zo gemakkelijk, stelt ze. “Het komt regelmatig voor dat we direct na een hoorcollege een bijeenkomst hebben met ons afstudeergroepje. Dat is voor mij eigenlijk te veel omdat ik al veel energie kwijt ben aan het volgen van college.” Toch probeert Dilara naar eigen zeggen altijd aan te haken en door te gaan. “Soms neem ik even pauze tussendoor. Mijn afstudeergroepje heb ik ingelicht over mijn autisme. Gelukkig krijg ik veel begrip van mijn medestudenten.” Dilara vermoedt dat dat ook te maken heeft met de opleiding. “Social Workstudenten zijn vaak sociaal, empathisch en tonen begrip”, volgens haar.
Naast de stilteruimte waar ze naartoe gaat om tot rust te komen, heeft Dilara ook veel gehad aan gesprekken met haar studieadviseur. “Zij heeft me veel geholpen sinds mijn diagnose en ik raad ook iedere student aan naar een adviseur of decaan te gaan als je hulp nodig hebt.”
Optimistisch
Wat ze nog meer wil meegeven aan studenten die in hetzelfde schuitje zitten: “Autisme is niet mijn beperking maar mijn verschil. Die quote kwam ik ooit eens tegen in het Engels en is me sindsdien op het lijf geschreven. Autisme staat bij mij niet op de voorgrond; het is niet wie ik ben. Maar nu ik weet dat ik het heb, kan ik beter gebruik maken van handvaten en aangeven wat ik nodig heb. Zo maak ik het mezelf wat gemakkelijker en sta ik optimistisch in het leven.”
De Week van Autisme vindt plaats van 25 maart tot en met 2 april. In het kader daarvan worden er op 21 april en 10 mei bij Avans lezingen gegeven met thema ASS. Meer informatie daarover vind je hier. (Vanwege de tentamenweek die tijdens de Week van Autisme plaatsvindt, zijn de lezingen pas in april en mei)
Punt. Of had jij nog wat?