Bij hoger onderwijsinstellingen door heel het land vinden deze periode estafettestakingen plaats tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Op Avans blijft het echter stil, zien bezorgde Avansmedewerkers waarvan Punt er een aantal sprak. Volgens hen is de stakingsbereidheid onder collega’s laag en zou het college van bestuur (cvb) daarin een grotere rol kunnen spelen.
Toen er in november 2024 een protestactie tegen bezuinigingen op onderwijs en onderzoek plaatsvond op het Malieveld in Den Haag, waren daar zeker twintigduizend medewerkers en studenten bij aanwezig. Onder hen was ook Arno Broeders, docent-onderzoeker bij de Academie voor Technologie en Innovatie x (ATIx) en tevens vakbondslid voor de Algemene Onderwijsbond (AOb). Hij hoopte daar veel collega’s van de hogeschool te treffen, maar er waren er volgens hem maar heel weinig. “Dat vond ik jammer. Er is op Avans weinig bereidheid om op te staan voor goed onderwijs. Want daar gaan de acties over”, zegt hij.
Bezuinigingen op onderzoek
De grootschalige actie in Den Haag richtte zich vooral op de langstudeerboete. Die is inmiddels van de baan. Dat laat volgens Broeders het effect van actievoeren zien. Hij vindt het dan ook opmerkelijk dat er onder Avanscollega’s weinig wordt gesproken over het bijwonen van de estafettestakingen. Die richten zich op de aangekondigde bezuinigingsplannen, zoals op onderzoeksgelden.
“Misschien is het zo dat veel mensen op Avans denken dat het bij ons wel goed zit, omdat we ruim in ons jasje zaten. Maar de bezuinigingen op onderzoek treffen ook lectoraten en er vallen subsidies weg. Dat betekent iets voor de positie van onderzoekers. Ik denk dat er stiekem veel collega’s zijn die bang zijn voor hun positie, zeker diegenen met een tijdelijke aanstelling, ondanks geruststellende woorden van het cvb.”
Jeroen Nobel is docent bij de opleiding Integrale Veiligheidskunde. Hij denkt ook dat de jarenlange goede financiële positie van Avans bijdraagt aan het feit dat medewerkers zich nu niet geroepen voelen om in actie te komen. “Het urgentiebesef moet nu wel beginnen te groeien en dat zien we nog niet gebeuren.”
Geen uitingen
Marjon van Kuijk is beleidsadviseur bij de Diensteenheid Informatievoorziening & Technologie (DI&T). Onder haar collega’s ziet ze geen bereidheid om deel te nemen aan stakingsacties, maar ze merkt ook dat de bezuinigingen vanuit de overheid überhaupt niet lijken te leven. “Het is geen onderwerp van gesprek”, zegt ze. “Nergens binnen de hogeschool zie je uitingen, er hangt niets. Dat vind ik zorgelijk. De inkomsten van Avans dalen al door de krimp in studentenaantallen en nu ook door de bezuinigingen. We worden dubbel getroffen.”
Een collega van docent Nobel maakte een rondje langs verschillende academies om in te schatten hoe het daar met de stakingsbereidheid zit. Die resultaten vielen tegen. “Medewerkers zeiden zich wel achter de aangekondigde acties te scharen, maar gaan zelf niet. Dat is typerend voor de stakingsbereidheid. We steunen het wel, maar als we van de bureaustoel moeten komen, wordt het lastig.”
Zelf niet aanwezig
Op donderdag 10 april vindt bij Tilburg University de estafettestaking plaats, die ook voor medewerkers van Avans en Fontys is. De actie valt tegelijk met de Avansdag. Broeders heeft daar namens de AOb verplichtingen, maar wordt op de Avansdag afgelost door collega’s en gaat dan naar Tilburg University om zich aan te sluiten bij de actie. Nobel was ook graag gegaan, maar heeft die dag verplichtingen thuis. Van Kuijk, die die dag eigenlijk verplichtingen voor Avans heeft, is desondanks geneigd te gaan. “Wat is belangrijker? Ik zie mogelijkheden en wil er misschien tijd voor vrijmaken.”
(Lees verder onder de afbeelding)
Gemiste kans
Van Kuijk, Broeders en Nobel vinden dat de leden van het cvb van Avans medewerkers meer kunnen aanmoedigen om deel te nemen aan de actie in Tilburg. En niet, zoals nu gebeurt, enkel zeggen dat de actie-oproep gerespecteerd wordt en dat staken mag, maar alleen in eigen tijd. “Het gaat om medewerkers die opkomen voor het belang van de hogeschool. Waarom steun je dat niet gewoon, maar moet je het in je eigen tijd doen? Waarom zou Avans niet een punt kunnen maken en laten zien waar we voor staan? Ik lees die boodschap niet terug in de berichten en dat vind ik een gemiste kans”, zegt Broeders.
Signaal afgeven
Ook Nobel vindt de mededeling van het cvb dat staken in eigen tijd mag, niet voldoende. “Het is magertjes. Welk signaal geef je af met dit standpunt? Het goede voorbeeld begint bij de top. Als Avans zou zeggen de stakingsacties écht belangrijk te vinden, zullen de medewerkers andere afwegingen maken”, aldus de docent. Hij had graag gezien dat het cvb iedere medewerker twee uur extra had gegeven om de staking in Tilburg te kunnen bijwonen. “Dat kost wat geld, maar dan kun je op de barricade gaan staan. Je geeft dan intern en naar buiten een signaal af als Avans. Nu is het signaal vanuit het college en directies: staken doe je maar lekker in je eigen tijd. Dat motiveert niet.”
Daar is Van Kuijk het mee eens. “Ik zou blij zijn met een cvb-oproep waarin gezegd wordt dat je je stem moet laten horen. De bezuinigingen hebben invloed op ons allemaal.”
Voortouw
Broeders ziet dat er onder medewerkers van andere hogeronderwijsinstellingen in het land meer bereidheid is om in actie te komen. Vooral onder universiteitsmedewerkers, omdat onderzoek daar van oudsher een prominente rol inneemt. “Maar onderzoek wordt op Avans steeds belangrijker en bij sommige andere hogescholen zie ik wel mensen in actie komen. Ook voor Avans zou dit belangrijk moeten zijn”, zegt de medewerker.
Wat volgens hem ook goed zou zijn: als het cvb zou aansluiten bij een actie en zichtbaar zou zijn. Dat deed bijvoorbeeld oud-Avansbestuurder Sarah Wilton-Wels namens haar huidige werkgever Hogeschool Rotterdam. “Maar ik verwacht niet dat ons cvb zich laat zien bij Tilburg University”, zegt Broeders. “Ik denk wel dat het goed is om de stakingen te benoemen tijdens de Avansdag. Hopelijk doen ze dat alsnog.”
Dat er door het cvb op de Avansdag aandacht moet worden besteed aan de staking, dat vindt DI&T-medewerker Van Kuijk ook. “Daar uiten dat je het niet eens bent met de bezuinigingen en je steun uitspreken voor de acties, is heel makkelijk. Daarvoor hoef je niet eens naar het protest bij Tilburg University te gaan”, zegt ze. Docent Nobel: “Als je er geen aandacht aan besteedt, geef je eigenlijk aan dat het je koud laat of je het niet relevant vindt.”
Intrinsieke motivatie
Ook willen Van Kuijk en Nobel – die lid zijn van de Avans Medezeggenschapsraad (AMR) maar op persoonlijke titel spreken – benadrukken dat het niet alleen aan het cvb is om in actie te komen. Ook zij kunnen daar als raadsleden iets in betekenen zeggen ze. “Naar onze achterban hadden we misschien proactiever het voorbeeld kunnen geven. Dat is tot op heden nog niet gebeurd. Bij de staking zichtbaar aanwezig zijn als AMR is een optie”, zeggen de twee, die ook vinden dat het bij medewerkers individueel moet leven. “We moeten het intrinsieke doel hebben om onszelf te laten horen. De bittere pil die we moeten slikken qua bezuinigingen, daar hebben we nog invloed op. Maar dan moeten we onze mond opentrekken.”
Reactie college van bestuur
Het cvb van Avans benadrukt de stakingsacties die landelijk worden georganiseerd, volledig te steunen. ‘’We staan schouder aan schouder met onze studenten en medewerkers op de inhoud van dit vraagstuk. We zien dat veel Avansers vanuit de inhoud laten zien waarom het onderwijs en onderzoek dat we doen onmisbaar is’’, zegt het cvb in reactie op vragen van Punt.
Op de vraag waarom het cvb niet actief oproept om deel te nemen aan de stakingsacties, zegt het bestuursorgaan dat gekozen wordt om vast te houden aan de spelregels die binnen alle hogescholen in Nederland gelden. “Het uitgangspunt daarbij is en blijft dat het onderwijs zoveel mogelijk doorgang vindt. Een actieve oproep om te gaan staken past niet goed in deze spelregels. We zullen wel zoveel mogelijk andere momenten en middelen aangrijpen om onze steun te tonen.”
Volgens het cvb zijn er mensen binnen Avans die het college hebben aangesproken op de stakingsacties en de betrokkenheid van Avans. “Dat stellen we op prijs. We zijn aanspreekbaar op alle keuzes die Avans maakt. Het zijn prettige en open gesprekken, waarin we merken dat we vanuit de inhoud echt naast elkaar staan in dit vraagstuk”, aldus het cvb.
Eerder deze week plaatste het cvb een bericht op intranet waarin ook wordt verwezen naar de stakingsacties en de Avansdag. Daarin zeggen de leden het belangrijk te vinden dat die dag doorgaat.
Punt. Of had jij nog wat?