Voordat ik anderhalf jaar geleden weer begon met studeren, heb ik enkele jaren fulltime gewerkt. Er wordt mij weleens gevraagd hoe het bevalt om opnieuw te studeren. Meestal antwoord ik dat het wel weer wennen was: in de klas zitten en opletten, jonge studenten om me heen in plaats van boomers in de vijftig. Maar wat mij het meest opviel, is het gebruik van AI. De laatste keer dat ik studeerde, was dat helemaal nog geen ding. Google was toen je beste vriend; nu is dat ChatGPT. Dat viel me eigenlijk meteen op en vooral ook hoe dom het je kan maken.
Daarmee bedoel ik niet dat AI verkeerde antwoorden geeft en dat je die dan uit je hoofd leert. Ik doel op het ontmoedigen van zelf nadenken. Hoe vaak ik op een dag niet hoor: “Oh, ik vraag het even aan ChatGPT.” Het is eigenlijk geen hulpmiddel meer; het is iemand die voor je denkt. Maar ik ben van mening dat zelf nadenken veel meer oplevert. Dan krijg ik vaak het argument: “Ja, maar ChatGPT heeft veel meer data.” Dat klopt misschien, maar dat betekent niet dat het de juiste conclusies trekt of de informatie goed toepast. Daarnaast staat het internet vol met onwaarheden.
Nu wil ik niet als een oude man klinken die zegt dat vroeger alles beter was, maar ik denk dat de toegankelijkheid van AI wel ten koste gaat van het denkend en onderzoekend vermogen van de moderne student. Natuurlijk zochten we eerst ook alles op via Google en wat je daar vond was ook niet altijd waar. Maar je leerde wel wat betrouwbare bronnen waren. Als je een goed onderzoekend vermogen hebt, kun je zelf bepalen of een bron deugt. AI maakt dat onderscheid niet. Het kan logische verbanden leggen, maar juist het ontwikkelen van die skill is super handig voor studenten.
Het meest verontrustende vind ik dat er mensen zijn die AI gebruiken om een hele tekst te laten schrijven. Ik heb zelf altijd moeite gehad met schrijven. Dat heb ik niet opgelost door het aan AI over te laten, maar door te oefenen (onder andere door te schrijven voor Punt). Bovendien ziet een ervaren schrijver vaak meteen of iets door AI is geschreven.
Stuk tekst door AI over de schrijfstijl van AI-gegenereerde teksten hebben vaak een kenmerkende structuur: ze zijn netjes opgebouwd, logisch ingedeeld en maken veel gebruik van algemene formuleringen. Hierdoor voelen ze soms afstandelijk of onpersoonlijk aan. AI schrijft zelden écht verrassend, omdat het voornamelijk voorspelt wat een ‘goed’ of waarschijnlijk antwoord is op basis van eerder gebruikte patronen. Dat leidt tot teksten die grammaticaal kloppen, maar soms missen ze nuance, imperfectie en persoonlijke kleur — precies de elementen die menselijk schrijven krachtig maken.
Voor degene die zich afvraagt of hij een ervaren schrijver is: als je de vorige paragraaf niet herkende als AI, dan moet je nog even oefenen. Laten we dus alsjeblieft zelf blijven nadenken en vertrouwen op ons eigen kunnen. Dus niet alleen op onze beste vriend Chat.
Nick is tweedejaarsstudent Bestuurskunde in Den Bosch
Punt. Of had jij nog wat?