Onderzoek EenVandaag: ‘Avans+ en Yomema haalden Indonesische studenten onder valse voorwaarden naar Nederland’

Indonesische studenten die de opleiding Verpleegkunde volgen bij Avans+, de commerciële tak van Avans Hogeschool, zijn onder valse voorwendselen naar Nederland gehaald. Dat stelt het programma EenVandaag. In een statement zegt Avans+ het te betreuren dat in de opzet van het traject niet alles is verlopen zoals vooraf is bedacht en dat sommige studenten daar de gevolgen van ondervinden.

Sinds 2021 volgen de Indonesische studenten een leer-werktraject bij Avans+. Zij zijn naar Nederland gehaald door bemiddelingsbedrijf Yomema om het tekort in de zorg te verkleinen. EenVandaag zond deze week meerdere reportages uit waarin misstanden rondom de Indonesische studenten naar voren worden gebracht.

Zo werd hen volgens het onderzoek van het actualiteitenprogramma een baan aangeboden en zouden ze een verhuisvergoeding van 7.750 euro ontvangen. Die werd echter nooit uitgekeerd. De baan bleek een hbo-opleiding en stage te zijn.

Studievisa
Van tevoren volgden de studenten in hun thuisland een cursus van zes maanden in de Nederlandse taal en cultuur. Na die cursus zouden ze meteen in Nederland aan het werk gaan, maar dat bleek niet zo te zijn, blijkt uit de reportage. In eerste instantie gaf Yomema aan dat dat door corona kwam. Later werd duidelijk dat Avans+ de studievisa niet rond kreeg, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) wilde die in eerste instantie niet verstrekken, omdat de dienst twijfels had bij het project. Avans+ schakelde daarop een advocaat in die meerdere processen voerde tegen de IND, zonder medeweten van de Indonesiërs. De IND veranderde daarop van standpunt en de rechtszaak werd ingetrokken.

Eenmaal in Nederland moesten de Indonesische studenten de opleiding Bachelor of Nursing Internationaal (Verpleegkunde) volgen bij Avans+ en daarnaast zestien uur per week stage lopen. Daarvoor werden ze bij Zorggroep Drenthe geplaatst. De studenten claimen dat de stage niet op hun niveau is. Ze hadden verwacht in een ziekenhuis aan de slag te gaan, maar ze werken hier in de thuis- en ouderenzorg. Begeleiding ontbreekt en ze zijn niet bezig met hun leerdoelen, zeggen de studenten tegen EenVandaag.

Aanpassingen
Avans+ zegt in een reactie tegen het programma dat het niveau van de Indonesische verpleegkundigen een beetje tegenvalt. En Yomema geeft aan dat de selectie aan de poort misschien nog strenger moet. Naar aanleiding van alle kritiek heeft Avans+ aanpassingen gedaan aan de opleiding. “Er is nu nog maar 1 dag les per week. We zetten nu meer in op persoonlijke begeleiding door mentoren en stagedocenten. Er is meer aandacht voor persoonlijke begeleiding bij stageopdrachten”, is te lezen bij EenVandaag.

Kijk hier de reportages van EenVandaag terug: 25 oktober, 26 oktober en 27 oktober.

Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp is tegenover het programma zeer kritisch op hoe er met de Indonesiërs wordt omgegaan. “We weten dat bij sommige opleidingen stages verplicht zijn, maar die stages moeten wel bijdragen aan de opleiding. Op het moment dat dat niet zo is, ben je arbeid aan het verrichten. Maar daar moet je dan ook beloond voor worden”, zegt Verhulp in de uitzending.

Stoppen met de opleiding en de stage is voor de studenten geen optie. In het contract dat ze tekenden voordat ze naar Nederland kwamen, is een boeteclausule opgenomen. Bij verbreken van het contract, zouden ze een boete van ruim 9.000 euro moeten betalen. In Indonesië staat dat gelijk aan drie jaarsalarissen.

Onderzoek nu.nl
In juli publiceerde nu.nl al de resultaten van hun onderzoek naar de constructie waarin de Indonesiërs in Nederland aan het werk zijn. Avans+ en Yomema reageerden daarop door te stellen dat ze “alle vertrouwen hebben in de samenwerking en de kwaliteit van de opleiding voor Indonesische verpleegkundigen”.

Hoogleraar migratierecht Tesseltje de Lange zegt tegen EenVandaag dat in eerste instantie de overheid verantwoordelijk is voor het ontstaan van dit soort trajecten. Ze wil niet alleen wijzen naar bemiddelingsbureaus als Yomema, opleiders als Avans+ en zorginstellingen als Zorggroep Drenthe. Die zouden in een kramp schieten door de grote tekorten in de zorg. “De overheid moet kaders schetsen voor dit soort projecten. Maak de regels simpeler en duidelijker.” De hoogleraar vindt bovendien dat niet ieder bedrijf zomaar arbeidskrachten uit het buitenland zou mogen halen.

EenVandaag meldde in de uitzending van 26 oktober dat 11 studenten bij de Zorggroep Drenthe hebben aangegeven te willen stoppen met het traject.

Kort statement Avans+ uitzending EenVandaag

EenVandaag zendt in de week van 23 oktober een drietal reportages uit over het opleidingstraject met Indonesische verpleegkundigen bij Avans+. Het laatste deel volgt vrijdag 27 oktober. We betreuren dat in de opzet van het traject niet alles is verlopen zoals vooraf is bedacht en dat sommige studenten daar de gevolgen van ondervinden.

We hebben dan ook oprecht begrip voor de emotie en ervaringen van de studente die aan het woord komt in de uitzendingen en andere studenten die dit zo hebben ervaren. Ze hadden andere verwachtingen bij hun opleiding en verblijf in Nederland en dat is erg spijtig om te horen.

We zijn ook geschrokken van een aantal zaken die in de uitzending worden benoemd en die tot op heden bij ons onbekend waren. En tegelijkertijd herkennen we ons niet in alle uitspraken die in de uitzending gedaan worden. We wachten tot na de uitzending van vrijdag 27 oktober om te komen met een uitgebreider inhoudelijk statement.

Namens de directie van Avans+